جاسوس ساواک در منزل علامه جعفری

«… با توجه به مطالعه عمیق واعظ مذکور [علامه جعفری] همواره دانشجویان و افراد روشنفکری که زمینه‌های مذهبی آماده‌ای داشته‌اند، مشتاق به شرکت در جلسات مورد بحث بوده‌اند و گزارش‌های واصله حاکی از آن است که تعدادی از افراد شرکت‌کننده در جلسات مورد بحث را تقریباً همیشه پاره‌ای از دانشجویان ناراحت تشکیل داده‌اند»

خطه آذربایجان و در راس آنها تبریز، شهر اولین‌ها به خاطر وجود علمای بزرگی چون علامه طباطبایی(صاحب تفسیرالمیزان)، علامه امینی(صاحب الغدیر) و علامه جعفری( فیلسوف شرق)، به شهر علامه‌ها مشهور است.

عبارت دیگر روزهای ۲۴ و ۲۵ آبان ماه به ترتیب سالروز درگذشت دو تن علمای بزرگ این خطه، یعنی نویسنده تفسیرالمیزان، علامه طباطبایی(ره) و علامه محمد تقی جعفری فیلسوف، فقیه، متفکر، عارف وحکیم برجسته معاصر است.

از این رو، با توجه به رسالت خطیر حرفه‌ای که اصحاب رسانه در قبال جامعه دارند، سالگرد رحلت این دو عالم بزرگ آذربایجان را بهانه کردیم، تا اینکه هم به رسالت و وظایف حرفه ای و اخلاقی خویش در این راستا عمل کرده باشیم.

جاسوس ساواک در منزل علامه جعفری!

 علامه محمدتقی جعفری از اندیشمندان، فلاسفه و عرفای معاصر اسلامی و ایرانی است که در طی نیم قرن اخیر، تلاش‌های علمی و دیدگاه‌های مختلف ایشان، آشنای اهل معرفت بوده است.

علی‌رغم این موضوع که ظاهراً به نظر می‌‌رسد علامه جعفری به عنوان اندیشمند و فیلسوف صرفاً به تبیین و تشریح اصول فلسفه اسلامی اشتغال داشته و در نتیجه نقشی در زمینه مسائل سیاسی ـ اجتماعی عصر خویش نداشته است، با نگاهی به سوابق عملکرد این اندیشمند، نقش ارزشمند وی در دفاع از مبانی اسلامی در مقابل هجمه‌های منتقدان و مخالفان و روشنگری و آگاه‌سازی اذهان جامعه، به‌خصوص قشر جوان و دانشجویان نقش وی در این زمینه بیشتر نمایان می‌‌گردد.

فعالیت‌های علامه جعفری در عرصه مبارزاتی تا اندازه‌ای بارز بود که ساواک ایشان را تحت نظر داشت. سازمان اطلاعات و امنیت کشور چندین بار علامه جعفری را احضار نمود سؤالاتی را از وی در زمینه فعالیت‌هایش پرسید.

همچنین مکالمات تلفنی علامه به طور مرتب توسط مأموران ساواک کنترل می‌‌شد.

ساواک به مأموران خود دستور داده بود سخنرانی‌های استاد در حسینیه ارشاد را تحت کنترل و مراقبت شدید قرار دهند.

چنان‌که در یکی از گزارش‌های این مأموران آمده است که: «… با توجه به مطالعه عمیق واعظ مذکور [علامه جعفری] همواره دانشجویان و افراد روشنفکری که زمینه‌های مذهبی آماده‌ای داشته‌اند، مشتاق به شرکت در جلسات مورد بحث بوده‌اند و گزارش‌های واصله حاکی از آن است که تعدادی از افراد شرکت‌کننده در جلسات مورد بحث را تقریباً همیشه پاره‌ای از دانشجویان ناراحت تشکیل داده‌اند».

در این زمینه فرزند علامه حکایتی را نقل می‌‌کنند: «در سال ۵۵ جوانی به استاد مراجعه می‌‌کند و ضمن ابراز علاقه به استاد، خود را فرد غریبی در شهر تهران معرفی می‌‌کند که به دنبال مکانی برای سکونت می‌‌گردد.

استاد ضمن ابراز محبت، یکی از اتاق‌های منزل خود را در اختیار آن جوان می‌‌گذارد.

آن جوان برای مدت شش ماه در منزل استاد اقامت می‌‌کند و در درس‌های ایشان حاضر می‌‌شود. در تمام این مدت خرج جوان و غذای او از ناحیه استاد و بیت استاد تأمین می‌‌شد.

