جشن میلاد امیرالمومنین(ع)- هیئت الشهید

ماجرای ملاقات موسی و خضر علیهماالسلام 

کهف60  – وَ إِذْ قالَ مُوسي لِفَتاهُ لا أَبْرَحُ حَتّي أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبًا
و [ياد کن‏] هنگامي را که موسي به جوانِ [همراه‏] خود گفت‏: «دست بردار نيستم تا به محل برخورد دو دريا برسم‏، هر چند سالها[ي سال‏] سير کنم‏».
کهف61  – فَلَمّا بَلَغا مَجْمَعَ بَيْنِهِما نَسِيا حُوتَهُما فَاتَّخَذَ سَبيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبًا
پس چون به محل برخورد دو [دريا] رسيدند، ماهي خودشان را فراموش کردند، و ماهي در دريا راه خود را در پيش گرفت [و رفت‏].

کهف62  – فَلَمّا جاوَزا قالَ لِفَتاهُ آتِنا غَداءَنا لَقَدْ لَقينا مِنْ سَفَرِنا هذا نَصَبًا
و هنگامي که [از آنجا] گذشتند [موسي‏] به جوان خود گفت‏: «غذايمان را بياور که راستي ما از اين سفر رنج بسيار ديديم‏».
کهف63 – قالَ أَ رَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنا إِلَي الصَّخْرَةِ فَإِنّي نَسيتُ الْحُوتَ وَ ما أَنْسانيهُ إِلاَّ الشَّيْطانُ أَنْ أَذْکُرَهُ وَ اتَّخَذَ سَبيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا
گفت‏: «ديدي‏؟ وقتي به سوي آن صخره پناه جستيم‏، من ماهي را فراموش کردم‏، و جز شيطان‏، [کسي‏] آن را از ياد من نبرد، تا به يادش باشم‏، و به طور عجيبي راه خود را در دريا پيش گرفت‏».
کهف64  – قالَ ذلِکَ ما کُنّا نَبْغِ فَارْتَدّا عَلي آثارِهِما قَصَصًا
گفت‏: «اين همان بود که ما مي‏جستيم‏.» پس جستجوکنان ردّ پاي خود را گرفتند و برگشتند.
کهف65 – فَوَجَدا عَبْدًا مِنْ عِبادِنا آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنّا عِلْمًا
تا بنده‏اي از بندگان ما را يافتند که از جانب خود به او رحمتي عطا کرده و از نزد خود بدو دانشي آموخته بوديم‏.
کهف66  – قالَ لَهُ مُوسي هَلْ أَتَّبِعُکَ عَلي أَنْ تُعَلِّمَني مِمّا عُلِّمْتَ رُشْدًا
موسي به او گفت‏: «آيا تو را ـ به شرط اينکه از بينشي که آموخته شده‏اي به من ياد دهي‏ ـ پيروي کنم‏؟»
کهف67  – قالَ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطيعَ مَعِيَ صَبْرًا
گفت‏: «تو هرگز نمي‏تواني همپاي من صبر کني‏.
کهف68  – وَ کَيْفَ تَصْبِرُ عَلي ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا
و چگونه مي‏تواني بر چيزي که به شناخت آن احاطه نداري صبر کني‏؟»
کهف69  – قالَ سَتَجِدُني إِنْ شاءَ اللّهُ صابِرًا وَ لا أَعْصي لَکَ أَمْرًا
گفت‏: «ان شاء الله مرا شکيبا خواهي يافت و در هيچ کاري تو را نافرماني نخواهم کرد».
کهف70  – قالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَني فَلا تَسْئَلْني عَنْ شَيْ‏ءٍ حَتّي أُحْدِثَ لَکَ مِنْهُ ذِکْرًا
گفت‏: «اگر مرا پيروي مي‏کني‏، پس از چيزي سؤال مکن‏، تا [خود] از آن با تو سخن آغاز کنم‏».
کهف71  – فَانْطَلَقا حَتّي إِذا رَکِبا فِي السَّفينَةِ خَرَقَها قالَ أَ خَرَقْتَها لِتُغْرِقَ أَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا إِمْرًا
پس رهسپار گرديدند، تا وقتي که سوار کشتي شدند، [وي‏] آن را سوراخ کرد. [موسي‏] گفت‏: «آيا کشتي را سوراخ کردي تا سرنشينانش را غرق کني‏؟ واقعاً به کار ناروايي مبادرت ورزيدي‏».
کهف72  – قالَ أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطيعَ مَعِيَ صَبْرًا
گفت‏: «آيا نگفتم که تو هرگز نمي‏تواني همپاي من صبر کني‏؟»
کهف73  – قالَ لا تُؤاخِذْني بِما نَسيتُ وَ لا تُرْهِقْني مِنْ أَمْري عُسْرًا
[موسي‏] گفت‏: «به سبب آنچه فراموش کردم‏، مرا مؤاخذه مکن و در کارم بر من سخت مگير».
