ورود آقایان به واگن بانوان، تقصیر خودمان است!

این موضوع که اوایل، باعث ایجاد بحث و مناقشه میان بانوان موافق و مخالف حاضر در این واگن‌ها بود، حالا آنقدر آزاردهنده شده که کمتر کسی است که با اجرای طرح‌های شرکت مترو برای ساماندهی این وضعیت مخالف باشد. اما چرا با وجود قانون صریح مترو در ممنوعیت ورود آقایان به واگن بانوان، بعضی آقایان به خود اجازه می‌دهند وارد این واگن‌ها شوند و شرایط ناخوشایندی برای بانوان ایجاد کنند؟ بعضی بانوان، در پاسخ به این سؤال، می‌گویند: «تقصیر خودمان است! چون آن اوایل، یا از حضور آقایان در واگن بانوان حمایت کردیم یا در مقابل آن، ساکت ماندیم…»

وقتی بانوان، از حق خودشان چشم‌پوشی می‌کنند
از شدت ازدحام شبانگاهی مسافران، در واگن جای نفس کشیدن نیست. مسافران در حالت کنسروی! خودشان را در واگن جا کرده‌اند و امکان تکان خوردن ندارند. در همان حال، دختر جوانی که در آخرین لحظه موفق شده خودش را در واگن آخری جا کند، با دلخوری می‌گوید: «خانم‌ها در این ازدحام، با این سختی‌ایستاده‌اند و برای خودشان جا نیست، آن وقت چند آقا با بی‌توجهی آمده‌اند داخل واگن بانوان!» و همین گلایه کافی است برای اینکه سرِ درد دل باقی حاضران هم باز شود. خانم جوانی به زحمت به سمت کانون بحث می‌چرخد و می‌گوید: «اصلاً برایشان مهم نیست خانم‌ها اذیت می‌شوند. با اینکه آنهمه واگن مخصوص آقایان وجود دارد، باز هم از خیر این یکی و نصفی واگن بانوان نمی‌گذرند…» دختری از آن طرف، حرفش را قطع می‌کند و می‌گوید: «در مترو چیزی به اسم واگن آقایان نداریم. درمجموع، ۳واگن از قطار، ویژه بانوان است و بقیه واگن‌ها، عمومی است و هم خانم‌ها و هم آقایان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.»

خانم میانسالی وارد بحث می‌شود و می‌گوید: «بعضی آقایان، پررویی را از حد گذرانده‌اند. چنان حق به جانب در واگن بانوان می‌ایستند که انگار ما اشتباهی آمده‌ایم! یک کم دیگر بگذرد، خانم‌ها را از واگن بانوان بیرون می‌کنند.» در آن میان، دختر جوانی به حرف می‌آید و می‌گوید: «یک سال قبل که تازه این حرکت زشت شروع شده بود، هرچه ما به این وضعیت اعتراض کردیم، هیچ‌کس همراهی نکرد. نه‌تنها اغلب خانم‌ها در مقابل حضور هدفمند و زشت آقایان در واگن بانوان سکوت کردند، بلکه بعضی از آن‌ها هم شروع به حمایت از آن آقایان کردند! بار‌ها بین ما و آن‌ها بحث و جدل در گرفت.

آن خانم‌ها تحت‌تأثیر فضای اغتشاشات پارسال، در مقابل اعتراض ما به آن آقایان، جبهه می‌گرفتند و با رفتار و لحن غیرمحترمانه می‌گفتند: ما با حضور این آقایان در واگن، مشکلی نداریم. شما اگر ناراحتید، دیگر مترو سوار نشوید و برای رفت و آمدتان، اسنپ و تپسی بگیرید! یادم نمی‌رود آن آقایان، چطور به ما دو گروه خانم‌ها نگاه می‌کردند و پوزخند میزدند… خب، نتیجه آن حمایت‌ها، می‌شود همین پررویی امروز آقایان در واگن بانوان دیگر. وقتی خود خانم‌ها یا با سکوت‌شان یا با حمایت‌شان از حضور آقایان در واگن بانوان، از حق خودشان گذشتند، دیگر نمی‌شود جلودار این آقایان قانون‌شکن شد.»

