راهکارهای محافظت از پوست در برابر نور آفتاب و اشعه فرابنفش

تماس بیش از حد با اشعه UV نور خورشید، باعث آفتاب سوختگی، پیر شدن پوست و تغییر در سلولها و ایجاد سرطان پوست و همچنین باعث آسیب به چشمها (ایجاد آب مروارید) و سیستم ایمنی می شود.

کهگیلویه و بویراحمد، پوست خارجی ترین پوشش بدن، سد دفاعی بدن در برابر ضربه و عفونتها و یک وسیله ارتباطی مهم برای تماس با محیط بیرون و عضو مهم حس لامسه است.پوست، آب، چربی و ویتامین D را در خود ذخیره کرده و ترشح عرق و تنظیم دمای بدن را به عهده دارد.

ضخامت پوست در قسمتهای مختلف بدن متفاوت بوده و از نازکترین قسمت در پلکها (۵/۰ میلیمتر) تا ضخیمترین قسمت در کف پاها (۵ میلیمتر) متغیر است.نور خورشید دارای اجزای زیر است:اشعه فرابنفش (اشعهی UV یا Ultraviolet)نور مرئی یا قابل دیدن با چشماشعه فرو قرمز (یا مادون قرمز)اشعه فرابنفش ۳ جزء دارد:اشعه فرابنفش (UV-A) A: میتوان گفت به طور تقریبی، اتمسفر بر روی آن تأثیری ندارد و کامل به زمین می رسد.اشعه فرابنفش (UV-B) B: مقدار زیادی از آن در اثر اتمسفر جذب شده و بقیه آن به زمین می رسد.اشعه فرابنفش (UV-C) C: تمام آن هنگام عبور از اتمسفر جذب می شود و به زمین نمیرسد.اثرات نور خورشید بر روی سلامتی چیست؟

