صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
هر مسئولی نسبت به موضوع حجاب بی‌توجه باشد یا مصالح سیاسی خود را به موضوعات فرهنگی جامعه ترجیح بدهد، به اسلام و مسلمین و شهدا خیانت کرده است.
: عملکرد دستگاه‌های مختلف کشور در برخورد با مسئله بی‌حجابی، نقدها و حواشی‌ای به همراه داشته است.
گفت‌وگویی با «مینا بیابانی»، رئیس بسیج جامعه زنان کشور، کیفیت عملکرد این دستگاه‌ها در برخورد با بی‌حجابی را بررسی کرده است.
علی‌رغم گذشت زمانی طولانی که از یکسال نیز عبور کرده است اما مسئولان کشور تقریبا هیچ اقدام موثری انجام نداده‌اند. البته می‌توان بخشی از این تعلل را ناشی از عدم درک حد و اهمیت این مسئله جدی توسط سیاستمداران کشور عنوان کردند.
به عنوان مقدمه و پرسش نخست؛ جهت و کیفیت عمل مسئولان کشور در مقابله با بی‌حجابی را، که دشمن تمرکز ویژه‌ای بر آن کرده است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مسئله حجاب با اینکه ریشه فرهنگی و اعتقادی دارد اما به‌دلیل توجه دشمن و سواستفاده از آن، به یک موضوع سیاسی و امنیتی بدل شده است. در مواجهه‌ای که مسئولان با این موضوع داشتند، به نظر می‌رسد که تدابیر لازم در این زمینه صورت نگرفته و عمل و اراده آن‌ها از استحکام لازم برخوردار نبوده است. علی‌القاعده اگر قرار بود اتفاقی رخ بدهد، باید تا امروز رخ می‌داد و به عنوان مثال قوانین مرتبط، مورد بررسی قرار می‌گرفتند و به تصویب می‌رسیدند.
با این حال اما از هم گسیختگی‌ای که در زمینه تصمیم‌گیری درباره این موضوع داریم، باعث شده که بحث پوشش آن گونه که مورد توقع ماست، مورد ملاحظه قرار نگیرد و کماکان شاهد بی‌توجهی به هنجارهای پوشش در سطح معابر و اماکن باشیم.
ضرورت دارد که مسئولین امر، موضوع را با جدیت مورد بررسی قرار بدهند، قوانین لازم در زمینه رعایت عفاف و حجاب به شکل همه جانبه مورد توجه قرار بگیرند و به تصویب برسند تا ان‌شاءالله بتوانیم به‌مرور زمان به شرایطی برسیم که بگوییم این شرایط شایسته یک جامعه سالم و به لحاظ روحی و روانی امن است.
این تعللی که ذکر می‌فرمایید تقریبا مورد اتفاق‌نظر تمام دغدغه‌مندان این حوزه و آحاد متدین کشور است. در رسانه‌ها از «ترس» گرفته تا «قدرت‌طلبی و انتخابات» را منشا آن می‌دانند. عده‌ای هم انگشت اشاره را به سبک زندگی خود مسئولان نشانه می‌روند. شما تعللی را که تا به حال صورت گرفته ناشی از چه علتی می‌دانید؟
به نظر می‌رسد نگاه عمیقی که باید نسبت به مسائل فرهنگی در کشور ما وجود داشته باشد، واقعاً وجود ندارد. دلایل مختلفی هم می‌تواند داشته باشد اما من فکر می‌کنم اگر تا به حال این اتفاق نیفتاده، سستی و فقدان نگاه عمیق به این مسائل است. بعضی از مسئولین ما هنوز به این رشد فکری نرسیده‌اند که فرهنگ تا چه میزان در جامعه حائز اهمیت است و می‌تواند تأثیرگذار باشد. نبودن قوانین مرتبط با مباحث فرهنگی واقعاً آسیب‌زاست و می‌تواند مخرب باشد. به هر حال این تعلل به جامعه آسیب می‌زند. ضرورت دارد که مسئولین توجه بیشتری به این مسئله داشته باشند و در این زمینه اقدام عاجل انجام بدهند.
