فصل هشتم دعای ندبه: مهدویّت از منظر تحسّسِ اهل‌بیت علیهم السلام

فصل هشتم: مهدویّت از منظر تحسّسِ اهل‌بیت علیهم السلام

امام صادق علیه السلام  با این زاویه نگاه می­کنند که علاوه بر شناخت جایگاه تاریخی اهل بیت علیهم السلام ، گریه و مصیبت با این ستارگان درخشان نیاز است تا شیعیان در دوران غیبت به رویکرد سوم یعنی تحسس اهل بیت علیهم السلام  بپردازند و به دنبال امام و آثار امام بگردند.

این ماجرا بعد از ﴿أَیْنَ الْحَسَنُ أَیْنَ الْحُسَیْنُ﴾ به ﴿أَیْنَ بَقِیَّتُ اللَّهِ﴾ کشیده می­شود.

یعنی اهل بیت علیهم السلام  که برای دستگیری آمده بودند، کجا هستند؟

حالا که من این بزرگواران را پیدا نمی­کنم باید به دنبال صاحب اصلی خود بگردم و در پی آثار ایشان باشم تا از آثار مولایم به خود ایشان پی ببرم.

تحسس وقتی بعد از شناخت امام و عزاداری نسبت به آن بزرگواران مطرح می­شود، یعنی دو رویکرد قبلی کفایت نمی­کند و شیعیان باید به دنبال امام بگردند و مسیر و خود ایشان را پیدا کنند.

مثل ماجرای حضرت یوسف علیه السلام  که وقتی برادرانش او را به چاه انداختند و یوسف علیه السلام  غایب شد، حضرت یعقوب علیه السلام  به آنها گفت نشستن، غصه خوردن و گریه کردن فایده ­ای ندارد ﴿یا بَنِیَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ یُوسُفَ وَ أَخیهِ﴾[1]

شما باید بلند شوید و به دنبال یوسف علیه السلام  بگردید تا نشانه­ ای از او پیدا کنید. مثل پیرمردها و پیرزن ­ها نشستن و زانوی غم بغل کردن، گریه کردن، فقط دعا خواندن و جمعه­ ها به یاد امام زمان عجل الله تعالی فرجه  بودن، دردی را دوا نمی کند. شیعه باید به این رویکرد برسد که باید نسبت به امامش احساس نیاز پیدا کند، باید متوجه شود که فقط با او می­شود از مسیرهای سخت مقابل عبور کرد و نجات یافت.

فقط امام زمان عجل الله تعالی فرجه  دستگیر عالم است، اگر شیعه به دنبال مولایش نگردد و نشانه ­هایی پیدا نکند، از امامت بهره­ ای نخواهد برد. در نتیجه شیعیان نه تنها روزهای جمعه، بلکه در تمام زمان ­ها باید به دنبال اهل بیت علیهم السلام  باشند.

در  دعای ندبه امام صادق علیه السلام  می­فرمایند ﴿أَیْنَ بَقِیَّتُ اللَّهِ﴾ بقیّت الله کجاست؟

حدود 150 سال قبل از ولادت مولا امام زمان عجل الله تعالی فرجه ، وقتی که سلسله جریان خلافت توسط دشمنان به شهادت رسیدند، تحسس و جستجوی حضرت بقیّت الله عجل الله تعالی فرجه  توسط امام صادق علیه السلام  مطرح می­شود.

بقیّت اللهی که ﴿الَّتِی لا تَخْلُو مِنَ الْعِتْرَهِ الْهَادِیَهِ﴾ است، یعنی زمین از اهل بیت عترت علیهم السلام  که همه آنها هادیان جریان مهدویت بودند، نباید خالی باشد. اگر یک به یک همه اهل بیت علیهم السلام  را به شهادت رساندند باید حضرت بقیت الله عجل الله تعالی فرجه  در زمین باقی بمانند و حضور داشته باشند که مولا باقی مانده جریان مهدویت هستند.

