رسانههای انگلیسی در روزهای اخیر از تعویق در اهدای مهمات به اوکراین خبر میدهند. آنها میگویند انگلیس بعد از جنگ به اوکراین جنگنده خواهد داد. این خبر در کنار اخبار دیگری که اینروزها شنیده میشود نشان از چرخش سیاست غرب نسبت به جنگ روسیه-اوکراین است.
: زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، تمام کشورهای غربی یکصدا از اوکراین حمایت کردند و اعلام کردند در کنار این کشور خواهند بود. به مرور و با توجه به هزینههایی که درگیر شدن با روسیه برای غرب داشته است، اکنون بنظر میرسد اروپا و برخی دیگر از کشورهای غربی در مقام عمل چندان رغبتی به حمایت از این کشور نداشته باشند.
چندی پیش رسانههای انگلیسی از تعلیق کمکهای نظامی این کشور به اوکراین خبر دارند. اگرچه دیپلماتهای این کشور در مقام بیان از اوکراین اعلام حمایت میکنند اما منابعی همچون اسکای یو.کی (SKY UK) خبر از تعلیق تحویل جنگندهها به اوکراین میدهند. این رسانه مدعی شده است صادرات این جنگندهها به پس از جنگ موکول شده است!
تبعات کاهش سهم روسیه از بازار انرژی، که موجب افزایش قیمت و کمبود آن در اروپا شده تا حدودی اروپا را در حمایت از اوکراین دچار تردید کرده است. این موضوع در حالیست که دو استان مهم اوکراین یعنی «لوهانسک» و «دونتسک» از این کشور جدا شدهاند و بنظر نمیرسد چشماندازی برای بازپسگیری آن در آینده نزدیک وجود داشته باشد.
مهمترین حامی اوکراین در شرایط کنونی آمریکا است. این کشور از ابتدای جنگ تاکنون حمایت خود را از اوکراین بارعا اعلام کرده است. البته این حمایتهای ایالات متحده منافعی نیز برای این کشور دارد. آمریکا از یک طرف میتواند اوکراین را تبدیل به ابزار جنگ نیابتی خود با روسیه کند و از سوی دیگر افزایش فشارها بر روی اروپا فرصتی برای افزایش سهم آمریکا در بازارهای این قاره است.
با این حال حتی آمریکا هم اوکراین را حتی در حد حمله به روسیه تقویت نمیکند. کمااینکه چندی پیش وال استریت ژورنال (Wall Street Journal) که یکی از رسانههای جریان اصلی آمریکا است از توافق پنهانی عجیب آمریکا و اوکراین پرده برداری کرد.
ذیل این توافق، آمریکا بر وسایل تهاجمی که به اوکراین تحویل میدهد، «انحصار جغرافیایی» نصب میکند. این قابلیت منجر به محدود شدن دایره جغرافیایی حملات اوکراین خواهد شد. نصب این انحصار در «هیمارس»های تحویل شده به اوکراین بر سختیهای این کشور در مواجهه با روسیه افزود.
بیشتر بخوانید: کلاه آمریکا بر روی سر اوکراین/ انحصار جغرافیایی روی موشکاندازها
البته در آمریکا نیز اجماع همه سیاستمداران بر روی حمایت از اوکراین نیست. جمهوریخواهان معتقدند حمایت زیاد از این کشور، هزینهاش بیش از فایدهاش است. حتی اخیرا در تازهترین نظرسنجی انجام شده توسط واشنگتنپست (Washington Post)، اکثر اعضای حزب جمهوریخواه با هر گونه حمایت مالی از اوکراین مخالف هستند.
این در حالیاست که اکنون اکثریت کنگره در اختیار جمهوریخواهان است و سناریوها و احتمالهای قابل توجهی نیز مبنی بر تکدورهای بودن دولت بایدن و شکست وی به یک جمهوریخواه وجود دارد.
اسلوتنبرگ، دبیر کل ناتو چندی پیش در گفتگویی با روزنامه «دی ولت» آلمان، درباره خالی شدن مهمات ذخیره ناتو به دلیل کمک به اوکراین هشدار داد. وی در ادامه افزود ادامه سیاست اهدای مهمات به اوکراین منطقی نیست و از این به بعد اوکراین باید تمرکز خود را بر حفظ و نگهداری بهتر از مهمات بگذارد.
دبیر کل ناتو در ادامه میگوید که حمایت اینچنین از اوکراین دیگر منطقی نیست، زیرا از یک سو به خالی شدن ذخیره تسلیحاتی ناتو منجر شده است و از سوی دیگر، روسیه نشانی از عقب نشینی ندارد. از آنجایی که بر خلاف تصور جهانیان اقتصاد روسیه چندان به مشکل نخورده است، پوتین قصد عقب نشینی از این جنگ را ندارد و با وجود اینکه ۲۰۰ هزار سرباز اکنون در اوکراین حضور دارند، رئیسجمهور روسیه آماده افزایش نیروهای خود در این جنگ است.
ادامه این چالشها اگر به کاهش حمایت غرب از اوکراین منجر شود هزینه زیادی برای این کشور خواهد داشت. شاید یکی از علتهایی که روسیه به حملات همه جانبه خود مانند ابتدای جنگ ادامه نمیدهد در نظر گرفتن همین احتمال در آینده است.
درس عبرتی برای غربگرایان!
شاید وضعیت کنونی اوکراین را بتوان درس عبرتی برای غربگرایان ایرانی قرار داد؛ آنها که اعتمادی ماورایی به غرب دارند و معتقدند چشمآبیها و مو بورها هرگز به دیگران خیانت نمیکنند. آنچه بر سر زلینسکی آمد که باعث شد تا دولت او تبدیل به یک «کمدی ناخواسته» در جهان شود، باورمندی وی به این قصههای زیبای غربگرایان بوده است. اگر چه تعامل با همه جهان باید در دستور کار دیپلماسی یک کشور موفق باشد، اما «اعتماد» به کشورهای دیگر علیالخصوص کشورهای غربی و نهادهای بینالمللی، چاهی عظیم جلوی پای ملتها و دولتها است.