آنچه که به عنوان وضعیت هشدار دهنده سلامت مردان در کشور تعیین شده، نشان از یک هشدار است: تنها سه درصد مردان ایرانی هیچ عامل خطری در شیوه زندگی خود ندارند.
ردان به دلایل مختلف در برابر انواع خطرهای محیطی و شغلی قرار دارند و بروز رفتارهای نادرستی همچون مصرف سیگار و بیتوجهی به سلامت جسمی و روحی در آنان سبب شده است تا این قشر آسیبپذیرتر باشند که این مهم از ضرورت آموزش و تبیین جایگاه فرهنگی سلامت در سطوح گوناگون اجتماع حکایت دارد.
نیاز به آگاهی و حساسیت جامعه و فرهنگسازی در راستای تأمین سلامت مردان، میتواند امکان تشخیص به موقع و به دنبال آن بهبود وضعیت تندرستی و سلامت این قشر از جامعه را رقم بزند. آنچه که به عنوان وضعیت هشدار دهنده سلامت مردان در کشور تعیین شده، نشان از یک هشدار است: تنها سه درصد مردان ایرانی هیچ عامل خطری در شیوه زندگی خود برای ابتلا به بیماریهای مزمن غیر واگیر از قبیل سکته قلبی و مغزی و سرطانها ندارند، حدود نیمی از مردان مبتلا به چاقی با اضافه وزن هستند. چاقی شکمی در مردان بالاتر از زنان است که یک عامل خطر مهم بیماری قلبی عروقی است، حدود 89 درصد مردان الگوی تغذیه مناسبی ندارند و کمتر از 5 واحد میوه و سبزی در روز مصرف میکنند، 18 درصد مردان فشار خون بالا، 13 درصد قند خون بالا و 25 درصد مردان کلسترول خون بالا دارند.
مردان به هنگام بیماری، کمتر به پزشک مراجعه میکنند
حجتاله تنهایی در گفتوگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه مردان 2 برابر بیش از زنان به علت حوادث فوت می کنند، اظهار داشت: 95 درصد از حوادث شغلی منجر به مرگ، در مردان رخ می دهد. میزان مرگ و میر ناشی از مصرف سیگار در مردان حدود سه برابر زنان است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با اشاره به اینکه مردان به هنگام بیماری، کمتر به پزشک مراجعه میکنند، افزود: سوختگی 4.7 درصد از مرگهای غیر طبیعی در ایران را شامل میشود و در مردان 1.2 برابر زنان رخ میدهد، غرق شدگی 2.4 درصد مرگهای غیر طبیعی در ایران را شامل و مردان 6.7 برابر بیشتر از زنان دچار غرقشدگی می شوند.
وی با اشاره به اینکه برق گرفتگی 2 درصد مرگهای غیر طبیعی در ایران را شامل و در مردان 7.6 برابر زنان است، بیان کرد: مسمومیت با منوکسیدکربن 1.7 درصد مرگهای غیر طبیعی در ایران را شامل میشود و در مردان 3.3 برابر زنان رخ میدهد.
مردان 2 برابر زنان رفتارهای پرخاشگرانه و ضد اجتماعی دارند
تنهایی تصریح کرد: در زمینه سلامت روان نیز بر پایه اعلام نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران باید گفت که مردان در مقایسه با زنان معمولاً مایل به پذیرش مشکلات سلامت روان خود نیستند و به همین دلیل 2 برابر زنان رفتارهای پرخاشگرانه و ضد اجتماعی دارند.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با بیان اینکه تفاوتهایی از نظر نابسامانیها و بیماریهای روانی میان زنان و مردان وجود دارد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه زنان بیشتر مسائل روانی خود را درونیسازی میکنند، میزان افسردگی در آنان 2 برابر مردان است اما مردان در برابر مشکلات روان، خود را برونسازی میکنند، بنابراین میزان رفتارهای پرخاشگرانه و ضداجتماعی در آنان. 2 برابر زنان است.
وی با بیان اینکه اهمیت سلامت و تندرستی در مردان سبب شد تا یک هفته در اسفند هر سال به عنوان روز ملی سلامت مردانه نامگذاری شود، ادامه داد: با همتی جمعی و برای ارزش نهادن به سلامت مردان در حفظ ارکان خانواده و جامعه، توجه به حفظ تندرستی مردان باید بیش از گذشته در فهرست برنامه خانوادهها و البته نهادهای مسؤول باشد.