 امام صادق علیه السلام  صفات حضرت را اینگونه بیان می­کنند ﴿أَیْنَ الْمُعَدُّ لِقَطْعِ دَابِرِ الظَّلَمَهِ﴾ آن بقیّت اللهی که دیگر قرار نیست به شهادت برسد، بلکه خداوند حضرت را ذخیره ­ای برای قطع سلسله ظالمانی که پشت به پشت هم آمدند تا نسبت به جریان مهدویت ظلم و ستم کنند قرار داد، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُنْتَظَرُ لِإِقَامَهِ الْأَمْتِ وَ الْعِوَجِ﴾ آن بقیّت اللهی که انحرافات، کجی­ و فتنه­ هایی را که در طول سالیان دراز توسط ظالمان ایجاد شده است را می­خواهد اصلاح کند، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُرْتَجَى لِإِزَالَهِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ﴾ آن بقیّت اللهی که امید است تا ستم و دشمنی دشمنان را از بین ببرد، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ﴾ آن بقیّت اللهی که تجدید کننده واجبات، سنت و ذخیره الهی است، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُتَخَیَّرُ لِإِعَادَهِ الْمِلَّهِ وَ الشَّرِیعَهِ﴾ آن بقیّت اللهی که اختیار کننده و برگرداننده روش و شریعت­ های الهی رسولان است، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُؤَمَّلُ لِإِحْیَاءِ الْکِتَابِ وَ حُدُودِهِ﴾ آن بقیّت اللهی که احیاء کننده الکتاب و حدودهای الکتاب است، کجا است؟

همانطور که آقا سید الشهدا علیه السلام  فرمودند: من قیام می­کنم برای احیاء دین جدم که همان برگرداندن امت به سمت اسلام همراه با ولایت اهل بیت علیهم السلام  ( ولایتی که در روز غدیر مطرح شد) است.[2]

الکتاب و حدودالله توسط رسولان الهی پایین آورده شد تا آنها را امام زمان عجل الله تعالی فرجه  احیاء کند. یعنی همانند جسدی پایین آورده شد تا توسط امام زمان عجل الله تعالی فرجه  احیاء شود.

﴿أَیْنَ مُحْیِی مَعَالِمِ الدِّینِ وَ أَهْلِهِ﴾ آن بقیّت اللهی که احیاء کننده معالم و اهل دین است، کجا است؟

این موضوع مثل این است که ادوات، ابزار و سکوی پرتاب و موشک وجود دارد، اما آن کسی که تکنولوژی موشک را می­داند و می­تواند آن را به فضا پرتاب کند، باید تشریف بیاورند.

﴿أَیْنَ مُحْیِی مَعَالِمِ الدِّینِ وَ أَهْلِهِ﴾ یعنی معالم دین آمده، احیاء کننده آن کجا است؟

اهل معالم دین هم هستند، اما خود اهلش هم باید توسط بقیّت الله احیاء شوند.

در ادامه وقتی حضرت می­خواهند ندبه مهدویت سر دهند می­فرمایند ﴿أَیْنَ قَاصِمُ شَوْکَهِ الْمُعْتَدِینَ﴾ آن کسی که قرار است شوکت متجاوزان و معتدین را که طبق قرآن همان ظالمان یهود و فاسقان نصارا هستند را در هم بشکند، کجا است؟

﴿أَیْنَ هَادِمُ أَبْنِیَهِ الشِّرْکِ وَ النِّفَاقِ﴾ آن کسی که قرار است بنیان­ های شرک و نفاق را در روی زمین جمع کند، کجا است؟

﴿أَیْنَ مُبِیدُ أَهْلِ الْفُسُوقِ وَ الْعِصْیَانِ وَ الطُّغْیَانِ﴾ آن کسی که قرار است اهل فسق، عصیان و طغیان را نابود کند، کجا است؟

یعنی معالم دین از طرفی تشریف آورده ­اند و از آن از طرف هم جبهه باطل فسق، عصیان و طغیانشان را جلو آورده­ است، به همراه رشدی که در جبهه حق اتفاق افتاده، جبهه باطل هم بسیار در باطلشان رشد کردند و قرار است که جبهه باطل توسط جبهه حق از بین برود

