«برنامه هفتم»؛ آخرین فرصت پیشگیری از سالخوردگی جمعیت

جمعیت زنان ایرانی که در سنین متداول فرزندآوری هستند، رو به کاهش است و از سال 1395 تاکنون، چنان که پیش‌بینی می‌شد، از موالید سالیانه کشور بیش از 30 درصد کاسته شده است. این روند فاجعه بار ادامه خواهد یافت و به سالخوردگی شدید جمعیت ایران خواهد انجامید؛ مگر اینکه اتفاق خاصی رقم بخورد.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که رهبر معظم انقلاب آن را حسنه ماندگار خواندند، اگرچه تاکنون موفق شده از سرعت کاهش موالید سالیانه بکاهد اما به تنهائی مانع سالخوردگی جمعیت کشور نخواهد شد. از این رو مسئولین و کارشناسان به درستی تشخیص دادند که برای پیشگیری از سالخوردگی شدید جمعیت، باید برنامه هفتم را به یاری این قانون آورد.

شهریور سال گذشته و تقریبا یک سال پس از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد.

در بند ‌شانزدهم از این سیاست‌ها آمده است: «افزايش نرخ باروري به حداقل ۲.۵ طي پنج سال با حمايت همه‌جانبه از فرزندآوري و رفع موانع و ايجاد مشوق‌هاي مؤثر و اصلاح فرهنگي».

نمایندگان مجلس انقلابی به منظور رسیدن نرخ باروری به 2.5 فرزند در مدت 5 سال، جلسات متعددی را با کارشناسان مسئله جمعیت برگزار کردند و برنامه‌های متعددی را نوشته و پیشنهاد نمودند. هدف بخش مهمی از این برنامه‌ها تسهیل ازدواج و فرزندآوری چهار میلیون مجرد متولد دهه شصت و دهه پنجاه بود. اما در کمال تعجب و تاسف، سازمان برنامه و بودجه تمام این برنامه‌ها را حذف نمود؛ چنان‌که اکنون هیچ ماده‌ای برای تحقق سیاست فوق در برنامه هفتم وجود ندارد. دلیل بیان شده برای حذف این مواد، «بار مالی» آنها عنوان شد، در حالی که متن سیاست کلی برنامه هفتم از «حمايت همه‌جانبه از فرزندآوري»، «رفع موانع» و «ايجاد مشوق‌هاي مؤثر» سخن گفته بود. حال آیا این سیاست بدون هزینه، امکان تحقق دارد؟ آیا مسئولان سازمان برنامه و بودجه نمی‌دانند که اگر برای پیشگیری از سالخوردگی جمعیت هزینه نکنند، در آینده ناچار خواهند بود ده‌ها برابر این هزینه را مصروف مخارج جمعیت سالخورده کشور کنند؟

البته تقابل سازمان برنامه و بودجه با سیاست‌های جمعیتی کشور مسبوق به سابقه می‌باشد. سال گذشته نیز تقریبا تمام بودجه ده هزار و هفتصد میلیارد تومانی جمعیت، در محلی دیگر هزینه شد و در سال جاری نیز تقریبا هیچ مقدار از بودجه جمعیت توسط این سازمان پرداخت نشده است.

با توجه به اینکه سازمان برنامه و بودجه، چه قبل و چه بعد از انقلاب از طراحان و مجریان اصلی برنامه تحدید نسل ایرانیان بوده است و متاسفانه رسوبات آن طرز تفکر در بدنه کارشناسی سازمان باقی مانده، لازم است که دولت مردمی به دنبال تجدیدنظر اساسی و اتخاذ یک تصمیم جدی در این زمینه باشد؛ و‌گر‌نه سالخوردگی جمعیت، آینده محتوم ایران عزیز خواهد بود. برنامه هفتم آخرین فرصت است.