صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
نگاهی گذرا به خبرهای همین چند روزه که از فعالیت‌های بی وقفه جهادگران منتشر می شود نقش مؤثر جهادگران در محرومیت زدایی را شاهد هستیم.
«اردوهای جهادی» شاید برای دانشجویان نسل سوم انقلاب اسلامی عنوانی آشنا باشد؛ اردوهایی که مقصدش مناطق محروم کشور و موضوعش تلاش برای ساخت و ساز و آبادنی آن مناطق است. اردوهایی که این سال‌ها رونق خاصی گرفته است و کمتر دانشجویی را می‌توان پیدا کرد که به بهانه این اردوها حداقل یک بار پایش به مناطق محروم کشور باز نشده باشد. اما این جنب و جوش دانشجویی برای ساخت وساز مناطق محروم کشور مربوط به همین سال‌ها و جوانان نسل سوم انقلاب نمی‌شود؛ چنانکه در سالیان ابتدایی انقلاب اسلامی، رفت و آمد دانشجویان مهندس و پزشک به مناطقی که زیر خروارها محرومیت دوران پهلوی ناپدید شده بودند سبب شد تا هسته اولیه تشکلی شکل بگیرد که با صدور فرمان حضرت امام (ره) در سال های بعد و در قالب نهاد انقلابی «جهاد سازندگی» یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین نهادها در ساخت وساز کشور و خودکفایی در تولید مواد اولیه حوزه کشاورزی در کشور شد. موضوعی که با نگاهی گذرا به خبرهای همین چند روزه که از فعالیت‌های بی وقفه جهادگران منتشر می شود نقش مؤثر جهادگران در محرومیت زدایی را شاهد هستیم.
تأثیر این فعالیت ها در رشد تولیدات کشاورزی و دامی داخلی و آبادانی روستاها و مناطق محروم آنقدر زیاد و جدی بود که پس از ادغام این نهاد با وزارت کشاورزی در دولت سید محمد خاتمی در سالیان بعد تأثیر خود را به خوبی نمایان کرد؛ امری که این روزها با نگاهی به بازار محصولات کشاورزی و دامی به خوبی می‌توان آن را مشاهده کرد. به گزارش سرویس دانشگاه جوان آنلاین اکنون ۱۰ هزار جهادگر در حال خدمت به مردم هستند و تعداد متخصصان حاضر در اردوهای جهادی از ۶۰۰ نفر به ۳ هزار نفر رسیده است. دبیر ستاد مرکزی فعالیت‌های جهادی وزارت بهداشت در حاشیه اردوی جهادی سفیران سلامت در منطقه شیخ‌آباد گفت: «این اردو به شیوه مطلوب با مشارکت استادان و اعضای هیئت علمی دنبال شده است. چون مشارکت این افراد موجب افزایش کیفیت و تقویت خدمات اردوی جهادی می‌شود.» به گفته دکتر تاج‌فرد هرچند کمتر از 2سال از شروع رسمی این فعالیت‌ها می‌گذرد اما طی این مدت هزار و ۱۰۰ اردوی جهادی در حوزه سلامت برگزار شده است که دانشگاه‌ها بیشترین حمایت‌ها را از اردوهای جهادی کرده اند.