در فراز بعدی می­فرماید ﴿أَیْنَ حَاصِدُ فُرُوعِ الْغَیِّ وَ الشِّقَاق﴾  از بین برنده و درو کننده شاخه­ های گمراهی و شکاف اندازی، کجا است؟

﴿أَیْنَ طَامِسُ آثَارِ الزَّیْغِ وَ الْأَهْوَاءِ﴾ محو کننده آثار انحراف و هواهای نفسانی کجا است؟[3]

﴿أَیْنَ مُبِیدُ الْعُتَاهِ وَ الْمَرَدَهِ﴾ نابود کننده سرکشان و سرپیچی کنندگان کجا است؟

﴿أَیْنَ مُسْتَأْصِلُ أَهْلِ الْعِنَادِ وَ التَّضْلِیلِ وَ الْإِلْحَادِ﴾ ریشه­ کن کننده اهل لجاجت، گمراهی و بی دینی کجا است؟

﴿أَیْنَ مُعِزُّ الْأَوْلِیَاءِ وَ مُذِلُّ الْأَعْدَاءِ﴾ آن کسی که به اولیاء الهی عزت می­دهد و دشمنان خداوند و اولیاء الهی را ذلیل می­کند، کجا است؟

﴿أَیْنَ جَامِعُ الْکَلِمَهِ عَلَى التَّقْوَى﴾ آن جمع کننده کلمات بر اساس تقوا کجا است؟

﴿أَیْنَ بَابُ اللَّهِ الَّذِی مِنْهُ یُؤْتَى﴾ بقیت الله ادامه جریان الهی است و خداوند از طریق او خداوند نعمات خودش را به دیگران عطا می­کند.

  امام صادق علیه السلام  می­فرمایند ﴿أَیْنَ وَجْهُ اللَّهِ الَّذِی إِلَیْهِ یَتَوَجَّهُ الْأَوْلِیَاءُ﴾ آن وجه اللهی که وقتی اولیاء الهی ازطریق او به خداوند توجه می­کنند، کجا است؟

یعنی بقیت الله عجل الله تعالی فرجه  منشاء توجه الهی است. صورت همه حالات انسانی در آن شخص نمود دارد، یعنی اگر آدم ناراحت و یا خوشحال باشد در چهره او نمود پیدا می­کند.

لذا امام صادق علیه السلام  می­فرمایند آن وجه اللهی که وقتی اولیاء الهی می­خواهند چیزی را از خداوند متوجه شوند به سمت او توجه می­کنند، کجا است؟

﴿أَیْنَ السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ﴾ سبب متصل شدن آسمان و زمین کجا است؟

یعنی سبب خیراتی که از آسمان به زمین و از زمین به سمت آسمان برمی­گردد، ایشان هستند. ایشان همانند رگ حیاتی و یا جان آدمی می­مانند.

همانند متصل شدن روح به جسم آدم که اگر این اتصال رخ ندهد، آدمی بی حرکت است و اگر سبب اتصال ارض به سماء نباشد، ارض می­میرد و اتصالش را ازآسمان از دست می­دهد.

به همین دلیل است که در روایت آمده است ﴿وْ بَقِيَتِ الْأَرْضُ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ﴾[4]

اگر لحظه ­ای زمین بدون امام باقی بماند، اگر لحظه ­ای این اتصال قطع شود، زمین تمام اهلش را در خودش فرو می­برد.

﴿أَیْنَ صَاحِبُ یَوْمِ الْفَتْحِ وَ نَاشِرُ رَایَهِ الْهُدَى﴾ صاحب یوم الفتح کجا است؟

کل سوره سجده درباره یوم الفتح است. یومی که حتی کفار هم منتظر آن هستند و یوم الفتح دوران آمدن مولایمان امام زمان عجل الله تعالی فرجه  است.