در طول مدت اقامت آن جوان تعدادی از دوستان استاد به ایشان اظهار می‌‌کنند که ممکن است آن شخص مأمور ساواک باشد.

استاد به این حرف‌ها توجهی نمی‌کند و همچنان جوان را مورد محبت خویش قرار می‌‌دهد.

پس از شش ماه آن جوان از منزل استاد می‌‌رود و به طور کلی ناپدید می‌‌شود.

پس از آن گاهی که صحبت از آن جوان و احتمال مأمور بودن او پیش می‌‌آمد، استاد می‌‌فرمود: «من می‌‌دانستم که او مأمور ساواک است».

سرانجام علامه نیز مانند سایر افراد دیگر در مبارزه‌ی سیاسی‌ـ فرهنگی در دوران رژیم شاه از تعرض نیروهای رژیم در امان نماند.

اما علی‌رغم تمامی تلاش‌ها که حتی منجر به حمله به منزل ایشان در سال ۱۳۵۲ و بازرسی کتابخانه‌ی وی گردید، رژیم در جلوگیری از فعالیت‌های ایشان ناکام بود.

منبع: کتاب «سیری در اندیشه سیاسی و اجتماعی علامه محمد تقی جعفری»؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی

معرفی کتاب

علامه محمد تقی جعفری یکی از اندیشمندان، فلاسفه و عرفای معاصر اسلامی و ایرانی است که در طی نیم قرن اخیر، تلاش های علمی و دیدگاه های مختلف ایشان، آشنای اهل معرفت بوده است. از آنجایی که علامه در حوزه های مختلف علمی و معرفتی صاحب نظر بوده و آثار قابل تحسینی نیز از خود به جای گذارده اند، لذا افراد بسیاری نیز (به خصوص بعد از درگذشت ایشان) به تبیین و تشریح نظرات عرفانی، فلسفی و فقهی و.. ایشان پرداخته اند.

این تحقیق نیز در حد توان خود، به تبیین نظرات و دیدگاه های اجتماعی و سیاسی آن بزرگوار می پردازد، شایان ذکر است محور بحث این تحقیق بر اساس دو سوال مطروحه درباره ی اندیشه های علامه و به تبع آن بر اساس دو پیش فرض، یا به عبارتی مناسب تر، فرضیه استوار است که عبارتند از: سوال اول: اینکه آیا علامه جعفری دارای اندیشه سیاسی می باشند؟

سوال دوم: چهارچوب و جهت گیری اندیشه های سیاسی علامه چگونه است؟ در پاسخ به سوالات مذکور، فرضیات زیر مطرح گردیده اند:

فرضیه ی اول: علامه جعفری دارای اندیشه سیاسی می باشند.

فرضیه ی دوم: اندیشه سیاسی علامه جعفری بر اساس مبانی فلسفی ایشان و با تلفیق شرع و عقل (در چارچوب نظریه ی حیات معقول) شکل می گیرد و منتقد اندیشه های سیاسی مادی گرایانه غربی است.

با توجه به گستردگی و جامعیت اندیشه های علامه جعفری، این تحقیق ادعای آن را ندارد که بتواند تمامی عرصه های فکری علامه را هرچند از منظر اندیشه های سیاسی، بی کم و کاست مورد بررسی قرار داده و تشریح نماید. لذا چنانچه گفته شد، فرضیه های فوق الذکر تشکیل دهنده ی فرآیند این تحقیق است.

این تحقیق از نظر ساختاربندی مطالب خود، از چهار فصل تشکیل شده است که عبارتند از:

1- فصل اول: در این فصل به زندگی علامه از تولد تا درگذشت ایشان و همچنین تحصیلات ایشان در ایران و نجف و دوران تحقیق و پژوهشهای علمی ایشان پرداخته شده است.

همچنین در بخش دیگر این فصل به عرصه ها و حوزه های فعالیت علمی علامه اشاره گردیده است.

2- فصل دوم: در این فصل به مبانی نظری و پایه های فلسفی اندیشه علامه اشاره گردیده است. در واقع مطالب این فصل پایه های نظری علامه را در سایر حوزه ها تشکیل می دهد.

3- فصل سوم: در این فصل به طرح دیدگاه های علامه در مسایل سیاسی از دیدگاه اسلام و غرب و تفاوت ها و تمایز میان آنها، به همراه تعاریف خود علامه از سیاست و توابع آن پرداخته شده است.

4- فصل چهارم: در این فصل از تحقیق به نظرات اجتماعی ایشان در مسائل روز و مبتلا به جامعه اسلامی اشاره شده است.