حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد یا سندرم حاد کرونری، ناشی از نرسیدن اکسیژن کافی به عضله قلب و آسیب یا از بین رفتن بخشی از عضله قلب به علت انسداد در مسیر جریان خون عروق کرونر یعنی عروق تغذیهکننده عضله قلب و حاوی اکسیژن و مواد غذایی بوده که اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان بوده و اگر بدون درمان باقی بماند، کشنده است.
علایم حمله قلبی
علائم حمله قلبی شامل احساس ناراحتی در قفسه صدری مثل درد، فشار، سنگینی و سوزش، درد یا احساس ناراحتی در گردن، شانهها، فک تحتانی، بازوها، قسمت بالای پشت قفسه صدری و شکم، احساس سبکی سر، منگی یا از حال رفتن، تهوع یا استفراغ، تعریق غیر معمول، خستگی غیر عادی و بدون توجیه، احساس اضطراب، احساس تپش قلب مثل احساس ضربان تند و سریع یا ضربان نامنظم، است.
اگر فردی علامتهای حمله داشت اقدامات زیر را انجام دهد:
– به ۱۱۵ تلفن و تقاضای کمک کند. برای مراجعه به بیمارستان خود فرد نباید رانندگی کند.
– بعد از تلفن به ۱۱۵ آسپیرین بدون پوشش ۳۲۵ میلی گرم یا چهار عدد ۸۰ میلی گرم بجود یا بخورد مگر اینکه به آسپیرین حساسیت داشته باشد.
– اگر فرد دچار حمله قلبی شده، در منزل تنها است، قفل در را برای دسترسی اورژانس باز بگذارد.
– فرد باید روی صندلی راحتی بنشیند و منتظر کمک باشد.
– دستگاه تلفن نزدیک فرد باشد.
علل حمله قلبی
حمله قلبی زمانی اتفاق میافتد که به دلیل نرسیدن اکسیژن قسمتی از عضله قلب صدمه میبیند یا از بین میرود. شریانهایی که خون و اکسیژن به عضله قلب میرسانند، عروق کرونر نامیده میشوند که تعدادشان سه عدد است و هر یک از آنها دارای چند شاخه هستند. انسداد در یکی از این سه رگ یا شاخههای آنها به کاهش یا قطع جریان خون و اکسیژن منجر میشود و به آسیب یا مرگ عضله قلب میانجامد.
علت انسداد رگ، رسوب چربی، کلسیم و مواد دیگر در جدار رگ است. این پدیده را که آترواسکلروز مینامند، موجب سخت شدن جدار رگ میشود. همانطور که رسوب در جدار لولهها منتج به انسداد آنها میشود، این رسوبات نیز تدریجا رشد میکنند و قطر داخل رگ را کوچک میکنند و در نهایت رگ را می بندند. از طرفی ممکن است سطح آنها به علتی دچار ترکخوردگی شده و در ناحیه آسیبدیده لخته تشکیل شود و از این طریق جریان خون را قطع کند.
عوامل خطر زمینهساز حمله قلبی
عوامل خطر زمینهساز حمله قلبی عبارتند از مصرف دخانیات، دیابت، اختلالات چربیهای خون مثل کلسترول بالا، ابتلا به فشار خون بالا، سابقه خانوادگی حمله قلبی، کم تحرکی، چاقی، تغذیه نامناسب مانند مصرف نمک زیاد، چربیهای اشباع و با ترانس بالا و مصرف کم سبزیها و میوهها، سن که شیوع حمله قلبی با افزایش سن زیاد میشود و مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۵۵ سال بیشتر در معرض خطر حمله قلبی هستند.
فردی که دچار حمله قلبی میشود، باید شیوههای غلط زندگی را تغییر دهد و این تغییرات بسیار مهمتر از مصرف داروهاست.
اگر فرد سیگار یا هر نوع دخانیات دیگر مثل قلیان مصرف میکند، باید ترک مصرف را جزء تغییرات اصلی سبک زندگیاش قرار دهد. کاهش استرس و یادگیری کنار آمدن با استرس، تغذیه مناسب مانند کم کردن نمک و چربی به خصوص چربیهای اشباع و با ترانس بالا، استفاده از میوه و سبزی حداقل پنج وعده در روز، فعالیت بدنی منظم روزی نیم ساعت پیادهروی نسبتا تند طوری که ضربان قلب و تعداد تنفس افزایش یابد، اما فرد بتواند با همراه خود صحبت کند نیز باید انجام شود. کنترل وزن از مواردی است که فردی که دچار حمله قلبی شده است باید در زندگی بعد از حمله قلبی مدنظر قرار دهد.
افسردگی بعد از حمله قلبی
بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، افسردگی بعد از حمله قلبی شایع است واز هر سه نفر بیمار مبتلا به حمله قلبی یک نفر دچار افسردگی میشود. باید توجه کرد که افسردگی یک بیماری است، مثل دیابت یا فشار خون بالا. علایم افسردگی عبارت است از:
– فرد احساس میکند غمگین است و دلش میخواهد به هر بهانهای گریه کند.
– علاقه خود را به انجام کارهای روزانه از دست میدهد.
– تغییر در اشتها و وزن پیدا میکند.
– دچار خواب زیاد یا اختلال خواب میشود.
– احساس بیقراری میکند، زود رنج و خمود است.
– بیانرژی است و احساس ضعف و خستگی میکند.
– احساس گناه و تقصیر و بیارزشی میکند.
– قدرت تمرکز کاهش یافته و نمیتواند تصمیم بگیرد.
– افکار خودکشی دارد.
– اگر فرد افسرده باشد، چند علایم از فهرست فوق را در تمام روز و هر روز برای دو هفته یا بیشتر دارد.
خلق افسرده و کاهش علاقه به انجام کارهای روزانه شایعترین علایم هستند. اگر فرد هر یک از علایم فوق را داشت به پزشک خود مراجعه کند