گروه‌های جهادی تا ۵۰ هزار گروه افزایش می‌یابد
با تعریف مأموریت ۵ ساله برای جهاد خدمت به جرئت می‌توان گفت که بعد از انقلاب اسلامی واژگانی مثل «مردم»، «بسیج»، «خدمت» و «ایثار» به شدت به هم گره خوردند. بر همین اساس وقتی قرار می‌شود در مورد برنامه‌های بسیج همسو با خدمت‌رسانی به مردم صحبت شود به اولویت‌هایی می‌رسیم که هیچ‌گاه به دست فراموشی سپرده نمی‌شوند. فعالیت‌هایی که در رأس آن‌ها خدمت‌رسانی در مناطق محروم و حل مشکلات اقتصادی ساکنان این مناطق است. سردار غلامحسین غیب‌پرور، رئیس سازمان بسیج مستضعفین کشور می گوید: «یکی از دغدغه‌های بسیج رفع آسیب‌های اجتماعی است. به ویژه در حوزه طلاق که در بسیاری از خانواده‌ها رخنه کرده است آسیب‌شناسی کرده‌ایم و در حال حاضر بیش از ۱۰ هزار نفر از اقشار بسیج و بسیج طلاب در حوزه مشاوره به جوانان در جلوگیری از طلاق فعالیت دارند.» اکنون بیش از ۱۱ هزار گروه جهادی بسیج در مناطق محروم مشغول فعالیت هستند؛ گروه‌هایی که برای حرکت و جهادشان جغرافیای فعالیت تعریف شده است. طوری که یک منطقه به مدت 5سال به یک گروه جهادی اختصاص می‌یابد تا خدمات بهتری به مردم و نیازمندان ارائه شود. در همین رابطه رئیس سازمان بسیج مستضعفین کشور با بیان اینکه تمامی بسیجیان در مقوله خدمت‌رسانی به مردم فعالیت دارند اما بسیج سازندگی در فعالیت‌های عمرانی، سازندگی و بهداشتی فعالیت‌های تخصصی و ویژه‌تری دارد گفت: «تلاش داریم با برنامه‌ریزی‌های مناسب در مرحله اول شمار گروه‌های جهادی را به ۳۰ هزار و در مرحله بعد به ۵۰ هزار گروه افزایش دهیم.»
40 هزار پروژه عمرانی توسط جهادگران آغاز شد
در آخرین مرحله از پروژه‌های محرومیت‌زدایی بسیج مستضعفین بیش از ۴۰ هزار پروژه عمرانی از ۱۲ بهمن ماه امسال همزمان با ۴۰ سالگی پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده است که شامل ۳ هزار و ۵۱۸ پروژه در استان خراسان ضوی، هزار و ۵۵۰ پروژه در استان اصفهان، هزار و ۴۵۰ پروژه در استان آذربایجان‌شرقی، هزار و ۲۰۰ پروژه در آذربایجان‌غربی، ۹۵۰ پروژه در اردبیل، هزار و ۲۰۰ پروژه در البرز، هزار و ۲۰۰ پروژه در ایلام، ۷۵۰ پروژه در بوشهر، هزار و ۴۰۰ پروژه تهران، هزار و ۲۵۰ پروژه در چهارمحال و بختیاری، هزار و ۵۰۰ پروژه در خراسان شمالی، ۷۵۰ پروژه در خراسان‌جنوبی، ۲ هزار و ۱۲ پروژه در خوزستان، ۵۰۰ پروژه در زنجان، هزار و ۱۴۵ پروه در سمنان، هزار و ۴۰۰ پروژه در سیستان و بلوچستان و چندین هزار پروژه ارزنده دیگر در استان‌های دیگر می‌شود. طرح‌هایی که هر یک به خودی خود بخش عمده‌ای از کم و کاستی‌های مناطق مختلف کشور را کنار می‌زنند. همگی این طرح‌ها شامل ۲۸ محور کلی بهسازی معابر، استخر ذخیره آب چندمنظوره، خانه بهداشت، مدارس روستایی، پل روستایی، خانه محروم و نیازمند، کارگاه اشتغال، خانه عالم، مجموعه فرهنگی، جایگاه دام و طیور، کتابخانه، مسجد و… می‌شوند.