تنهایی با ابراز تأسف از اینکه بیشتر مردان زمانی به پزشک مراجعه میکنند که فرصت درمان از دست رفته است، گفت: هفته ملی سلامت مردانه بهانهای است تا به مردان یادآوری کنیم به سلامت خود اهمیت دهند.
بیماریهای قلبی- عروقی و سرطانها قاتل جان مردان
روز ملی سلامت مردانه اولین بار به پیشنهاد انجمن اورولوژی ایران در سال 1385 برگزار شد. شعار این هفته در سال 97 از سوی وزارت بهداشت «مردان فعالتر، مردان سالمتر» تعیین شده است.
پویش هفته ملی «سلامت مردان ایران»، همه ساله در هفته اول اسفندماه با هدف اطلاعرسانی و حساسسازی گروههای مختلف جامعه در زمینه اولویتهای سلامت مردان کشور برگزار میشود. در سال جاری نیز با توجه به اهمیت و شیوع کمتحرکی در جامعه و تأثیر آن بر کلیه ابعاد سلامت آنها از بیماریهای قلبی- عروقی و سرطانها به عنوان مهمترین علل مرگ و میر و عوامل خطر مهمی مانند چاقی و چاقی شکمی، فشار خون بالا، دیابت و سایر بیماریها تا مشکلات روانی اجتماعی، اسکلتی- عضلانی به عنوان مهمترین عوارض بیماریها در مردان، موضوع فعالیت بدنی را به عنوان محور اصلی پویش فوق در سال جاری انتخاب شده است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با تأکید بر اینکه بیتحرکی منشاء بسیاری از بیماریها است و سردسته آنها بیماریهای قلبی-عروقی است، تصریح کرد: امروزه زندگی ماشینی، مشغله زیاد، خستگی مفرط ناشی از چند شیفت کار و مشکلات روحی روانی و عدم وجود امکانات لازم سبب شدهاند که درصد زیادی از مردم از حداقل ورزش روزانه محروم باشند.
بی تحرکی، منشأ بسیاری از بیماریها است
وی با اشاره به اینکه لازمه فعالیت بدنی حتماً حرکات ورزشی نیست، استفاده نکردن از آسانسور خود یک نوع ورزش و فعالیت بدنی است، اضافه کرد: در دنیاى ماشینى امروز که تحرک و فعالیت کافى اندامهاى بدن کاهش یافته است، نیاز به ورزش و نرمش، بیشتر احساس مى شود، تا عضلات به کار انداخته شوند و توانایى خود را در طول عمر حفظ کنند.
شیوع 32 سرطان شایع در مردان بیشتر است
تنهایی با بیان اینکه سه چهارم موارد فوت در حوادث ترافیکی و چهار پنجم موارد فوت در خشونتها و دگرکشیها مربوط به مردان است، ادامه داد: در حال حاضر احتمال مرگ مردان در سنین بین 50 تا 74 سال بیش از 40 درصد است که این رقم در زنان کمتر از 30 درصد است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با بیان اینکه در بین 67 عامل خطر تهدیدکننده سلامت، 60 مورد بیشتر در مردان به نسبت زنان سبب مرگ و میر میشود و 10 مورد اول همگی در مردان شایعترند، بیان کرد: از 37 سرطان شایع، 32 مورد در مردان شیوع بالاتری دارند.
وی با اشاره به اینکه 95 درصد از حوادث شغلی منجر به مرگ و 7 درصد حوادث شغلی غیر منجر به مرگ در مردان رخ میدهد، خاطرنشان کرد: مردان به هنگام بیماری، کمتر به پزشک مراجعه میکنند، در صورت مراجعه نیز کمتر درباره وضعیت بیماری و علائم با پزشک صحبت میکنند، همچنین مردان تمایل کمتری به بازگو کردن مشکلات روحی و روانی خود با افراد خانواده، دوستان و پزشکان دارند.
ورزش منظم فرد را از مصرف بسیاری از داروها بینیاز میکند
تنهایی با تأکید بر اینکه مردان فقط با نیم ساعت پیادهروی با شدت متوسط در روز به سوی سلامتی گام برمیدارند، افزود: اگر در هفته 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط به ویژه پیادهروی که به امکانات ویژهای نیاز ندارد، انجام دهند و به تدریج این نیم ساعت را افزایش دهند، به طور قطع به سلامتی خود کمک میکنند.
رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرضا با بیان اینکه ورزش منظم حتی بالا رفتن از چند پله میتواند فرد را از مصرف بسیاری از داروها بینیاز کند، عنوان کرد: بررسیها نشان دادهاند که ورزش به جلوگیری از بیماریهای قلبی و سکته کمک میکند، فشار خون را پایین میآورد و به کنترل بیماری قند کمک میکند.
وی با بیان اینکه ورزش از میزان استرس میکاهد، علائم اضطراب و افسردگی را بهبود بخشیده و خلق را بهتر میکند، بیان کرد: ورزش جلوی چاقی را میگیرد و خطر بعضی از سرطانها از جمله سرطان روده را میکاهد.
تنهایی ادامه داد: ورزش عملکرد مغز را بهبود میبخشد و کمک میکند که شما به جنگ بسیاری از نشانههای پیری مثل التهاب مفاصل، کاهش تراکم استخوان و کاهش حافظه بروید، هرچند با وجود بسیاری از این فواید، مردان بسیاری به انجام ورزش مستمر نمیپردازند.
50 درصد مرگ و میرهای زیر 70 سال به دلیل مشکلات قلبی-عروقی است
شایعترین بیماریهای مزمن، بیماریهای قلبی- عروقی هستند؛ حدود 50 درصد مرگ و میرها در گروه سنی زیر 70 سال که انتظار مرگ و میر را نداریم، بیماریهای قلبی- عروقی هستند که در زنان و مردان مشترک است اما مردان بیشتر دچار مرگ و میر با این علت میشوند. بیماریهای اورولوژی مانند سرطان پروستات و غدد خوشخیم پروستات از بیماریهای ویژه مردان است که با پیشگیری و مراقبت میتوانند، کنترل شوند.
کنترل بیماریهای قلبی- عروقی با ورزش
علی نقی انصاری با بیان اینکه تمام بیماریهای مرتبط با قلب و عروق مانند فشار خون، دیابت و چربی خون بالا میتوانند با ورزش کنترل شوند به خبرنگار فارس گفت: اگر چربی بد خون فرد (LDL) بالا باشد یا چربی خون خوب (HDL) کم یا زیر 50 باشد، با ورزش میتوان این موارد را کنترل کرد.
رئیس اداره ورزش و جوانان شهرضا با تأکید بر اینکه ورزش و شیوه زندگی سالم در تغییر وضعیت سرطانها نیز مؤثر است، بیان کرد: تغذیه، فعالیت بدنی و پرهیز از عادات غلط میتواند در کاهش ابتلا به سرطانها تأثیر داشته باشد، ورزش صد در درصد در زمینه بیماریهای اورولوژی تأثیرگذار است و به طور کلی ورزش کردن سبب کاهش بیماریها میشود.
چاقی شکمی، در مردان بسیار بیشتر شده است
وی با اشاره به اینکه این روزها به دلیل بیتحرکی مردان و مشاغل بیتحرک آنها، چاقی شکمی در سطح جامعه افزایش یافته است، اظهار داشت: این مشکل در مردان بسیار بیشتر شده است، زیرا نسبتهای بدنی در مردان رعایت نمیشود و با افزایش نسبت دور کمر، سایر قسمتهای بدن به همان میزان افزایش ندارند.
انصاری با بیان اینکه این مشکل تا حدی جدی است که چاقی شکمی در مردان به شعار روز جهانی سلامت مردان تبدیل شده که باید کنترل و جلوگیری شود، تصریح کرد: این مشکل نیز به طور صددرصدی با ورزش و تغذیه مناسب قابل کنترل است.
وی افزود: زمانی که زندگی بدون تحرک است به ویژه در کارمندانی که شغلشان به صورت نشسته است یا کسانی که در ترافیک حالت سکون دارنده عضلات و اسکلت بدن فرد دچار مشکل میشود، این فرد وقتی فعالیتهای اسکلتی-عضلانی، نرمش و ورزش کند یا شغل همراه با فعالیت داشته باشد، صددردرصد روی سلامت اسکلت و عضلاتش تأثیر دارد.رئیس اداره ورزش و جوانان شهرضا ادامه داد: این نوع چاقی در تمام افراد خطرناک است اما در مردان چون چاقیهای شکمی بسیار بیشتر است و تجمع چربی در قسمت شکم بیشتر دیده میشود، تأثیر آن روی ایجاد بیماریهای قلبی – عروقی مانند فشار خون نیز بالا میرود.
