صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
با وجود اینکه ایران به دلیل شرایط اقلیمی و فاصله قابل توجه مصرف گاز در فصل سرما و گرما احتیاج به حداقل ۲۰ مرکز ذخیره سازی گاز داشته و دارد، ظرف ۸ سال دولت تدبیر و امید حتی یک مرکز ذخیره سازی گاز در کشور ایجاد نشده است.
در حالی که این روزها تامین گاز تبدیل به یکی از چالش‌های اساسی کشور شده است، انحلال شرکت ذخیره سازی گاز در دولت روحانی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل این ناترازی و اختلال در شبکه گاز را نباید نادیده گرفت.
حدود ۹۰ درصد از گاز کشور در مناطق جنوبی تولید میشود و این در حالی است که ۸۰ درصد از مصرف در مناطق شمالی کشور صورت می‌گیرد. در شرایط عادی ۲ تا ۳ روز زمان لازم است تا گاز تولید شده در جنوب به دست مصرف‌کننده در شمال برسد. با سرد شدن هوا و استمرار آن، سرعت در انتقال گاز اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
به طورکلی اغلب کشورهای جهان، مخازن ذخیره‌سازی گاز را در نزدیکی قطب‌های مصرف احداث می‌کنند تا در شرایط سرد، تامین گاز به سرعت انجام شود. برای مثال کشورهای اروپایی به صورت میانگین ۲۵ درصد از نیاز گازی خود را از همین مراکز تامین می‌کنند.
در ایران نیز ۲ مخزن سراجه و شوریجه در قم و خراسان رضوی در دولت محمود احمدی‌نژاد به بهره برداری رسید. این کار قرار بود ادامه‌دار باشد، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم، ذخیره‌سازی گاز مانند بسیاری از طرح‌های اولویت‌دار کشور مانند پالایشگاه سازی به فراموشی سپرده شد.
رئیس دولت‌های نهم و دهم در مراسم افتتاح پروژه ذخیره سازی گاز سراجه قم در دی ماه ۹۱ گفته بود: «آب و هوا در کشور ما متفاوت است؛ اوج مصرف در سرما اتفاق می‌افتد به عبارت دیگر حدود ۶ تا ۷ ماه از سال مصرف گاز کشور پایینتر است. بهترین حالت این است که در فصل کم مصرف ذخیره کنیم و در فصل پر مصرف از آن ذخیره برداشت داشته باشیم. از چند سال قبل ایده ذخیره سازی در مخازن زیر زمینی مطرح شد، ۴۰ نقطه را پیدا کردند که طبیعت زمین اجازه می‌دهد گاز را ذخیره کنیم، دو مورد از این موارد انتخاب شده است اولی قم است و دیگری باجگیران و سرخس است. اینجا ۳ میلیارد متر مکعب میتواند در خود جای دهد، در سرخس ظرفیت ۴.۵ میلیارد متر مکعب است. این دو اگر در تابستان پر شوند تا بیش از ۱۰ سال نگرانی مصرف زمستانی رفع میشود.»
اگرچه فاز دوم مخزن شوریجه در دولت قبل مصوب شد؛ اما اقدام عملی برای بهره‌برداری از آن صورت نگرفت. البته در دولت سیزدهم، قرارداد آن امضا و کار اجرایی شروع شده است و اجرای آن در سال‌های بعد میتواند در کاهش مشکلات تامین گاز شمال شرق کشور موثر باشد.
در واقع، ذخیره سازی با این هدف انجام میشود که در تابستان با کاهش مصرف گاز، سوخت موردنیاز زمستان ذخیره میشود و در زمستان این گاز ذخیره شده برداشت و به مصرف می‌رسد.
با این حال دولت قبل حتی این موضوع را نیز عملی نکرد تا در کنار سایر مشکلات، کمبود گاز را نیز برای دولت سیزدهم به ارث بگذارد.
در حال حاضر ۲ مرکز ذخیره سازی گاز کشور توان ذخیره حدود ۴ میلیارد متر مکعب گاز در سال را دارا هستنند و اگر ۱۸ مرکز هدفگذاری دیگر نیز در کشورمان ایجاد شده بود می‌توانستیم امیدوار باشیم در سال جاری هیچ مشکلی در زمینه تامین گاز صنایع و مصارف خانگی در کشورمان به وجود نیاید.
