صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
«یعسوب الدین» یکی از القاب زیبای مولی امیرالمؤمنین علیه السلام است.
آیا می دانید «یعسوب» به چه معناست؟
عرب به فرمانده ی زنبورهای عسل «یعسوب» می گوید. هنگامی که زنبورهای کارگر گل ها را برای درست کردن عسل می مکند و به کندو باز می گردند، ابتدا مورد بازرسی قرار می گیرند.
بدین صورت که فرمانده زنبورها (یعسوب) در جلوی در کندو می ایستد.
آنگاه زنبورها را بو می کند، هر زنبوری که بر روی گل بدبو نشسته باشد و توشه بدبو به همراه داشته باشد حق ورود به کندو را ندارد، بلکه مورد تهاجم زنبورهای نگهبان واقع می شود، و اگر موفق به فرار نشود لاشه او موجب عبرت سایر زنبورها خواهد شد.
آری امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیز در روز قیامت بر در بهشت می ایستد، و هر کسی را که بوی ولایت آن حضرت را با خود نداشته باشد از ورود به بهشت محروم می نماید.
امام علی علیه السلام: برای مودب بودن همین بس که آنچه برای خودت دوست داری در حق دیگران روا داری.
یَعسوبُ الدّین یا یَعسوبُ المُؤمنین، از القاب امام علی(ع) به‌معنای بزرگ، سرپرست و جلودار (رهبر) مؤمنین است که از سوی پیامبر اکرم(ص) به ایشان داده شده است. بنابر روایتی، حضرت علی (ع) نیز از خود و حضرت مهدی(عج) به عنوان یعسوب الدین یاد کرده است.
قال رسول الله صل الله علیه واله وسلم، :سَیَکونُ مِن بَعدی فِتنَةٌ فَاِذا کانَ ذلکَ فَاَلزِموا علی بن أبی طالب فَاِنّهُ أوّلُ مَن آمَنَ بی، وَ أوّلُ مَن یُصافِحُنی یَومَ القِیامَةِ، وَ هُوَ الصّدیقُ الأکبَرُ وَ هُو فاروقُ هذِهِ الأمّةِ، وَ هُوَ یَعسوبُ المُؤمِنینَ…
رسول الله صل الله علیه واله وسلم، فرمود: پس از من فتنه‌ای برپا خواهد شد، در آن هنگام همراه علی بن ابیطالب باشید؛ او اولین کسی است که به من ایمان آورد و اولین کسی خواهد بود که در قیامت با من مصافحه خواهد داشت. او برترین راستگویان و جدا کننده حق و باطل در این امت است، او یعسوب مؤمنین است..
حسینی فیروزآبادی، فضائل خمسه، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۸۹
لغت
یعسوب در لغت به معنای، امیر و ملکه زنبور عسل است، همچنین به معنای بزرگ، سید و جلودار قوم نیز آمده است. حضرت علی(ع) را یعسوب دین و مؤمنان خوانده‌اند، زیرا همان‌گونه که ملکه زنبور عسل جلودار، رئیس و امیر زنبورها است، امیرالمومنین نیز جلودار مؤمنین و دین است.[۱] و همچنان‌که زنبورها از ملکه خود پیروی می‌کنند، مومنان باید از آن حضرت پیروی کنند.[۲] سید رضی یعسوب را مالک (سرپرست) امور مردم معنا کرده است.[۳]
حدیث
رسول الله صل الله علیه واله وسلم، حضرت علی(ع) را به یعسوب الدین[۴] و یعسوب المؤمنین[۵] ملقب کرده است. حضرت علی نیز از تعبیر «انا یعسوب الدین» برای خود استفاده کرده است.[۶] ابن ابی الحدید در ذیل حدیث «یا علی انت یعسوب الدین و انت یعسوب المومنین» گفته است: گویا پیامبر او را رئیس مؤمنین و سید اهل ایمان قرار داده است.[۷] برخی منابع نیز لقب یعسوب الدین والمومنین را برای امام علی(ع) ذکر کرده‌اند.[۸]
حضرت علی(ع) از حضرت مهدی(عج) نیز به‌عنوان یعسوب الدین یاد کرده است:
-
«فاِذا کانَ ذلکَ ضرَبَ یعسوبُ الدّین بِذنبِه فیجتَمعونَ اِلیه کما یجتمعُ قَزَعُ الخریف»[۹] هنگامى كه وضع بدين منوال شد پيشواى دين (خشم گيرد) و آمادگى خود را اعلام میكند. در اين موقع (مؤمنان) به سرعت اطرافش جمع گردند همان گونه كه ابرهاى پائيزى. [۱۰]
- طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۲۱.
- ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۸۵ق، ج۱۹، ص۲۲۴.
- ↑ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت ۲۶۱، ص۵۱۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۵۱، ص۱۱۳.
- ↑ ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۱۳۳؛ امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.
- ↑ یا علی أنت یعسوب المؤمنین والمال یعسوب الظالمین؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ۱۳۷۶ق، ج۲، ص۱۴۷؛ ابن حجر، الصواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۲۵.
- ↑ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت ۳۱۶، ص۵۳۰
- ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۸۵ق، ج۱۹، ص۲۲۴.
- ↑ اربلی، کشف الغمه، ۱۴۳۳ق، ج۱، ص۱۳۹.
- ↑ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۴۷؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۸۵ق، ج۱۹، ص۱۰۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۵۱، ص۱۱۳.
- ↑ مکارم شیرازی، نهج‌البلاغه با ترجمه روان فارسی، ۱۳۸۴ش، ص۷۹۷.