کهف74  – فَانْطَلَقا حَتّي إِذا لَقِيا غُلامًا فَقَتَلَهُ قالَ أَ قَتَلْتَ نَفْسًا زَکِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُکْرًا
پس رفتند تا به نوجواني برخوردند. [بنده ما] او را کشت‏. [موسي به او ] گفت‏: «آيا شخص بي‏گناهي را بدون اينکه کسي را به قتل رسانده باشد کشتي‏؟ واقعاً کار ناپسندي مرتکب شدي‏».
کهف75  – قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَکَ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطيعَ مَعِيَ صَبْرًا
گفت‏: «آيا به تو نگفتم که هرگز نمي‏تواني همپاي من صبر کني‏؟»
کهف76- قالَ إِنْ سَأَلْتُکَ عَنْ شَيْ‏ءٍ بَعْدَها فَلا تُصاحِبْني قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنّي عُذْرًا
[موسي‏] گفت‏: «اگر از اين پس چيزي از تو پرسيدم‏، ديگر با من همراهي مکن [و] از جانب من قطعاً معذور خواهي بود».
کهف77 – فَانْطَلَقا حَتّي إِذا أَتَيا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَما أَهْلَها فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُما فَوَجَدا فيها جِدارًا يُريدُ أَنْ يَنْقَضَّ فَأَقامَهُ قالَ لَوْ شِئْتَ لاَتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًا
پس رفتند تا به اهل قريه‏اي رسيدند. از مردم آنجا خوراکي خواستند، و[لي آنها] از مهمان نمودن آن دو خودداري کردند. پس در آنجا ديواري يافتند که مي‏خواست فرو ريزد، و [بنده ما] آن را استوار کرد. [موسي‏] گفت‏: «اگر مي‏خواستي [مي‏توانستي‏] براي آن مزدي بگيري‏».
کهف78  – قالَ هذا فِراقُ بَيْني وَ بَيْنِکَ سَأُنَبِّئُکَ بِتَأْويلِ ما لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا
گفت‏: «اين [بار، ديگر وقت‏] جدايي ميان من و توست‏. به زودي تو را از تأويل آنچه که نتوانستي بر آن صبر کني آگاه خواهم ساخت‏»:
کهف79  – أَمَّا السَّفينَةُ فَکانَتْ لِمَساکينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعيبَها وَ کانَ وَراءَهُمْ مَلِکٌ يَأْخُذُ کُلَّ سَفينَةٍ غَصْبًا
اما کشتي‏، از آنِ بينواياني بود که در دريا کار مي‏کردند، خواستم آن را معيوب کنم‏، [چرا که‏] پيشاپيش آنان پادشاهي بود که هر کشتي [درستي‏] را به زور مي‏گرفت‏.
کهف80 – وَ أَمَّا الْغُلامُ فَکانَ أَبَواهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشينا أَنْ يُرْهِقَهُما طُغْيانًا وَ کُفْرًا
و اما نوجوان‏، پدر و مادرش [هر دو] مؤمن بودند، پس ترسيديم [مبادا] آن دو را به طغيان و کفر بکِشد.
کهف81  – فَأَرَدْنا أَنْ يُبْدِلَهُما رَبُّهُما خَيْرًا مِنْهُ زَکاةً وَ أَقْرَبَ رُحْمًا
پس خواستيم که پروردگارشان آن دو را به پاکتر و مهربانتر از او عوض دهد.
کهف82 – وَ أَمَّا الْجِدارُ فَکانَ لِغُلامَيْنِ يَتيمَيْنِ فِي الْمَدينَةِ وَ کانَ تَحْتَهُ کَنْزٌ لَهُما وَ کانَ أَبُوهُما صالِحًا فَأَرادَ رَبُّکَ أَنْ يَبْلُغا أَشُدَّهُما وَ يَسْتَخْرِجا کَنزَهُما رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ وَ ما فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْري ذلِکَ تَأْويلُ ما لَمْ تَسْطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا
و اما ديوار، از آنِ دو پسر [بچه‏] يتيم در آن شهر بود، و زير آن‏، گنجي متعلق به آن دو بود، و پدرشان [مردي‏] نيکوکار بود، پس پروردگار تو خواست آن دو [يتيم‏] به حد رشد برسند و گنجينه خود را ـ که رحمتي از جانب پروردگارت بود ـ بيرون آورند. و اين [کارها] را من خودسرانه انجام ندادم‏. اين بود تأويل آنچه که نتوانستي بر آن شکيبايي ورزي‏.