﴿أَیْنَ صَاحِبُ یَوْمِ الْفَتْحِ وَ نَاشِرُ رَایَهِ الْهُدَى أَیْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلاحِ وَ الرِّضَا﴾ گردآورنده اصلاح­ ها و رضایت­ های پراکنده کجا است؟

آن کسی که همه صلاح­ ها و اصلاح­ ها و رضایت­ های خداوند در دوران او قرار دارد، کجا است؟

﴿أَیْنَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِیَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِیَاءِ﴾ آن بقیّت اللهی که طلب کننده خون انبیاء و فرزندان انبیاء است، کجا است؟

اگر تمام انبیاء در یک جریان و مسیر نباشند، همه بر یک هدف واحد گرد نیامده باشند و هر کدام برای دینی متفاوت و برنامه جداگانه تلاش کنند، چرا امام زمان عجل الله تعالی فرجه  باید طالب انتقام آنها باشد؟

چون همه آنها بخاطر این جریان عمرشان را صرف کردند و جانشان را گذاشتند و به شهادت رسیدند.

یکی از انبیاء به نام اسماعیل صادق الوعد علیه السلام که غیر از فرزند حضرت ابراهیم علیه السلام  است، پیامبری در بنی اسرائیل بوده که بخاطر جریان مهدویت زنده زنده پوستش را کندند و به شهادت رسید، وقتی که او در حال جان دادن بود ملکی بر ایشان نازل شد و گفت: خداوند بر شما سلام می­رساند و می­فرماید هر دعایی داشته باشید اجابت می­شود.

اسماعیل صادق الوعد علیه السلام  میفرماید: سلام من را به خدا برسانید و بگویید که من انتقامی از اینها نمی­خواهم، اما آن زمانی که قرار است حسین علیه السلام  فرزند آخرین رسول تو بعد از شهادتش دوباره به دنیا برگردد و انتقام بگیرد، من را همراه او زنده کن و به دنیا برگردان.[5]

 ببینید هزاران سال قبل از اهل بیت علیهم السلام  چه بینش، نگاه و انتظاری نسبت به اهل بیت علیهم السلام  داشتند، لذا شایسته است امام زمان عجل الله تعالی فرجه  که بقیت الله این جریان است، بیاید تمام حقوقی را که تضییع شده برگرداند و تمام زحمات رسولان را در این جریان احیاء کند.

﴿أَیْنَ الطَّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلاءَ﴾ طالب کننده کشته کربلا کجا است؟

آن کسی که به خون خودش در کربلا غلتید، کجا است؟

ببینید حضرت ماجرای شهادت امام حسین علیه السلام  را در ادامه شهادت انبیاء و ابناء انبیاء ذکر می­کنند

چرا امام صادق علیه السلام  کشته­ های کربلا را بعد از انبیاء و فرزندان انبیاء مطرح می­کنند؟

چون ابتدا آنها وارد این مسیر شدند و در انتظار اهل بیت علیهم السلام  جانشان را فدا کردند و شیعیان آنها بودند.

تمام رسولان و انبیاء و اولیاء الهی شیعیان اهل بیت علیهم السلام  بودند، نه هم ردیف و بالاتر از اهل بیت علیهم السلام ، همانطور که خداوند در قرآن می­فرماید ﴿وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ﴾[6]

یکی از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام  ابراهیم علیه السلام  بود.

حضرت در ادامه می­فرماید ﴿أَیْنَ الْمَنْصُورُ عَلَى مَنِ اعْتَدَى عَلَیْهِ وَ افْتَرَى﴾ آن کسی که در ستم و بهتان زدن دیگران نصرت می­شود، کجا است؟

﴿أَیْنَ الْمُضْطَرُّ الَّذِی یُجَابُ إِذَا دَعَا﴾ آن شخص مضطر کجا است؟

مضطر یعنی کسی که اگر دعا کند، بلافاصله اجابت می­شود.

امام زمان عجل الله تعالی فرجه  در صبح ظهور با عنوان یک مضطر تشریف می­آورند.

