صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
سفره و نشستن و جمع شدن دور آن برای ما ایرانی‌ها و مسلمان‌ها حرمت خاصی دارد. اما اغلب ما نمی‌دانیم وقتی با خانواده خود دور سفره غذا جمع می‌شویم از چه موضوعاتی باید حرف بزنیم و طرح چه موضوعاتی را باید دور سفره خانوادگی ممنوع کنیم.
جمع شدن تک تک اعضای خانواده دور سفره روی زمین؛ یکی از لذت‌بخش‌ترین فرصت‌های کنار هم بودن است. زمانی که افراد خانواده آرامش را کنار هم تجربه می‌کنند. از طرفی از قدیم بزرگترهای ما به ما می‌گفتند: سر سفره و موقع غذا خوردن حرف نزنید، البته راست می‌گفتند؛ اما مگر می‌شود در چنین فرصت طلایی که همه اعضای خانواده اغلب زمان خود را در خانه به سر می‌برند و لااقل برای صرف غذا دور هم جمع هستند، با هم صحبت نکنیم؟ اما اینکه چه بگوییم و از چه موضوعاتی حرف نزنیم خود یک مهارت و هنر است که فراگیری این مهارت می‌تواند موجب نشاط و آرامش اعضای خانواده باشد.
ضمن اینکه اساسا زمان و مکان غذا خوردن جزو استراتژیک‌ترین زمان‌ها و مکان‌ها در زندگانی ما هستند. بنابراین نباید به سادگی از کنار استفاده‌ها و سوءاستفاده‌های احتمالی از این دو عنصر گذشت.
باری، حالا که برای موضوع حرف زدن سر سفره غذای خانوادگی برنامه دارید بهتر است در مورد آنچه باید سر سفره بگویید و آنچه بهتر است نگویید، نکاتی را برای‌تان ذکر می‌کنیم:
۱) اخبار کرونایی را سر سفره نگذارید!
موقع صرف غذا نباید حرف زد؛ این یک قانون کلی است. اگر می‌خواهید این قانون را نقض کنید، لااقل چیزی بگویید که ارزشش را داشته باشد. واقعا سر سفره، وقت اعلام آخرین آمار مربوط به مبتلایان به کرونا و قربانیان این ویروس وحشی است؟ حرف خوشایندتری ندارید بزنید که اشتهای بقیه را کور نکند؟
انصافا فکر می‌کنید اینکه دخترعمه نوه خاله همسایه محله قدیمی‌تان بعد از ۹۲ سال زندگی سراسر شادی و عزت بر اثر ابتلا به کرونا یا غیر از آن، دار فانی را بدرود گفته، در حوصله سفره خانوادگی می‌گنجد؟
اجازه بدهید یک گزاره همیشه مهم را همین جا برای‌تان بگوییم؛ «شما خبرگزاری نیستید و رسالت‌تان ایجاب نمی‌کند که هر خبر خوب و بدی را به اطلاع دیگران برسانید!». بنابراین سعی کنید اولین نفری نباشید که اخبار بد را به بقیه می‌دهید!
۲) صرف غذا و شنیدن اخبار در یک زمان نگنجد
ما مردمان ایران‌زمین تقریبا همگی (Multi task) مولتی تسک هستیم؛ یعنی این قابلیت را داریم که چند کار را به طور هم‌زمان انجام بدهیم. هرچند اصراری نیست و همیشه هم لزومی ندارد چنین کنیم؛ ولی بالاخره کاری است که از دست‌مان برمی‌آید. مثلا وقتی داریم لیست خرید به همسرمان می‌دهیم، هم‌زمان تکالیف بچه‌ها را هم چک می‌کنیم. یا وقتی در حال سرخ کردن کتلت هستیم، ایرادهای کاردستی فرزندمان را هم به او می‌گوییم. از همه مهم‌تر، به محض پهن کردن سفره، تلویزیون را هم روشن می‌کنیم تا اخبار را ببینیم! ولی این یک مورد را قلم بگیرید؛ هنگام صرف غذا، به اخبار گوش نکنید. زمان صرف غذا را طوری تنظیم کنید که به پخش اخبار برنخورد. اگر هم برخورد، غم‌تان نباشد! این همه شبکه‌ی دیگر و برنامه‌های جذاب برای اینکه «در خانه بمانیم»! بقیه را ببینید و بشنوید.
۳) جای خاطرات بد وسط سفره نیست
خوب است نکاتی را رعایت کنید تا حرف زدن سر سفره که ضرورتی هم ندارد، دست‌کم به ضررتان تمام نشود. مثلا بهتر است که خاطرات بد گذشته را با همسر و فرزندان‌تان مرور نکنید. چه کاری است اصلا؟! نقض قانون حرف نزدن سر سفره تنها برای مرور اندوه گذشته و خاطره‌ای ملال‌آور که از سر گذشته؟ چرا واقعا؟
به نظر می‌رسد یادآوری خاطرات تلخ، وقتی حرف‌های جذاب‌تری برای گفتن هست، دلیلی جز خودآزاری یا دیگرآزاری ندارد. درس‌های عبرت گرفته‌شده را هم می‌توان بدون اشاره مستقیم به خاطرات تلخ، یادآوری کرد. اما مثلا در زمین خوردن همسرتان روی برف‌های یخ‌زده چه درسی نهفته است که یادآوری‌اش نکته‌ای را به جمع بیاموزد؟ البته نکته ظریفی هم اینجا وجود دارد؛ شاید این زمین خوردن دردناک نبوده و هر دوی شما را خندانده باشد. در این صورت یادآوری‌اش به قصد رقم زدن لحظات شاد و مفرح، ایرادی ندارد. به هر حال رعایت این قانون که «به هم نخندیم، با هم بخندیم» در همه جای زندگی لازم است، خصوصا در خانواده.
