روایتی شنیدنی از حضرت علی علیه السلام

صاحب كتاب «مصباح الواعظ» و جمهور اصحاب ما از حارث أعْوَر و زيد بن صُوحان و صَعْصَعَة بن صُوحان و براء بن سيرة، و أصبغ بن نُبَاته، و جابر بن شَرَحْبيل، و محمود بن كَوّاء روايت كرده‌اند كه اميرالمؤمنين عليه السّلام گفتند: ناقوس مى‌گويد: سُبْحَانَ اللهِ حقّاً حقّاً، إنَّ الْمَوْلَى صَمَدٌ يبْقَى، يحْلُمُ عَنَّا رِفْقًا رِفْقًا، لَوْ لاَ حِلْمُهُ كُنَّا نَشْقَى «سبحان الله، منزّه است خدا حقّاً حقّاً. مولا صمدى است كه باقى مى‌ماند. و بر ما صبر و بردبارى از روى رفق و مدارا دارد، اگر حلمش نبود ما بدبخت مى‌شديم».

حقّاً حقّاً صِدْقاً صِدْقاً، إنَّ الْمَوْلَى يسَائِلُنَا، وَ يوَافِقُنَا وَ يحَاسِبُنَا يا مَوْلاَنَا لاَ تُهْلِكُنَا. وَ تَدَارَكْنَا وَ اسْتَخْدِمْنَا، وَ اسْتَخَلَصَنَا حِلْمُكَ عَنَّا، قَدْ جَرَّانَا عَفْوُكَ عَنَّا، إنَّ الدُّنْيا قَدْ غَرَّتْنَا، وَاشْتَغَلَتْنَا وَاسْتَهْوَتْنَا، وَاسْتَلْهَتْنَا وَاسْتَغْوَتْنَا. يابْنَ الدُّنْيا جَمْعاً جمْعاً، يابْنَ الدُّنيا مَهْلاً مَهْلاً «از روى حقّ حقّ و صدق صدق، مولى با ما پرسش و گفتگو دارد، و با ما موافقت مى‌كند و محاسبه مى‌نمايد. اى مولاى ما، ما را هلاك مگردان و به فرياد ما برس، و ما را درياب و ما را در خدمت خود بگير، حلم و بردبارى تو ما را رها و خلاص كرده است، و عفو و مغفرتت ما را جسور و جرى نموده است، دنيا ما را فريفته است، و ما را به خود مشغول ساخته و به هواى نفس كشانده، و ما را به لهو و بازى واداشته و ما را اغوا كرده. اى پسر دنيا كه پيوسته جمع مى‌كنى، قدرى مهلت بده و آرام بگير».

يابْنَ الدُّنيا دَقًّا دَقًّا، تُفْنِى‌الدُّنْيا قَرْناً قَرْناً، مَا مِن يوْمٍ يمْضِى‌عَنَّا، إلاَّ يهْوِى مِنَّا رُكْناً، قَدْ ضَيعْنَا دَارًا تَبْقَى، وَاسْتَوْطَنَّا دَارًا تَفْنَى، تُفْنِى الدُّنْيا قَرْناً قَرْناً، كُلاًّ مَوْتاً كُلاًّ مَوْتاً، كُلاًّ مَوْتاً كُلاًّ دَفْناً، كُلاًّ فِيهَا مَوْتاً كُلاًّ، فَنَاءً كُلاًّ فِيهَا مَوْتاً، نَقْلاً نَقْلاً دَفْناً دَفْناً، يابْنَ الدُّنْيا مَهْلاً مَهْلاً، زِنْ مَا يأتِى وَزْناً وَزْناً، لَوْ لاَ جَهْلِى مَا إنْ كَانَتْ، عِنْدِى الدُّنْيا إلاَّ سِجْنًا، خَيراً خَيراً شَرًّا شَرًّا، شَيئاً شَيئاً حُزْناً حُزْناً، مَاذَا مَنْ ذَا كَمْ ذَا هَذَا ، تَرْجُو تَنْجُو تَخْشَى تَرْدَى، عَجِّل قَبْلَ الْمَوْتِ الْوَزْنَا، مَا مِنْ يوْمٍ يمْضِى عَنَّا، إلاَّ أوْهَنَ مِنَّا رُكْنَا، إنَّ الْمَوْلَى قَدْ أنْذَرَنَا، إنَّا نُحْشَرُ غُرْلاً بُهْمًا.

«اى فرزند دنيا، با كوبيدن پس از كوبيدن بدان كه دنيا سادات و بزرگان را فانى مى‌كند، هيچ روزى از ما نمى‌گذرد مگر آنكه دنيا ستونى از ما را خراب مى‌كند. ما ضايع و خراب نموديم خانۀ باقى را، و وطن گزيديم در خانه فانى. فانى مى‌كند دنيا امّتى را پس از امّتى كه همگى مرده‌اند، همگى شربت مرگ نوشيده‌اند. همگى مرده‌اند، همگى مدفون شده‌اند، همگى در اين دنيا مرده‌اند و فانى شده‌اند، همگى از خانۀ خود به خانۀ گور منتقل شده و دفن گرديده‌اند. اى فرزند دنيا، قدرى آرام بگير و اوقات آينده را با ميزان درست سنجش كن، اگر جهات من نبود دنيا در نزد من غير از زندانى نبود. اگر كار خيرى باشد جزا خير است، و اگر بد باشد بد است، كم كم غصّه و اندوه فرا مى‌گيرد. تا كى مى‌گوئى: چيست اين‌؟ كيست اين‌؟ چقدر است اين‌؟ (يا اين بلندتر است)، اميد دارى نجات مى‌يابى، مى‌ترسى پَست مى‌شوى. پيش از مرگ در رسيدگى به ميزانت تعجيل كن. هيچ روزى از ما نمى‌گذرد مگر آنكه ركنى و ستونى از ما را سست مى‌كند. مولاى ما، ما را بيم داده است كه: در روزقيامت  كر و لال محشور خواهيم شد».