این نگاه غیرعمیق در برخی محافل و در برخی تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان تا آنجا پیش رفته که حتی صحبت از بی‌اهمیت بودن حجاب می‌کنند. آن‌ها با پیش کشیدن مقوله امنیت، مصلحت و… نه فقط حجاب بلکه پافشاری بر سایر جنبه‌های شرع را نیز غیرضرور می‌دانند. چنانکه دور از انتظار نیز نیست و آنچنان که در حوزه حجاب می‌بینیم، تقریبا بیش از یکسال است که عملا هیچ اعمال قدرت و صلاحیت موثری انجام نشده است. به صورت کلی پیامدهای این بی‌توجهی به مقولاتی چون حجاب را برای نظام سیاسی در عرصه‌های مختلف، چه با رویکرد دینی، چه با رویکرد سیاسی و اجتماعی چه می‌دانید؟
بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند از جهات مختلف آسیب‌زا باشد. حضرت آقا هم فرمودند که بی‌حجابی حرام شرعی و حرام سیاسی است و نظام سیاسی جمهوری اسلامی با بی‌حجابی آسیب می‌بیند. از همین جهت هم ایشان این بحث را به‌عنوان حرام سیاسی مطرح کردند.
به نظر بنده، ما هیچ وقت چنین شرایطی را پیش رو نخواهیم داشت. در وهله اول، مردم ایران به هیچ عنوان این موضوع را نمی‌پذیرند؛ فارغ از بازنمایی‌های قلابی و دستکاری شده‌ای که کف فضای مجازی وجود دارد، جامعه ایران عمیقا متشرع و مقید به دین و احکام آن است. در فرهنگ این کشور سوای عناصر دینی که تفکیک آن غیرممکن است، عناصر و اجزای متعددی هستند که جامعه را بر این امر استوار می‌کند. ان‌شاءالله به آنجا نخواهیم رسید که مسئولان نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشند و قطعاً مطالبات مردمی از مسئولین، آن‌ها را وادار خواهد کرد که بیشتر به این موضوع توجه کنند و چاره‌ای قطعی برای این موضوع بیاندیشند.
از طرفی هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند بدون نگاه عمیق و درست به مسائل فرهنگی، جامعه پایداری باشد و از این جهت بحث پوشش و حجاب به‌عنوان یک مقوله عمیقاً فرهنگی و اعتقادی، مورد توجه مردم است و قطعاً مورد توجه مسئولان هم است. منتها مشاهده می‌کنیم که در جاهایی سستی‌هایی در این زمینه صورت می‌گیرد.
در چنین شرایطی نیروی طرفدار بی‌حجابی به‌شدت فعال است و غیرمستقیم رایزنی‌هایی با نظام تصمیم‌گیری ما دارد. چون این تعلل قاعدتاً ناشی از یک سری تصوراتی است که آن تصورات را همین نیرو ساخته است. نیروهای انقلاب اعم از بسیج، مداحان، هیئات، روحانیون، تشکیلات حوزه قم باید چه استراتژی‌ای برای این شرایط داشته باشند؟ منظور کنش سیاسی‌شان است و اینکه اینها به هر حال به‌عنوان موجودیت‌هایی باید جریان مطالبات سیاسی را به راه بیندازند.
یکی از بحث‌های مهم این است که نیروهای مردمی انقلابی، کار بصیرتی، تحلیلی، توجیهی و ترویجی انجام دهند. همان طور که اشاره کردید یکی از وظایف نیروهای مردمی مطالبه‌گری از دولتمردان و قانون‌گذاران است که این به جد در دستور کار است و قطعاً خود مردم در مورد این موضوع مطالبه و به آن توجه دارند. اقدامات خیلی خوبی در این زمینه صورت گرفته و از بخش‌های مختلف بسیج و نیروهای مردمی پیگیری‌های زیادی شده و امیدواریم که به نتیجه برسد و شاهد باشیم که وضعیت فرهنگی جامعه خصوصاً در حوزه مسائل مرتبط به پوشش، در سطح جامعه به روند عادی خودش برگشته و شکل قابل قبولی به خودش بگیرد.
