صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
در زمان دولت قبل که هنوز جناب آقای ظریف سمت وزیر امور خارجه را بر عهده داشت و تیم دیپلماسی کشور به دنبال احیای توافق برجام بود، وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد ایالات متحده آمریکا در مسئله برجام و ایران اعلام کرد که دولت بایدن دیگر به دنبال توافق برجام نیست.
: محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت سابق، در مصاحبه خود با جماران مدعی شده که توافق جدید هسته‌ای در تابستان ۱۴۰۱ آماده بوده و امید به زمستان سخت مانع از رسیدن به توافق شد! اما این ادعا چقدر صحیح و مبتنی با واقعیت است؟
در زمان دولت قبل که هنوز ظریف سِمت وزیر امور خارجه را بر عهده داشت و تیم دیپلماسی کشور به دنبال احیای برجام بود، وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد ایالات متحده آمریکا در مسئله برجام و ایران اعلام کرد که «دولت بایدن دیگر به دنبال توافق برجام نیست». وندی شرمن در سخنانی به تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ مصادف با ۴ مارس ۲۰۲۱ اعلام کرد که «شرایط ژئوپلتیکی منطقه در ظرف شش سال پس از توافق برجام تغییر کرده و آمریکا به دنبال توافقی محکم‌تر از برجام است».
برجام؛ سندروم استکهلم جریان اصلاحات!
در همان زمان مقاله معروف «آقای بایدن قرار این نبود» که به قلم سیدعلی خرم از اساتید دانشگاه شهید بهشتی نوشته شد نیز نشان دهنده امید واهی جریان اصلاحات به بایدن و دموکرات‌ها در مسئله برجام بود. امیدی که همچنان و پس از گذشت ۷ سال از پاره شدن این توافق ضعیف توسط دولت آمریکا پابرجسات و تبدیل به سندورم استکهلم جریان اصلاحات شده است!
توافق برجام تمام پروژه و ایده مرکزی دولت یازدهم و دوازدهم بود که توسط ترامپ از بین رفت اما امید به احیای آن همچنان مهمترین پروژه سیاسی اصلاح‌طلبان است. به شکلی که رئیس جمهور سابق پس از اینکه توافق برجام که تنها دستاورد دولتش بود را از بین رفته دید، اعلام کرد: «من بلد نیستم کاری به دنیا نداشته باشم».
آیا برجام در اولویت‌های سیاست خارجی آمریکا بود؟
در میان اما مسئله مهم این است که چه در اسفند سال ۱۳۹۹ که دولت روحانی بر سر کار بود و چه در تابستان سال ۱۴۰۱ و چه در ۱۴۰۲ برجام و احیای آن در اولویت سیاست خارجی آمریکا قرار نداشته و ندارد!
برجام توافقی با عمری کوتاه مدت برای از بین بردن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بود که تنها دستاورد آن برای ایران تضعیف اقتصاد و عقب انداختن کشور در پروژه‌های فضایی، هسته‌ای و دفاعی بود.
در بخش سیاست خارجی دولت بایدن که از سال ۲۰۲۰ بر سر کار آمد چندین ماه بخش خاورمیانه وجود نداشت و این منطقه ذیل آسیای پاسفیک تعریف می‌شد؛ این وضعیت در مورد برجام همچنان باقی است و با توجه به مسائلی مانند جنگ اوکراین، مسئله تایوان، تنش با کره شمالی و جنگ غزه جایی برای احیای توافق مرده برجام در سیاست خارجی آمریکا وجود ندارد.
ظریف اعتراف کرد!
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود به این نکته اشاره می‌کند که امکان حل اختلافات با آمریکا وجود ندارد و این نوعی اعتراف به حساب می‌آید. زیرا در دولت قبلی و در دورانی که مسئولان دیپلماسی کشور از امضای برجام سرمست بودند، ادعاهایی مبنی بر انعقاد برجام موشکی و منطقه‌ای از سوی رئیس جمهور سابق مطرح می‌شد که نشان از اعتماد به نفس بالای وی برای حل اختلافات با آمریکا داشت.
البته همین که رئیس دیپلماسی دولت سابق به این نتیجه رسیده است که نمی‌توان اختلافات با آمریکا را حل کرد قابل تقدیر است اما اینکه ظریف مدعی مدیریت اختلافات و تنش‌ها و جلوگیری از تاثیر آنها بر روابط با سایر کشورها می‌شود نیز امری متناقض است. چگونه ظریف که سابقه توافقی شکننده مانند برجام را در پرونده خود دارد مدعی کنترل تنش‌ها میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران می‌شود؟ مگر برجام در دوره وی پاره نشد و شهید قاسم سلیمانی در دوران تصدی او بر وزارت خارجه ترور نشد و یا مگر غیر از این است که بعد از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا در سال ۲۰۲۰ همچنان بر تحریم‌های ایران افزوده می‌شد؟!
اظهارات متناقض ظریف تمامی ندارند
البته این تنها صحبت متناقض ظریف در مسئله برجام نیست. در جای دیگری از این مصاحبه او مدعی است که نپرداختن به جنبه‌های نظامی و منطقه‌ای در توافق برجام منجر به محدودیت ۵ ساله تحریم تسلیحاتی کشور و اعمال محدودیت بر فعالیت فضایی شد و در حال حاضر بایستی برای احیای برجام در مورد منطقه نیز با آمریکا بر سر میز مذاکره نشست و حتی مسئله غزه را نیز وارد مذاکرات کرد.
حال جالب اینجاست که ظریف و تیم وی در مسئله نظامی و منطقه‌ای دچار محدودیت در مذاکرات بودند و پنج سال به صورت داوطلبانه تحریم‌های نظامی را بر کشور تحمیل کرده و فعالیت‌های فضایی را به تعطیلی کشاندند وگرنه در صورت باز بودن دست او در این موارد احتمالا هم اکنون شاهد جولان جنگنده‌های رژیم صهیونیستی بر فراز آسمان ایران بودیم.