۳۲ طرح مبتکرانه توسط سفیران صالحین
سال‌هاست حلقه‌های صالحین معاونت بسیج تعلیم و تربیت با عنوان «شجره طیبه صالحین» براساس منویات رهبر معظم انقلاب به فعالیت می‌پردازند و آنچه در حلقه‌ها اصل محسوب می‌شود تقویت اعتقادات و معنویات و معرفت‌افزایی و ارتقای بصیرت است. گفته می‌شود که هر حلقه تربیتی صالحین با ۱۵ تا ۲۰ عضو بسیجی تشکیل می‌شود و ۴۳ درصد از مربیان این حلقه‌ها تحصیلات حوزوی و ۵۷ درصد دیگر نیز تحصیلات دانشگاهی دارند. همچنین درخصوص اعضای حلقه‌های صالحین می‌توان به ۲ هزار و ۵۰۰ عضو بخش مجازی اشاره کرد که تعداد اعضای این حلقه‌ها برای شرکت در کلاس‌های حضوری تعلیم و تربیت به چندین هزار نفر می‌رسد و عمده اعضای آن را جوانان تشکیل می‌دهند. این بخشی از صبحتهای حجت‌الاسلام مهدی جیحونی، معاون تعلیم و تربیت سازمان بسیج مستضعفان در روزنامه جوان است.
اکنون 2سالی است که سفیران صالحین در شهر به شهر و استان به استان حضور می‌یابند و اهداف بسیج صالحین را دنبال می‌کنند. در این راستا پویا بگری، مبتکر طرح سفیران صالحین می‌گوید: «این طرح تاکنون در ۲۰ استان کشور دنبال شده است و هدف اصلی از این سفرهای استانی جمع‌آوری اطلاعات درباره کارهای ابتکاری و خلاقیت‌های صالحین در استان‌ها و تأکید بر اهمیت مسئله تربیت سفیر صالحین برای هر استان و ترویج گفتمان صالحین میان علما و نخبگان و مسئولان استان‌ها و شناسایی و تقدیر از چهره‌های موفق حلقه‌های صالحین است.» وی اضافه می‌کند: «در نتیجه این سفرها تاکنون بیش از ۳۲ طرح ابتکاری شناسایی و جمع‌آوری شده که می‌تواند به سایر استان‌ها و حلقه‌های صالحین سراسر کشور انتقال یابد. از جمله این طرح‌ها می‌توان به طرح باشگاه ورزشی صالحین برای جذب نوجوانان محله از طریق ایجاد باشگاه ورزشی، طرح هسته‌های امداد برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی، طرح مسجد دانش‌آموزی در راستای اتصال دانش‌آموزان به مسجد، طرح خانه‌های صالحین و تربیت خانواده صالحینی، طرح فروشگاه اقتصاد مقاومتی، فروش کالا و تولید کالا برای درآمدزایی مجموعه، طرح تربیت حافظ قرآن در فضای مجازی، طرح سفیران سایبری صالحین برای به کارگیری و تربیت نخبگان عرصه مجازی در قالب حلقه‌های ویژه و ایجاد بستر تولید محتوا و برنامه‌های رسانه‌ای و … اشاره کرد که هر یک به خودی خود اقدامات ارزنده در راستای تربیت جوانان انقلابی محسوب می‌شوند.»
فصل جدید خدمت‌رسانی با «میز خدمت» بسیج مساجد و محلات
لابه لای خبرهایی که از فعالیت جهادگران در صدر خبرها گویای این است که با فرا رسیدن نوروز ۹۸ فصل جدیدی از فعالیت‌های بسیج مساجد و محلات آغاز می شود؛ فصلی که با خدمات‌رسانی تمام اقشار ۲۲گانه بسیج در پایگاه‌های بسیج مساجد و محلات تمام اقدامات جهادی که در گذشته به صورت موردی و در بازه زمانی خاصی انجام می‌شد حالا با عنوان «میز خدمت» به صورت مداوم در محله ها انجام شود. در این راستا اعضای بسیج سازندگی، بسیج مهندسان عمران، بسیج حقوقدانان و … برای خدمات‌رسانی به پایگاه‌های بسیج محله ها و مساجد می‌آیند و همسو با رفع مسائل حقوقی، کمک به محرومان و ساخت و ساز مسکن به صورت رایگان به مردم کمک می‌کنند. این موضوعی است که حجت‌الاسلام احسان رضایی، مسئول بسیج مساجد و محلات در گفت و گو با خبر آنلاین مطرح کرده است..