انصاری اضافه کرد: زمانی که فرد حالت نشسته دارد و زانوها خم است، سبب میشود که عضلات پا ضعیف شوند، بنابراین باید در زمان نشستن، نرمشهایی را انجام دهیم و به جای استفاده از آسانسور، از پله استفاده شود. همه این موارد سبب تقویت عضلات میشود و به سلامتی کمک میکند.
تأثیر سلامت مردان در سلامت خانواده
رئیس اداره ورزش و جوانان شهرضا با تأکید بر اینکه ورزش به همراه خود نشاط و شادابی میآورد و سبب ترشح آنزیمهایی در بدن میشود که منجر به شادابی میشوند و فرد را سرحال میکند، بیان کرد: هر بیماری با خود مشکلاتی به همراه میآورد، اگر پدر یک خانواده دچار اختلال فشار خون و دیابت باشد، در درجه اول مسائل اقتصادی خانواده با مشکل روبهرو میشود و در کنار آن افسردگی ناشی از بیماری سبب میشود که روابط خانواده دستخوش تغییر شود.
وی با بیان اینکه زمانی که فردی از اعضای یک خانواده با نشاط، سلامت و ورزشکار باشد و مبتلا به بیماری نباشد، میتواند خانواده را شاداب و سرحال کند و روی فرزندان اثر بگذارد، ادامه داد: زمانی که فرزندان شادابی والدین را ببینند، اطمینان خاطر پیدا میکنند و اعتمادشان به زندگی بیشتر میشود و میتوانند زندگی راحتتر و بیاسترس تری داشته باشند.
بهترین تمرین برای مردان در سنین مختلف
با بالا رفتن سن تغییراتی در بدن هر انسانی رخ میدهد، به همین دلیل است که شاید یک نوع ورزش مناسب هر سنی نباشد. با رسیدن به مراحل مختلف زندگی باید تغییرات خاصی در روش ورزش کردن به وجود آورد. ورزش باید مناسب سن و فیزیک بدن باشد. مربی ورزش میتواند ورزشهای مناسب هر فرد را تعیین کند. در ادامه پیشنهادهایی برای انجام ورزشی مردان در سنین مختلف ارایه شده است.
19-16 سالهها
در این مرحله سنی که بلوغ اتفاق میافتد، عملکرد هورمونی نیز در بدن بیشتر است. بنابراین بهتر است به جای وزنهبرداری یک فعالیت بهتری را انتخاب کنید. در نوجوانی بدن انعطافپذیرتر و سریعتر است، بهتر است که مهارتهای ورزشی و هماهنگی بدنی را تقویت کنید.
30-20 سالهها
این سن برای ساخت عضلات ایدهآل است؛ زیرا قدرت بدنی به اوج میرسد. به این ترتیب، وزنه سنگین بزنید و تا حد امکان هر چه میتوانید از مربی یاد بگیرید. برای پایهگذاری، بهتر است فعالیت ورزشی را محدود و روی عضلهسازی تمرکز کنید.
20 – 40 سالهها
در این مرحله ورزش با شدت بالا برای افزایش متابولیسم مفید است. از دهه سوم زندگی احتمال تراکم چربی شکم افزایش مییابد و میزان تستسترون به تدریج افت میکند؛ بنابراین ورزشها باید شدیدتر شود.
50 – 60 سالهها
معمولاً در این سنین، مردان، دوچرخهسواری و دو را ترجیح میدهند اما اگر میخواهید توده عضلانی را حفظ کنید باید تمرین قدرتی نیز انجام دهید. توجه داشته باشید که این موضوع به تصمیم شما بستگی دارد. تنها کسانی که از دهه دوم زندگی به وزنهبرداری میپردازند، میتوانند این کار را در دهه پنجم نیز انجام دهند. اما اگر به این ورزش علاقه ندارید. برای بهبود انعطافپذیری بدن به یوگا بپردازید.
60 – 70 سالهها
در این سن کیفیت زندگی شما به میزان ورزشی که در سنین جوانی انجام داده اید، بستگی دارد. بنابراین بهتر است که ورزش را در این سن نیز ادامه دهید. برای حفظ توده عضلات لازم نیست از وزنههای سنگین استفاده کنید؛ وزنههای سبک کفایت میکند. در این سن، ورزش باید بهانه فعال ماندن باشد.
منبع: فارس