ترور سهمی که از سفره انقلاب نصیب سیدحسن آیت شد

سید حسن آیت، عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، از نمایندگان استان اصفهان و عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان قانون اساسی و نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی بود که نقش مهمی در شناساندن عناصر فتنه گر در انقلاب داشت و در ۱۴ مرداد ۱۳۶۰ ترور شد.

این روایت ترور مردی است که گرچه کار‌های بزرگش برای انقلاب اسلامی، بعد از شهادتش کم‌تر دیده شد و از نامش کم‌تر در حافظه تاریخی انقلاب یاد شد، اما هراندازه که از عمر انقلاب می‌گذرد و هر میزان که فتنه‌های تهدید کننده آن، پیچیده‌تر و مخوف‌تر می‌شوند، دوست و دشمن بیشتر از پیش به بصیرت انقلابی‌اش اذعان می‌کنند. صحبت از شهید «سید حسن آیت» است.

ساعت ۶ و ۵۰ دقیقه صبح روز چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۶۰ دکتر حسن آیت، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در حالی که از خانه‌اش خارج می‌شد از سوی سرنشینان یک بنز شیری‌رنگ مورد حمله قرار گرفت و در اثر اصابت چندین گلوله شدیدا مجروح شد و قبل از رسیدن به بیمارستان به شهادت رسید.

جزئیات ترور حسن آیت به روایت فرزندش: چند نفر در یک بنز، یک خشاب روی پدرم خالی کرد

صبح ساعت هفت وقتی پدرم به اتفاق دو پاسدار که یکی در صندلی عقب نشسته و دیگری رانندگی ماشین را به عهده داشت از خانه خارج می‌شوند، پاسدار راننده از ماشین پیاده می‌شود تا در خانه را ببندد.

هنگامی که مشغول بستن در بود یک بنز سفید‌رنگ مدل ۲۲۰ با سه سرنشین وارد کوچه شد.

فردی که در صندلی عقب نشسته بود مسلح به ژ۳ و فردی که در جلو کنار راننده نشسته بود مسلح به یوزی بود.

وقتی بنز به نزدیک ماشین پدرم که در جلو نشسته بود رسید، شخصی که در صندلی عقب آن نشسته بود شروع به تیراندازی به صورت رگبار کرد و در حدود یک خشاب خالی کرد که گلوله‌ها به پدرم و پاسدار راننده خورد.

گلوله‌ها به بدن پدرم نخورده بود بلکه به حدود گردن وی اصابت کرد که باعث شهادت وی شد.

*شهادت نماینده مردم تهران

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به وسیله شلیک دو گلوله ضدانقلابیون به شهادت رسیده که یکی از گلوله‌ها به جمجمه و دیگری به چشم وی اصابت کرده است.

دکتر اسماعیلی، مسئول بیمارستان رویال تهران، در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری پارس علت شهادت دکتر آیت را خون‌ریزی شدید مغزی وی ذکر کرد و افزود حال محافظ وی رضایت‌بخش است.

محافظ دیگر آیت در درمانگاه خصوصی نارمک به طور سرپایی معالجه شد.

دکتر آیت که بود که ترور شد

*زندگی نامه سیاسی سید حسن آیت

سید حسن آیت در ۱۳۱۷ و نجف آباد اصفهان چشم به جهان گشود. وی پس از گذراندن دوران دبستان و دبیرستان در نجف آباد، تحصیلات عالیه خود را در رشته‌های علوم اجتماعی، حقوق، ادبیات، جامعه شناسی و روزنامه نگاری در تهران به اتمام رساند و همزمان با تحصیل در دانشگاه دروس حوزوی را نیز آموخت و به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه نیز تسلط پیدا کرد.

وی از ۱۵ سالگی که وارد سیاست شد و مسائل کلان ایران را دنبال می‌کرد طرفدار سرسخت آیت‌الله کاشانی بود و تقریبا به هر مناسبتی از آن مرحوم حمایت و علیه مخالفان آیت‌الله کاشانی موضع‌گیری می‌کرد.

*در اواخر سال ۱۳۳۹ به عضویت حزب زحمتکشان ملت ایران در آمد.

وی پس از درگذشت آیت‌الله کاشانی، هوادار حزب زحمتکشان ایران به رهبری دکتر بقایی شد که حامی پروپاقرص آیت‌الله کاشانی بود وی در سال ۱۳۴۲ در کنگره حزب زحمتکشان در چهارمحال و بختیاری برای اصلاح اساسنامه آن پیشنهاداتی ارائه کرد که پذیرفته نشدند و همین باعث شد که نتواند خود را با آن تطبیق دهد، لذا از آن فاصله گرفت و به نهضت امام خمینی پیوست.

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی عضویت داشت و با عضویت در هیأت رئیسه آن، نقش کلیدی در ارایه و الحاق اصل ولایت فقیه به قانون اساسی ایران ایفا کرد.

آیت یکی از تاثیر گذارترین افراد پس از انقلاب بود و در دوسال نیم حضور خود پس از انقلاب در جایگاه‌های مهمی قرار گرفت: دبیر سیاسی حزب جمهوری اسلامی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان قانون اساسی و نمایندگی مردم تهران.