هر سازمان و نهادی بنا به تعریف وظایف، در درون خود فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد منتها یکی از جلوه‌های فعالیت‌های تشکل‌ها و نیروهای انقلاب، خصوصاً بسیج (هر چند این ایراد به نحوی به حوزه علمیه قم و روحانیت، هیئات و مداحان و هر شکل اجتماعی جریان انقلاب وارد است) این است که موضوعات چندان بروز اجتماعی ندارند. گویی تشکل‌های نیروهای انقلاب، چه در سطح دانشگاه و چه در سطح جامعه، در زمینه به راه انداختن نیروی خودشان با محافظه‌کاری عمل می‌کنند. نمی‌دانم چقدر با این صورت‌بندی موافق هستید. ما از نیروهای انقلابی واکنش چندانی در سطح جامعه نمی‌بینیم و گویی به‌نوعی از انجام وظیفه خود طفره می‌روند و نمی‌خواهند در مورد این موضوع صحبت کنند و انرژی اجتماعی خود را که به لحاظ کمی و کیفی برابر نیرویی است که می‌خواهد بی‌حجابی تثبیت شود، آزاد کند.
بحث فرهنگی و مباحث مرتبط با فرهنگ، بسیار دقیق، ظریف، حساس و کاملاً مرتبط با موضوعات دیگر هستند و لذا این که ما بتوانیم در این زمینه مواجهه مستقیمی داشته باشیم و به قول امروزی‌ها بخواهیم کار گل درشتی را انجام دهیم که همه مردم احساس کنند که در این زمینه دارد اتفاقی می‌افتد، به نظر می‌رسد که این، آن اتفاقی نیست که ما به دنبالش هستیم.
شیوه‌های مختلفی برای آگاهی‌بخشی به مخاطبین وجود دارد که باید به همه آن‌ها، یک‌جا توجه کرد. موضوع حجاب، یک بحث چند وجهی است. بخشی از آن به مسائل فرهنگی و بخشی به مسائل اقتصادی مرتبط است و بخشی هم به رویه‌هایی که در حوزه‌های مختلف اتفاق می‌افتند، مربوط می‌شود و لذا برای اینکه بتوانیم زمینه‌های فکری و نگرشی مخاطبان خودمان را به‌طور صحیح به سمت موضوعی که مطمح نظر است سوق دهیم و اصلاح کنیم، نیاز به زمان داریم. برای این هدف، شیوه‌های مختلف ضرورت دارند و باید اقدامات مختلفی را در این زمینه انجام دهیم. به همین دلیل افرادی که این سیر فعالیتی را در نهادهای انقلابی دنبال می‌کنند، شاید بتوانند این بحث‌ها را تحلیل صحیح کنند.
یک سری موضوعات نگرشی و بینشی‌ای که جوانان را نسبت به بحث حجاب و عفاف بی‌توجه کرده، بحث‌های مرتبط با تحولات و پیشرفت‌هایی است که در کشور صورت گرفته‌اند. بسیاری از جوانان و نوجوانان ما از آن‌ها بی‌اطلاعند.
اردوهای پیشرفت، به‌خوبی و در سطح گسترده‌ای در سطح دانش‌آموزان، دانشجویان و قشرهای مختلف در حال برگزاری است. لذا تغییر نگرش در این موضوع که خود این افراد متوجه این موضوعات بشوند، زمان می‌برد. بسیاری از برنامه‌های دیگر هم به همین شکل هستند. شاید در ظاهر ارتباط مستقیم با مقوله عفاف و حجاب نداشته باشند اما در تغییر نگرش بر جوانان و نوجوانان ما کمک‌کننده هستند تا بتوانند با آگاهی دقیق و صحیح نسبت به آنچه که در کشورشان می‌گذرد، زمینه‌های فکری خود را در زمینه‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی و عرصه‌های دیگر تغییر بدهند و ان‌شاءالله این تحول در زمان کوتاهی بر اساس یک برنامه‌ریزی دقیق و صحیح صورت بگیرد.
در مقام جمع‌بندی اگر نکته‌ای باقی مانده، طرح بفرمایید.
انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی و اعتقادی بود و لذا موضوع فرهنگ و مبانی اعتقادی یکی از بحث‌ها و مسائل بنیادی در انقلاب اسلامی است. یکی از مهم‌ترین وظایف مسئولین جمهور اسلامی در هر سمت و سطحی که هستند، این است که در مورد موضوعات اعتقادی و فرهنگی همت لازم را داشته باشند و وظیفه اصلی آن‌ها است. یقیناً اگر هر مسئولی نسبت به این موضوع بی‌توجه باشد یا مصالح سیاسی خود را به موضوعات فرهنگی جامعه ترجیح بدهد، به اسلام و مسلمین و شهدا خیانت کرده است.