در حضور فرزندان‌تان خاطراتی را از همسرتان و خانواده او تعریف نکنید که باعث ایجاد حس منفی و دلخوری در همسر یا فرزندان شود. با مرور گذشته، همدیگر را تخریب نکنید، بلکه بکوشید تا دل‌ها را به هم نزدیک کنید.
۴) تمرین کنید حرف‌های آرامش‌بخش بزنید
بچه‌ها از بدگویی در مورد کسانی که دوست‌شان دارند به شدت می‌رنجند و در ناخودآگاه‌شان نسبت به گوینده حس بدی پیدا می‌کنند. پس قبل از اینکه کسی را در نظر بچه ها ضایع کنید، شخصیت خودتان را از بین می‌برید. ضمن اینکه اصلا لزومی ندارد آنها را درگیر کدورت‌های بزرگترها و ناملایمات حاکم بین آنها کنید. بگذارید زندگی‌شان را بکنند، به وقتش خودشان از همه چیز سر در می‌آورند و حق و ناحق را تشخیص می‌دهند.
اگر قرار است سر سفره با هم گفت‌وگو کنید، حرف‌های خوب و آرامش بخش بزنید؛ حرف‌هایی که به خودتان و اعضای خانواده‌تان آرامش بدهد. از نقاط قوت همسرتان برای بچه‌ها بگویید؛ از دستپختش و زحماتی که برای تأمین زندگی می‌کشد، تمجید کنید؛ برایشان تعریف کنید که در دورانی که نیاز به همدلی و قناعت داشته‌اید، همسرتان چطور با از خود گذشتگی و مدیریت بحران، زندگی را حفظ کرده تا از کنترل خارج نشود؛ از وفاداری و علاقه‌ای که نسبت به همدیگر دارید برای فرزندان‌تان بگویید. بچه‌ها از دیدن رابطه خوب والدین‌شان احساس امنیت و آرامش می‌کنند و نیز برای ورود به یک زندگی مشترک سالم و سعادتمندانه آماده می‌شوند.
۵) غذا خوردن را کش بدهید
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «نشستن بر سر سفره را طولانی کنید، چرا که از عمرتان به شمار نمی‌آید.» چه امتیازی از این خوشایندتر که دور هم بنشینید، از غذا خوردن لذت ببرید و ضمنا این دقایق خوش، از چوب‌خط عمرتان هم حساب نشود؟
می‌توانید برنامه بریزید که در طول مدت غذا خوردن، حرف نزنید؛ در عوض بعد از صرف غذا، همچنان دور سفره بمانید و با هم گپ بزنید. مهم کش آمدن زمان همنشینی‌تان با خانواده است؛ که هر چه طولانی‌تر، بهتر و خاطره‌انگیزتر! (البته فراموش نکنید که با سرعت غذا خوردن مکروه است)
در بسیاری از فیلم‌ها می‌بینیم که اعضای خانواده زمان صرف غذا را برای گفت‌وگو درباره مسائل مهم، حل منازعات خانوادگی و رسیدگی به چالش‌های خانمان‌برانداز زندگی انتخاب می‌کنند؛ یعنی غلط‌ترین انتخاب ممکن برای درست‌ترین تصمیم ممکن! گفت‌وگو بهترین راه است، اما سر سفره بدترین جا و مکان برای این کار.
غذایتان را در آرامش نوش جان کنید تا به کام خودتان و دیگران زهر نشود، بعد هرچقدر خواستید برای حل سوءتفاهم‌ها و مشکلات زندگی‌تان زمان بگذارید و با هم گفت‌وگو کنید.
6) با احتیاط سخن بگویید!
اگر صحبت‌هایتان آنقدر اشتهابرانگیز و جذاب است که حتی چند دقیقه هم نمی‌توانید گفتن‌شان را به تعویق بیندازید تا غذایتان تمام شود، لااقل با دهان پر صحبت نکنید. حرف زدن با دهان پر، از ادب دور است. ضمن اینکه ممکن است دیگران هم به دلیل نامفهوم بودن کلماتی که سعی می‌کنید به زبان بیاورید یا خرده‌های غذا که از دهان‌تان به بیرون می‌جهد، ناراحت شوند.
طبیعی است که دیدن محتویات داخل دهان شما هنگام غذا خوردن برای دیگران جذابیتی نداشته باشد و اشتهای‌شان را هم کور کند. پس برای حرف زدن، چند لحظه صبر کنید و بعد از فرو بردن لقمه، کلام‌تان را آغاز کنید!
*مینا فرقانی؛ کارشناس سبک زندگی