*در دوسال و چند ماهی که آیت در سایه انقلاب اسلامی ایران زیست شبهات بسیاری در مورد او بوجود آمد.

وی از سوی گروهی متهم به اجرای طرح‌های بقایی و پیگیری خط حزب زحمتکشان در جمهوری اسلامی بود و همچنین اندکی بعد که روزنامه «انقلاب اسلامی» متن نوار‌های آیت را منتشر کرد و آیت متهم به توطئه و کودتا و اختلاف افکنی شدید و جو تا حدی بر علیه آیت شد بسیاری از دوستان و نزدیکان آیت هم امکان دفاع از وی را نیافتند. شاید از مهمترین عللی که باعث همگام شدن برخی از اعضای جامعه روحانیت مبارز با اعضای جبهه ملی و نهضت آزادی در دادن رای منفی به اعتبار نامه دکتر آیت شد نیز ریشه در همین نوار و فضا سازی‌های ناشی از این نوار دارد. آیت که سخنان تندی در یک جلسه خصوصی علیه بنی صدر مطرح کرده بود گمان نمی‌برد که ضبط و ثبتی در کار باشد و مخاطب سخن او در آن جلسه خصوصی، به قصد افشا در جلسه نشسته باشد.

بدین ترتیب سیاستمداری که تکیه کلامش «برای ثبت در تاریخ می‌گویم» بود و اسناد بسیاری در پس پرده داشت، این بار نوار سخنش به دست اهالی مطبوعات رقیب افتاد. مرحله بعدی برای مخدوش کردن وجهه آیت در زمان تصویب اعتبار نامه‌ها اجرا شد و مخالفان وی هر چه در کف داشتند رو کردند و وی علاوه بر اتهامات گذشته متهم به فساد اخلاقی و حمایت از رژیم شاهنشاهی گردید.

بدیهی است که او دوستانی از نوع اعضا و هواداران حزب جمهوری اسلامی و گروه‌های اقماری این حزب داشت که از او حمایت می‌کردندو مخالفان و دشمنانی از نوع اعضا و هواداران جبهه ملی، نهضت آزادی، دفتر ارتباط مردمی ریاست‌جمهوری (متعلق به بنی‌صدر) و روزنامه‌ها و جراید وابسته به این احزاب و گروه‌ها که معروف به لیبرال‌ها بودند داشت که وی را مورد انتقاد قرار می‌دادند.

در کتاب‌های منتشر شده درباره زندگی و شخصیت آیت، اسامی همه نمایندگان دوره اول و نوع برخورد آنان با اعتبارنامه وی ذکر شده است. در میان کسانی که به اعتبارنامه آیت رای مثبت داده‌اند علاوه بر چهره‌های امروزین اصولگرا، نام افرادی همچون اسدالله بیات، مرتضی الویری، مجید انصاری، محسن رهامی، موسوی خوئینی‌ها و… و در میان مخالفین او، علاوه بر تعداد قابل‌توجهی از اعضای نهضت آزادی، جبهه ملی و هواداران بنی‌صدر، افرادی، چون محسن مجتهد شبستری، خلخالی و فضل‌الله مهدی‌زاده محلاتی (شهید محلاتی) نیز دیده می‌شود.

آیت از حامیان سرسخت انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها در بدو تشکیل نظام اسلامی بود.

وی اعتقاد داشت «دانشگاه‌ها به این صورت فعلی باید تعطیل شود» و لذا عاملان تعطیلی دانشگاه‌ها را برای برپایی انقلاب فرهنگی مورد حمایت جدی قرار می‌داد.

*ترور شهید آیت با دهها گلوله

آیت بعنوان فردی که در مجادلات سیاسی دو، سه سال اول انقلاب، بسیار فعال بود، در ساعت هشت صبح روز چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۶۰ (پنج هفته پس از واقعه هفتم تیر) در مقابل منزلش در یکی از کوچه‌های نارمک تهران در یک عملیات تروریستی مجاهدین خلق با شلیک نزدیک به ۵۰ گلوله به شهادت رسید.

در نیمه اول دهه ۶۰، اینگونه ترور‌ها و خونریزی‌ها که عموما توسط اعضا یا هواداران سازمان مجاهدین خلق صورت می‌گرفت، گسترده و دامنه‌دار و تقریبا عادی شده بود، اما در این میان شهادت آیت بازتاب وسیعی داشت، چرا که مخالفان وی نه تنها در میان گروه‌های مسلح تروریست که در میان چهره‌های سیاسی نیز بسیار بودند.

اکنون بعد از گذشته سال‌ها از ترور شهید آیت، جواد موگویی، نویسنده کتاب اسرار آیت نکته مهمی را بیان کرد و آن اینکه: مصاحبه‌های متعددی در مخالفت با شهید آیت‌الله در سال‌های گذشته منتشر شده است، و به نظر می‌رسد شهید آیت شخصیتی است که به عمد توسط برخی از مغرضین در معرض حذف از تاریخ انقلاب اسلامی قرار گرفته است.