تماس با نور خورشید باعث می شود بدن ویتامین D بسازد.ویتامین D باعث استحکام استخوانها، تقویت سیستم ایمنی و تولید سلولهای خونی می شود.برای ساخت ویتامین D موردنیاز بدن در تابستان در افرادی که در نیم کره شمالی زندگی میکنند، روزانه ۱۵-۱۰ دقیقه تماس در نواحی صورت، ساعد و دستها کافی است.در مناطق نزدیکتر به استوا، به علت اینکه میزان اشعه UV بیشتر است، زمان کوتاه تری برای ساخت ویتامین D لازم است.از طرف دیگر، تماس بیش از حد با اشعه UV نور خورشید، باعث آفتاب سوختگی، پیر شدن پوست و تغییر در سلولها و ایجاد سرطان پوست و همچنین باعث آسیب به چشمها (ایجاد آب مروارید) و سیستم ایمنی میشود.پیشگیری از آسیب های ناشی از اشعه UV:سایه: سایه، محافظ و پناهگاهی است که شدت اشعهی UV را کاهش میدهد و دمای خنکتری دارد و باعث میشود در تابستان احساس راحتی کنید.به ویژه در ساعات گرم روز، کارهای خارج از منزل را در نقاطی که سایه دارد انجام دهید.سایه ساختمانها، دیوار، بالکن، ایوان، درختان و یا ایجاد سایه با سایهبان، چادر و چتر، نمونههای موثری از استفاده موثر از سایه است.هرگز زیر آفتاب نخوابید.به یاد داشته باشید که سایه درخت، چتر و سایهبان پوست ما را کامل و ۱۰۰ درصد در برابر آفتاب محافظت نمی کند.کرم ضدآفتاب: استفاده از کرمهای ضد آفتاب یک شیوه بسیار مؤثر برای محافظت از پوست در برابر آفتاب است.البته استفاده از کرم ضد آفتاب بایستی با شیوه های دیگر محافظت از پوست همراه باشد.به یاد داشته باشید که استفاده از کرم ضد آفتاب نه محافظت ۱۰۰ درصد ایجاد می کند و نه به این معنی است که می توان برای مدت طولانی در تماس با آفتاب قرار گرفت، بلکه به خاطر این است که از قسمت هایی از بدن مثل صورت و دست که در معرض آسیب ناشی از آفتاب است، بیشتر محافظت شود.مواد فیزیکی موجود در کرمهای ضد آفتاب اشعه فرابنفش را منعکس یا پخش میکند و مواد شیمیایی موجود در کرمهای ضد آفتاب، اشعه UV را قبل از اینکه در پوست آسیب ایجاد کند، جذب می کند.همچنین ترکیبات کرمهای ضد آفتاب جدید به نحوی است که پوست را در مقابل اشعه فرابنفش نوع A و B محافظت می کند.واژه (Sun Protection Factor) SPF یا عامل محافظت کننده در برابر آفتاب، که بر روی کرمهای ضد آفتاب درج میشود، بیانگر این است که چقدر اشعه فرابنفش نوع B (UV-B) به کمک کرم ضد آفتاب خنثی می شود.خوب است بدانیم میزان SPF از عدد ۲ به بالا شروع میشود.توصیه میشود کرم ضد آفتاب را ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن روی پوست بمالیم تا مواد موجود در آن زمان کافی برای فعال شدن داشته باشد.همچنین بهتر است کرم ضد آفتاب بر روی پوست تمیز و خشک و در قسمتهای باز و بدون پوشش بدن قرار گیرد.کرم ضد آفتاب با آب یا عرق و یا با حوله و دستمال پاک می شود، بنابراین توصیه میشود هر دو ساعت از کرم ضد آفتاب استفاده شود.در صورتی که در دریا یا استخر باز شنا می کنیم، از کرم ضد آفتاب مقاوم به آب استفاده کنیم.عینک آفتابی: علاوه بر اثرات مضری که اشعه UV بر روی پوست دارد، اثرات مضر آن بر روی چشم نیز در طول زندگی تجمع یافته و باعث آسیب های غیر قابل برگشت به ویژه آب مروارید می شود.استفاده از عینک های آفتابی هم از چشمها محفاظت می کند و هم باعث می شود در زیر نور شدید خورشید احساس راحتی کنیم، زیرا شدت نور را کم می کند.عینکهای آفتابی استاندارد مانع از رسیدن اشعه فرابنفش نوع A و نوع B به چشم ها می شود. بر اساس رنگ شیشه عینک آفتابی، میزان تاریکی یا قیمت، نمیتوان قضاوت کرد که اثر محافظتی در مقابل اشعه فرابنفش چقدر است.بهترین رنگ برای عینک های آفتابی خاکستری است، زیرا رنگ خاکستری شدت نور را در تمامی رنگها به طور یکسان کم میکند و کمترین اختلال را در دید رنگی ایجاد کرده و برای کارهای روزمره مناسب است.میزان عبور اشعه UV از شیشه عینک های آفتابی مختلف به طور قابل ملاحظهای متفاوت است.بر اساس انستیتو استاندارد ملی آمریکا، عینکهای آفتابی معمولی بایستی بین ۶۰ تا ۹۲ درصد از نور مرئی و اشعه فرابنفش نوع (UV-A) و حدود ۹۵ تا ۹۹ درصد از اشعه فرابنفش نوع (UV-B) را جذب کند.در شرایطی که شدت اشعه UV خیلی زیاد است، همانند کوه نوردی، صخره نوردی و اسکی، استفاده از عینک آفتابی مناسب ضروری است.لباس مناسب: پیراهن آستین دار و شلوار بلند بپوشید و حتی روزهای ابری نیز این نکات را رعایت کنید. لباسهای پارچهای که بافت محکم دارد، چون مانع عبور اشعهی UV میشود، مناسب است.کلاه: هنگام رفت و آمد در ساعتهایی که شدت و میزان اشعه UV زیاد است (بین ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر) و یا اگر شغلی دارید که در طول روز در فضای آزاد و زیر نور خورشید هستید (مانند کشاورزی و کارگری) باید از کلاه با لبه های پهن استفاده کنید.کودکان چقدر در معرض آسیبهای اشعه فرابنفش (UV) هستند؟کودکان پوست نازک تری دارند و نسبت به بزرگسالان در معرض خطر بیشتری بوده و در نتیجه نیاز به مراقبت ویژه دارند.کودکان به بازی کردن در فضای بیرون از خانه خیلی علاقه داشته و دوست دارند که زمان بیشتری را زیر آفتاب بگذرانند.تخمین زده می شود سهم اصلی تماس یک فرد با اشعه UV در طول زندگی اش قبل از ۱۸ سالگی بوده، زیرا کودکان از اثرات مخرب اشعه UV آگاه نبوده و والدین بایستی آنها را در مقابل آسیبهای کوتاه مدت و بلندمدت اشعه UV محافظت کنند.پیشگیری از آسیبهای ناشی از اشعه UV در کودکان:تا حد امکان کودکان را دور از آفتاب و به ویژه در هنگام بازی کردن در سایه قرار دهید.مطمئن باشید که فرزندتان وقتی بیرون از منزل است، پوشش مناسب شامل پیراهن آستیندار و شلوار بلند، کلاه و عینک آفتابی مناسب داشته باشد.کودکان را عادت دهید که از عینک آفتابی استفاده کنند. شیشه عینکهای آفتابی کودکان باید شکننده نباشد.به کودکان لوسیون و کرمهای ضد آفتاب زیاد بمالید. توجه ویژه برای قسمتهایی از بدن که در معرض آفتاب است، داشته باشید این قسمتها شامل: صورت، گردن، گوش، بینی، شانه، کمر، زانو و پشت پا است.برای شیرخوار کمتر از ۶ ماه کرم ضد آفتاب توصیه نشده و باید آنها را به طور کامل از تماس با آفتاب برای مدت طولانی دور نگه داریم.هرگز به کودکان یا نوجوانان اجازه ندهید که در معرض لامپهای برنزه کننده قرار بگیرند.