فعالیت ۵۰۰ پایگاه علمی
عرصه بعدی مورد توجه بسیج مساجد بحث تربیت است. در این خصوص رئیس سازمان بسیج مساجد و محلات می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های انقلاب تربیت نسلی انقلابی است. تمام افرادی که وارد بسیج می‌شوند در این بخش آموزش می‌بینند و اهداف انقلاب اسلامی را یکی یکی فرا می‌گیرند. پس از این بخش، عرصه بعدی بسیج تشکیلات است. پایگاه‌های مقاومت ساختار و چارچوب خاصی دارند که هر کسی با هر استعداد و توانمندی که عضو بسیج می‌شود در بخش مخصوص به خود قرار می‌گیرد. این بخش یکی از عرصه‌های بسیج مساجد و محلات است. پس از این، عرصه مهم دیگری به نام عرصه اجتماعی داریم که در خصوص آن رئیس سازمان بسیج مساجد و محلات کشور می‌گوید: «فعالیت عرصه اجتماعی طی 2سال اخیر بیشتر شده است. در سال آینده هم قرار است بسیج مساجد به کمک سازمان بسیج اساتید به موضوعات اعتیاد و طلاق وارد شود و این آسیب‌های اجتماعی را با برنامه‌ریزی کاهش دهند.» حجت‌الاسلام رضایی با بیان اینکه عرصه بعدی علمی است اضافه می‌کند: «در این بخش پایگاه‌ها از بحث ارتقای علمی اعضا و مردم محله فراتر رفته‌اند و اکنون بیش از ۵۰۰ پایگاه علمی در سراسر کشور به فعالیت می‌پردازند و کارهایی مثل برگزاری المپیاد علمی را دنبال می‌کنند.»
مضاعف بر تمام این موارد بسیج مساجد و محلات در عرصه فعالیت‌های جهادی بیش از ۱۰ هزار گروه جهادی دارند و در تمام ایام چه در بحث خدمت‌رسانی پس از حوادث غیرمترقبه‌ای همچون زلزله و سیل تا کمک‌رسانی به محرومان و ساخت مساجد و مسکن محرومان و … را دنبال می‌کنند. عرصه آخری که بسیج به صورت جدی آن را مورد توجه قرار می‌دهد عرصه ورزش و تفریح است. این عرصه تماماً برای ارتقای سلامت جسمی و ارتقای نشاط در محله هاست. در حال حاضر از کودک ۷ ساله تا سالمند بیش از ۹۰ ساله در بسیج مساجد و محلات عضو هستند. اکنون تعداد اعضای این سازمان به بیش از ۱۲ میلیون نفر در کشور می‌رسد.
توانمندسازی ۳۰۰ هزار زن بسیجی
برنامه‌های بسیج جامعه زنان به گونه‌ای است که بانوان ضمن انجام وظایف مادری و همسری از فرصت شغلی و درآمدزایی نیز بهره‌مند شوند. بی‌شک بسیج جامعه زنان را باید تنها سازمان مردم‌نهاد و اسلامی در نظر داشت که نمونه آن در هیچ یک از جوامع تعریف نشده است. وقتی در همان ماه‌های اول انقلاب اسلامی این سازمان در کنار بسیج برادران در مساجد کشور شکل گرفت کمتر کسی فکر می‌کرد روزی با عضوگیری، سازماندهی و آموزش قریب به ۱۰ میلیون نفر نام بسیج جامعه زنان را در صدر سازمان‌های مردم‌نهاد اسلامی قرار دهد و با تربیت و توانمندسازی بیش از ۳۰۰ هزار نفر از زنان بسیجی در سطوح مختلف مدیریتی، تربیتی، نظامی و کارآفرینی گام بزرگی در جهت توانمندسازی کشور بردارد و خدمت را با جهادی ملی تعریف کند.
