صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
بنا بر روایات مشهور، حضرت خدیجه(س) پس از ازدواج با پیامبر(ص) دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله داشتند که هر دو در کودکی از دنیا رفتند. چهار دختر هم نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و حضرت زهرا(س) بودند.
، زندگی مشترک حضرت خدیجه سلام الله علیها با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سرشار از خیر و برکتی بود که یکی از ثمرات مهم و بارز آن را در میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها می‌توان مشاهده کرد. اما درباره زندگی حضرت خدیجه علیهاالسلام سؤالات و شبهاتی وجود دارد که پی بردن به آنها، نیازمند پرس‌وجو از تاریخ شناسان است.
دکتر محمدحسین رجبی دوانی، کارشناس تاریخ اسلام، درصدد رفع ابهام از برخی شبهات زندگی پر خیر و برکت ام‌المؤمنین، حضرت خدیجه سلام‌الله علیها، برآمده است.
همسری در شأن رسول گرامی اسلام
یکی از شبهات درباره زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همسرداری آن حضرت است. با توجه به اینکه حضرت خدیجه سلام الله علیها سال‌ها با آن حضرت زندگی کردند، چه دلایل و مستنداتی وجود دارد که نشان می‌دهد نبی مکرم اسلام حق همسران خود، به خصوص حضرت خدیجه، را به درستی و به طور کمال رعایت می‌کرده‌اند؟
نکته مهم این است که توجه داشته باشیم پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله که در سن 25 سالگی با حضرت خدیجه سلام‌الله علیها ازدواج کردند، در حالی که این بانوی مکرم از لحاظ سنی در حدود 15 سال از ایشان بزرگ‌تر بود. نقل‌های مشهور این فاصله سنی را به شیوه‌های متعدد نشان داده‌اند.
نکته مهم این است که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله حدود 25 سال با حضرت خدیجه زندگی کردند، به این معنا که دوران جوانی زندگی آن حضرت در کنار ایشان سپری شد. مشخص است که دوران اصلی شور و نشاط و هیجانات عاطفی برای انسان، دوران جوانی است و نبی مکرم اسلام در تمام آن سال‌ها و تا سن 50 سالگی خود، یک همسر داشته‌اند.
در عین حال آن حضرت تا سن 40 سالگی به رسالت مبعوث نشده بودند و با توجه به اینکه تا آن زمان مسئولیت اجتماعی خاصی بر عهده نداشتند، می‌توانستند چند همسر داشته باشند. مردی که قصد داشته باشد در پی تمایلات نفسی خود برود، از دوران جوانی که مسئولیت چندانی بر عهده ندارد، می‌تواند استفاده کند. اما در سیره و سبک زندگی پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله می‌خوانیم که آن حضرت جز با پاک‌دامنی، تقوا و ایمان زندگی نمی‌کردند و طبق منابع معتبر و مستند، کوچک‌ترین نقطه تاریک و حتی شبهه‌ناکی در تمام دوران زندگی آن حضرت وجود ندارد.
در دوران زندگی آن حضرت در مکه هم مشاهده می‌کنیم که حضرت رسول صلی‌الله علیه و آله و حضرت خدیجه سلام‌الله علیها، پا به پای یکدیگر و همراه با هم زندگی را پیش می‌برند و حتی در زمان برانگیخته شدن به رسالت، حضرت خدیجه سلام‌الله علیها را به عنوان تکیه‌گاهی می‌دانند، این نکته نشان می‌دهد که رابطه همسری میان ایشان تا این اندازه عاشقانه بوده است.
شرح دعای سحر|تفاوت و شأن رحمت رحمانی و رحمت رحیمی خداوند
آیا این جریان را می‌توان به هم‌کفو بودن حضرت خدیجه سلام‌الله علیها با پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله تعبیر کرد؟
بله. به هر حال حضرت خدیجه سلام‌الله علیها مادر حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها است. از هر مادری که چنین گوهری به دنیا هدیه نمی‌شود. این نکته نشان می‌دهد که این بانوی بزرگوار این شأن و منزلت را داشته که مادر حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها و هم‌کفو نبی مکرم اسلام شود.