﴿أَیْنَ صَدْرُ الْخَلائِقِ ذُو الْبِرِّ وَ التَّقْوَى﴾ سرسلسله مخلوقات صاحب نیکی و تقوی کجا است؟

﴿أَیْنَ ابْنُ النَّبِیِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنُ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَى وَ ابْنُ خَدِیجَهَ الْغَرَّاءِ وَ ابْنُ فَاطِمَهَ الْکُبْرَى﴾ در این فراز مشخصات حضرت بقیت الله عجل الله تعالی فرجه  مطرح می­شود، حضرت می­فرمایند فرزند رسول خدا صل الله علیه واله وسلم ، امیرالمومنین علیه السلام  و نوه حضرت خدیجه سلام الله علیها  و حضرت زهرا سلام الله علیها  کجا است؟

 ادامه دارد ان شاءالله

………….

[1]. سوره یوسف آیه ۸۷،

[2].«وَ عَلَی الإسلام السَّلامُ إذْ بُلِیَتِ الأُمَّةُ بِراعٍ مِثْلَ یَزیدَ؛ زمانی که امت اسلامی گرفتار زمامداری مثل یزید شود، باید با اسلام خداحافظی کرد». بحارالأنوار، ج44، ص326؛ فتوح ابن اعثم، ج5، ص27.

«و أنا اَدْعُوکُمْ إلی کتابِ اللهِ و سُنَّةِ نَبِیِّهَِ(ص) فَإنَّ السُّنَّةَ قَدْ أمِیتَتْ؛  من شما را به کتاب خدا و سنت پیامبرش فرا می‌خوانم؛ چرا که (این گروه) سنت پیامبر (ص) را از بین برده‌اند» تاریخ طبری، ج5، ص357؛ بحارالأنوار، ج44، ص340

«ألاتَرَوْنَ إلی الحَقِّ لا یُعْمَلُ به، و إلی الباطِلِ لا یُتَناهی عنه لِیَرْغَبَ المُؤمِنُ فی لِقاءِ رَبِّهِ حَقَّاً حَقّاً؛  آیا نمی‌بینید به حق عمل و از باطل جلوگیری نمی‌شود. در چنین شرایطی بر مؤمن لازم است که به دیدار پروردگارش راغب باشد».تاریخ طبری، ج5، ص404؛ بحارالأنوار، ج44، ص381.

«إِنَّ أَهْلَ الکُوفَةِ کَتَبُوا إِلیَّ یَسْألُونَنِی أَن أقْدِمَ علیهم لما رَجَوْا مِن اِحْیاءِ مَعالِمِ الحَقِّ؛  مردم کوفه نامه نوشتند و از من خواستند که به سوی آنان بروم، بدان امید که (با قیام علیه بنی‌امیه) نشانه‌های حق زنده شود»اخبار الطوال دینوری، ص245

«أَیُّهَا النَّاسُ أنَا ابْنُ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ(ص) و نَحْنُ أولی بِوِلایَةِ هذِهِ الأمُورِ عَلَیْکُمْ مِنْ هؤلاء المُدَّعِینَ ما لیْسَ لَهُمْ. ای مردم! من فرزند دختر رسول خدایم و ما به ولایت این امور بر شما از این مدعیان دروغین سزاوارتریم»فتوح ابن اعثم، ج5، ص78.

[3]. ﴿وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّکَ آتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زینَةً وَ أَمْوالاً فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا رَبَّنا لِیُضِلُّوا عَنْ سَبیلِکَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا یُؤْمِنُوا حَتّى یَرَوُا الْعَذابَ اْلأَلیمَ﴾و موسىj گفت: «پروردگارا، تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنیا زیور و اموال داده‌اى، پروردگارا، تا [خلق را] از راه تو گمراه کنند، پروردگارا، اموالشان را نابود کن و آنان را دل‌سخت گردان که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند»./ سوره یونس، آیه 88.