در همین رابطه مینو اصلانی، رئیس بسیج جامعه بسیج زنان با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی و هنری این سازمان، تولید و انتشار را مد نظر قرار داده است و می‌گوید: «در رسانه‌های مکتوب در حوزه زن، کودک و خانواده در قالب صدها عنوان کتاب، بیش از ۱۰۰ عنوان نشریه به تیراژ ۵۰۰ هزار نسخه به چاپ رسیده و در حوزه رسانه‌های سمعی و بصری نیز بیش از ۱۰ فیلم و مستند، انیمیشین، ده‌ها نرم‌افزار، بیش از ۱۰۰ نماهنگ، تیزر و ده‌ها برنامه نمایشگاهی تولید شده است. البته در زمینه رسانه‌های مجازی، راه‌اندازی و به روزرسانی بیش از ۳۰ سایت تخصصی در حوزه زنان از جمله این کارهاست. برنامه‌ریزی و راه‌اندازی ۳ هزار مهدکودک قرآنی در مساجد یکی از بزرگ‌ترین خدمات بسیج جامعه زنان به شمار می‌آید که قابل چشم پوشی نیست. اصلانی می‌گوید: «ایجاد صدها شغل خانگی در عرصه‌های صنایع غذایی، کشاورزی، صنایع دستی، دام و طیور و… برای تقویت زنان و توجه به اقتصاد مقاومتی بوده و تشکیل صدها گروه جهادی (خدمات‌رسان) در عرصه بهداشت و درمان، آموزش، فرهنگی، امداد و نجات و… نیز با هدف حضور در مناطق محروم و کم‌برخوردار و کمک به نیازمند صورت گرفته است.» وی ادامه می‌دهد: «تهیه و تدوین بیش از ۵۰۰ عنوان پروژه و مقاله‌های علمی در زمینه مطالعات زن، خانواده و کودک و ارتباط و تعامل تأثیرگذار با سایر اداره ها، سازمان‌ها، نهادها و مراکز علمی در سطوح ملی و فراملی در راستای ارتقای جایگاه و هویت زن و خانواده و همچنین سازماندهی، آموزش و به کارگیری زنان در شرایط بحرانی مانند جنگ، بلایای طبیعی، حوادث غیرمترقبه و… هم از جمله کارهای این سازمان است.»
توسعه مشاغل خانگی با طرح معین
«طرح معین» سازمان بسیج جامعه زنان را باید به عنوان جهاد این سازمان در خدمت‌رسانی به زنان کشور در نظر داشت؛ طرحی که در آن زنانی که توانمندی ویژه‌ای در زمینه تولید صنایع دستی و دیگر هنرها دارند شناسایی می‌شوند و در راستای ایجاد مشاغل خانگی و کوچک مورد حمایت قرار می‌گیرند. در همین راستا مدیر کارآمدی و سازندگی سازمان بسیج جامعه زنان کشور با اعلام اجرای «طرح معین» می‌گوید: «اشتغال بانوان با آقایان متفاوت است. با توجه به مسئولیت همسری و مادری معمولاً مادران ترجیح می‌دهند در منزل فعالیت اقتصادی کنند و ما این فرصت را غنیمت شمردیم و آن‌ها را تحت حمایت مالی قرار دادیم گرچه میزان حمایت زیاد نبوده است. تا سال گذشته حدود ۱۵ میلیون تومان وام یا تسهیلات بلاعوض به بانوان پرداخت می‌شد تا شغلی را آغاز کنند.» به گفته مرضیه افضلی سیاست‌های سازمان بسیج جامعه زنان همگام با سازمان بسیج سازندگی کشور در راستای اشاعه فرهنگ کار و تلاش و کمک به رفع مشکل بیکاری است. ما در سازمان بسیج جامعه زنان، برنامه‌ها و وجهه زنانه آن را مد نظر قرار دادیم که بانوان در عین انجام وظایف مادری و همسری از فرصت شغلی و درآمدزایی نیز بهره‌مند شوند.