رسول خداصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: هنگامی که موسی علیه‌السلام  با خضر علیه‌السلام در کنار دریا ملاقات کرد، پرنده‌ای در برابر آن دو ظاهر شد، قطره‌ای آب دریا با منقارش برداشت، خضر به موسی علیه‌السلام گفت: «آیا می‌دانی این پرنده چه می‌گوید؟ موسی گفت: چه می‌گوید؟
خضر گفت: می‌گوید «وَ رَبِّ السَّماواتِ و الاَرضِ وَ رَبِّ الْبَحْرِ ما عِلْمُکُما مِنْ عِلْمِ اللهِ اِلّا قَدْرَ ما اَخَذْتُ بِمِنْقارِی مِنْ هذَا الْبَحْرِ؛ و سوگند به پروردگار آسمان‌ها و زمین و پروردگار دریا، دانش شما دو نفر (موسی و خضر) در مقایسه با علم خدا نیست مگر به اندازه آنچه از آب در منقارم گرفته‌ام نسبت به این دریا»

«این پرنده کوچک‌تر از گنجشک بود و از نوع پرستو بود و گفت: «علم شما در مقابل علم محمّد و آل محمّد صلی‌الله‌علیه‌و آله‌ و سلم  به اندازه مقدار آبی است که به منقار گرفته‌ام نسبت به دریا.»

بحارالانوار، ج۱۳، ص۳۰۲

رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلمفرمود: «خدا برادرم موسی علیه‌السلام  را رحمت کند، اگر تحمّل می‌کرد، عجیب‌ترین شگفتی‌ها را (از دست خضر) می‌دید و نیز فرمود: اگر صبر می‌کرد، هزار شگفتی می‌دید. 

تفسیر نورالثقلین، ج۳، ص۲۸۲.

  امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام  فرمودند: «لَوْ صَبَرَ مُوسی لَاَراهُ الْعالِمُ سَبْعِینَ اُعْجُوبَهٍ؛ اگر موسی علیه‌السلام  صبر و تحمّل می‌کرد، آن عالِم (خضر) هفتاد حادثه عجیب به موسی علیه‌السلام نشان می‌داد.»

بحارالانوار، ج۱۳، ص۲۸۴.وص۳۰۱

 

جشن میلاد مولاامیرالمومنین(ع)

حجت الاسلام محمود ابوالقاسمی- هیئت الشهید