به همین دلیل بوده که پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله تا زمان زنده بودن حضرت خدیجه سلام‌الله علیها ازدواج نکردند؟
همین طور است. تا زمانی که حضرت رسول صلی‌الله علیه و آله با هم‌کفو خود زندگی می‌کردند، هیچ نیازی به همسر جدید وجود نداشت. اما بعد از رحلت حضرت خدیجه سلام‌الله علیها، آن حضرت دیگر هم‌کفوی نداشتند. ایشان نه همسر اختیار کردند که با مرور تاریخ مشخص می‌شود که هر یک از آنها مسئله‌ای داشتند.
فرزندان حضرت خدیجه سلام‌الله علیها و سرنوشت آنها
درباره فرزندان حضرت خدیجه سلام‌الله علیها چه اطلاعاتی عنوان شده است؟ آن حضرت چند فرزند داشتند و سرگذشت آنها چه شد؟
بنا بر روایات مشهور، پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله شش فرزند از حضرت خدیجه سلام‌الله علیها داشتند و یک فرزند هم از همسر دیگری به نام ماریه قبطیه. فرزندان ایشان از حضرت خدیجه سلام‌الله علیها، دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله بودند که به همین علت، پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله را ابوالقاسم هم می‌خواندند. ولی هر دو در کودکی از دنیا رفتند.
چهار دختر هم برای آن حضرت نام برده‌اند که برخی از منابع می‌گویند این‌ها جز حضرت زهرا سلام‌الله علیها، فرزندان حضرت خدیجه سلام‌الله علیها از همسران پیشین او بوده‌اند. ولی شواهد نشان می‌دهد که این‌ها همه فرزندان حضرت خدیجه سلام‌الله علیها از پیامبر صلی‌الله علیه و آله بوده‌اند. این دختران بزرگوار به نام‌های زینب، بعد از او رقیه و ام‌کلثوم و حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها بوده‌اند.
درباره سرگذشت حضرت زهرا سلام‌الله علیها اطلاعاتی عنوان شده، اما سرگذشت سایر فرزندان حضرت خدیجه چه شد؟
همان طور که اشاره شد زینب یکی از دختران آن بانوی بزرگوار بود. ایشان به خواست حضرت خدیجه سلام‌الله علیها، به همسری پسر خاله خود درآمد و دختری هم داشت به نام امامه که حضرت زهرا سلام‌الله علیها در بستر شهادت، به امیرالمؤمنین علی علیه السلام وصیت کردند با امامه، دختر خواهرش، ازدواج کند که می‌تواند برای فرزندانش مادری کند.
رقیه و ام‌کلثوم هم طبق نقل‌هایی که از منابع اهل تسنن داریم، هر کدام با فاصله‌ای به همسری عثمان بن عفوان درآمدند و در خلال جنگ بدر بود که رقیه از دنیا رفت و بعد از او، ام‌کلثوم به همسری عثمان درآمد و از او دارای فرزند نشد.
به وصیت حضرت زهرا سلام الله علیها اشاره کردید؛ چنین اتفاقی افتاد؟
بله. حضرت زهرا سلام‌الله علیها در بستر شهادت از امیرالمؤمنین علیه السلام خواست پس از او با امامه دختر خواهرش زینب ازدواج کند. زیرا او از خانواده‌اش بود و می‌توانست برای فرزندان یتیمش مادری کند و چون سفارش و تأکید خود حضرت بود، امیرالمؤمنین علیه السلام پس از آن بزرگوار با امامه ازدواج کرد. اما اینکه این ازدواج چه زمانی اتفاق افتاد، مطلبی در تاریخ ثبت نشده است.
