صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
دولتی‌ها می‌گویند علی‌رغم عقب‌نشینی‌های تاریخی و پذیرش بازرسی‌های استثنائی و فراقانونی از کشور حتی نفت در برابر غذا هم برای آنها آرزو شده است!
«نفت در برابر غذا» طرحی بود که حامیان دولت روحانی می‌گفتند اگر روحانی در سال 1392 پیروز نمی‌شد و ایران به سمت مذاکرات نابرابر هسته‌ای نمی‌رفت، اجرایی شده و سرنوشت ایران همچون عراق رقم می‌زد. اما حالا دولتی‌ها می‌گویند علی‌رغم مذاکره، عقب‌نشینی‌های تاریخی و پذیرش بازرسی‌های استثنائی و فراقانونی حتی نفت در برابر دارو هم برای آنها آرزو شده است!
محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با حضور در یک برنامه تلویزیونی به تشریح وضعیت کشور پرداخت. او البته برای تبرئه بی‌تدبیری دولت چاره‌ای نداشت تا تحریم‌ها را مقصر اصلی معرفی کند. هر چند نوبخت به این مساله اشاره نمی‌کند که چرا عقب نشینی های ایران باعث امیدواری دشمن و تحریم بیشتر شده است. نوبخت که یکی از مهمترین اقتصاددان دولت روحانی است و می‌توان گفت یکی از مقصرین شرایط فعلی معیشتی امروز مردم است در این برنامه گفت: «تفاوت تحریم‌های گذشته با این تحریم موضوع نفت در برابر غذا بود اما در تحریم‌های جدید حتی اجازه فروش نفت برای تهیه غذا هم برای ما امکان پذیر نبود.»
این صحبت‌های نوبخت در حالی است که قبلا دستاورد رای آوردن روحانی و برجام توسط خود او دور شدن کشور از پروژه نفت در برابر غذا عنوان شده بود. او که در سال 1395 سخنگوی دولت بود این ادعا را مطرح کرده بود که: «واقعیت این است که اگر برجام نبود، امروز باید نفت در برابر غذا را تحمل می کردیم»
مرحوم رفسنجانی نیز چند ماه قبل از فوت خود در تحلیل پیروزی روحانی در سال 92 و همچنین امضای برجام این مساله را یکی از دستاوردهای حمایت خود از حسن روحانی و نقش خود در این انتخابات معرفی کرد: «هاشمی رفسنجانی برای ما روشن بود و کم و بیش مستند بود که سیاست غربی‌ها این بود که ما را به نفت در برابر غذا برسانند. چون به نفت ما احتیاج بود، می‌خواستند این را حفظ کنند و داشته باشند و ما هم احتیاج به غذا داشتیم و در مقابل آن، به ما غذا بدهند. کاری که در عراق کردند. آن هم نه این که مستقیم به خودمان بدهند، به سازمان ملل می‌دهند تا برای افراد کوپن صادر کند و چیزهایی را که می‌بایست بدهند، می‌فرستادند. تحقیر آن مهم است که مردم ایران به سازمان ملل بروند».
هاشمی از دنیا رفت و پایان استراتژی ناکام سیاسی خود را ندید اما بعدا با اعمال و تمدید تحریم‌های مختلف در دوره اوباما همچون تحریم آیسا، کاتسا و ویزا و در نهایت با تکمیل بدعهدی آمریکا و خروج این کشور از برجام در دولت ترامپ در بین اعضای دولت روحانی بحث مکانیزم تحقیرآمیز نفت در برابر غذا مطرح شد. این سازوکار تحقیرآمیز در حالی با وعده‌های اروپایی‌ها پیگیری می‌شد که ایران حتی در بدترین شرایط جنگ تحمیلی نیز به دنبال چنین راه حل‌هایی برای اوضاع کشور نرفته است.
در مهرماه سال 1397 خبرگزاری دولتی ایسنا در مطلبی که به نقل از دویچه وله منتشر کرده بود خبر طرح «نفت در برابر غذا» را پوشش داد. در این رسانه دولتی آمده بود: «هفته گذشته در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۴ در نیویورک، طرفین توافق کردند مکانیزم جدیدی برای تسهیل تجارت با ایران و شرکت های اروپایی ایجاد کنند. هدف این مکانیزم، دور زدن تحریم‌های اعمالی دولت دونالد ترامپ با خروج از برجام بر ضد ایران است.» در ادامه توضیح بیشتری در این خصوص آمده است : «طبق ساز و کار پیشنهادی اروپا، شرکتی که از ایران نفت می‌خرد به جای پرداخت وجه به ایران، آن را مستقیما یا با واسطه به شرکتی که کالا به ایران می‌فروشد پرداخت خواهد کرد و وجهی به ایران نخواهد رفت. هم چنین مبادلات در این مکانیزم بر حسب یورو خواهد بود و دلار از مبادلات کنار گذاشته خواهد شد. به گفته برخی از سیاستمداران اروپایی، این مکانیزم مشابه سیستمی است که برای مبادله با اتحاد جماهیر شوروی به کار می‌رفت.»
خبر طرح «نفت در برابر غذا» در حالی مطرح می شد که عراقچی پیش از این خبر داده بود که «سازوکارهای ویژه اروپا تا آبان‌ماه اجرایی می‌شود». ظریف هم در مصاحبه ای که این گمانه زنی را تقویت میکرد گفته بود: «تاکنون ۷ بانک مرکزی اروپا توافق کردند، راهکار ویژه مالی برای ارتباط با ایران ایجاد کنند و در آینده نیز این راه کار را به موسسه‌ای تبدیل کنند؛ کار، فقط با یورو انجام می‌شود» حسین موسویان دوماه قبل در با اشاره به زمزمه های نفت در برابر غذا آن را لکه ننگی تاریخی معرفی کرد و گفت: «خداکند به آنجا نرسیم!»
نیویورک‌تایمز گویا دست اروپایی‌ها را خوانده بود و در خصوص همین طرح نابرابر اروپایی ها نوشته بود: «این مکانیسم، بیشتر ژستی به شمار می‌رود تا اروپایی‌ها ایران را به پایبندی به توافق هسته‌ای مجاب کنند.»
سایت دیپلماسی ایرانی در مطلبی با عنوان «اگر برجام نداشتیم دقیقا چه داشتیم؟» نوشته بود: « شرایط ایران قبل از برجام برای همه مردم ایران قابل لمس بود. ایران نمی توانست نفت بفروشد. انتقال کالا و پول به ایران متوقف شده بود. ایران به سمت وضعیت نفت در برابر غذا حرکت می کرد.»
با شکست راهبرد مماشات با دشمنی که به چیزی جز نابودی ایران فکر نمی‌کند انتظار می‌رود غرب‌گرایان در مسیر خود بازنگری کنند. اما با این حال بسیاری از آنها در آرزوی تغییر ساکنان کاخ سفید نشسته اند و نشان داده اند که هنوز این درب بر پاشنه قبلی می‌چرخد.