[4].الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَو بَقِيَتِ الأرضُ بِغَيْرِ إمامٍ لَسَاختْ .امام صادق عليه السلام :اگر زمين بدون امام مى ماند، به يقين در هم فرو مى ريخت. [الكافي : 1 / 179 / 10 .]

[5]. اسماعيلِ وصف شده به صادق ‌الوعد در آيه ۵۴ سوره ‌مریم .

برید بن معاویه عجلی از امام صادق عليه السلام پرسید: اى پسر رسول خدا! به من خبر دهید از اسماعیل که حق تعالى در کتاب خودش از او یاد کرده و فرموده: «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ کانَ رَسُولًا نَبِیًّا»، آیا مقصود از او اسماعیل بن ابراهیم(ع) است؟ چه آنکه مردم این طور می‌پندارند که وى اسماعیل بن ابراهیم می‌باشد.
امام(عليه السلام) فرمود: «اسماعیل پیش از حضرت ابراهیم از دنیا رفت و جناب ابراهیم(ع) حجّت قائم حق تعالى و صاحب شریعت بود، با این حال، اسماعیل با چنین موقعیتى به جانب چه کسانى می‌توانست مبعوث باشد؟!»، راوى می‌گوید: محضر مبارکش عرض کردم: پس اسماعیل در آیه مذکور چه کسى است؟
آن حضرت فرمود: «وى اسماعیل بن حزقیل پیامبر است که خدای متعال او را به جانب قومش برانگیخت و آنها وى را تکذیب کرده و کشتند، سپس پوست صورتش را کندند پس خداوند به آنها غضب نمود و سطاطائیل را که فرشته عذاب است بر او نازل کرد، فرشته عرضه داشت: اى اسماعیل! من سطاطائیل بوده که فرشته عذاب هستم پروردگار متعال من را نزد شما فرستاده تا قوم شما را به انواع عذاب‌ها معذّب نمایم و در صورتى که نخواهى، اینها را به بلاها و گرفتاری‌ها مبتلا سازم. اسماعیل(عليه السلام) به او فرمود: به این امر نیاز و احتیاجى ندارم. پس حق تعالى وحى فرستاد: اى اسماعیل! حاجت تو چیست؟ عرض کرد: پروردگارا! از بندگانت عهد و میثاق گرفتى که تو را ربّ و پروردگار دانسته و حضرت محمّد(ص) را پیامبر و اوصیاء کرامش را ولىّ بدانند و به بهترین مخلوقاتت خبر دادى که امّتش با حسین بن على(عليه السلام) بعد از پیامبر چه خواهند نمود و به حسین(عليه السلام) وعده دادى که به دنیا برگردانده می‌شود تا خودش از آن قوم جفا کار انتقام بگیرد و حاجت من به تو اى پروردگارم آن است که من را نیز به دنیا برگردانى تا انتقام خود را از ظالمین بگیرم همان‌ طورى که حسین(عليه السلام) را به دنیا بازگردانیدى، پس حق تعالى به اسماعیل بن حزقیل وعده داد او را با حسین بن على(عليهماالسلام) به دنیا برگرداند» کامل الزیارات، ص 65

امام صادق عليه السلام نقل شده که فرمود: «اسماعیل در آیه “وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ”، اسماعیل فرزند ابراهیم(ع) نیست، بلکه او پیامبرى از پیامبران است که پروردگار او را به سوى قوم خود اعزام فرمود قوم او نیز پوست سر و صورت او را کندند فرشته‌اى بر او نازل شد عرض کرد پروردگار مرا فرستاده هر چه دستور می‌دهى رفتار نمایم اسماعیل فرمود: می‌خواهم از روش و سیره حسین بن علی(ع) پیروى کنم» .ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق و مصحح: امینى، عبد الحسین، ص 65، دار المرتضویة، نجف اشرف، چاپ اول، 1356ش؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 77 – 78، کتاب فروشى داورى، قم، چاپ اول، 1385ش.

[6]. سوره صافات، آیه ۸۳