تقصیر خودمان است؛ فکر کردیم آقایان فرهنگ حضور در واگن بانوان را دارند!
برخلاف روز‌های پرتنش پارسال، این بار جدلی شکل نمی‌گیرد و کسی در مقام جواب دادن و مخالفت بر‌نمی‌آید. دختر جوانی از پشت سر دنبال بحث را می‌گیرد و می‌گوید: «واقعاً بعضی از این آقایان، خیلی وقیح شده‌اند. چند روز قبل، وقتی قطار رسید و همه ما داشتیم به سمت واگن‌های بانوان می‌دویدیم، یک آقا هم اصرار داشت در آن ازدحام وارد واگن بانوان شود. در یک زمان، من که در حال دویدن بودم، مقابل در واگن، به این آقا رسیدم. شاید باورتان نشود، برای من جفت پا گرفت و نزدیک بود با سر به زمین بخورم! تا این حد، وقاحت پیدا کرده‌اند. اعتراض هم که کردم، طلبکارانه جواب داد. انگار نه انگار، اینجا واگن اختصاصی ماست.»

دختر جوان مکثی می‌کند و در ادامه می‌گوید: «می‌دانید، تقصیر خودمان است که گفتیم مشکلی با حضور آقایان در واگن بانوان نداریم و از آن‌ها حمایت کردیم. ما فکر می‌کردیم آن‌ها شعور و فرهنگ حضور در واگن بانوان را دارند. اما حالا آنقدر وقیح شده‌اند که برای خودمان ایجاد مشکل می‌کنند.»

ایجاد مزاحمت می‌کنند، طلبکار هم می‌شوند
رشته مزاحمت‌های آقایان در واگن بانوان، سرِ دراز دارد و کم نیستند بانوانی که تجربیات ناخوشایندی در این زمینه داشته یا شاهد اتفاقات آزاردهنده‌ای بوده‌اند. یکی از خانم‌هایی که هر روز مسافر یکی از شلوغ‌ترین خطوط مترو است، با ابراز نارضایتی از شرایطی که در یک سال اخیر با ورود غیرقانونی آقایان در واگن بانوان ایجاد شده، می‌گوید: «کاملاً مشخص است بعضی آقایان فقط با هدف ایجاد مزاحمت برای خانم‌ها، به واگن بانوان می‌آیند. به شخصه بار‌ها دیده‌ام در‌حالی‌که مترو خلوت است و در واگن‌های عمومی جا هست، باز هم بعضی آقایان سوار واگن بانوان می‌شوند. بعضی از آن‌ها که حتی مزاحمت را از صف انتظار در‌ایستگاه شروع می‌کنند و باعث آزار خانم‌ها می‌شوند. این افراد قانون‌شکن، حتی در زمان اوج ازدحام هم حاضر نیستند از واگن خانم‌ها بیرون بروند. حضور این آقایان واقعاً برای خانم‌ها ناراحت‌کننده است.

در آن ازدحام که امکان هیچ فاصله‌ای بین مسافران وجود ندارد، شرایط بسیار ناخوشایندی ایجاد می‌شود. بعضی از این آقایان هم، با بی‌شرمی تمام، حرکاتی انجام می‌دهند که مصداق واقعی آزار و اذیت است. در این شرایط، بعضی خانم‌ها از ترس آبرویشان، دم نمی‌زنند و اعتراض نمی‌کنند اما گاهی هم که اعتراض می‌کنند، این افراد آزارگر، با وقاحت و طلبکارانه واکنش نشان می‌دهند. یک بار که یک خانم به حرکت بی‌شرمانه یکی از این آقایان واکنش نشان داد و داد و فریاد کرد، آن آقا به جای اینکه خجالت بکشد و عذرخواهی کند، با عبارات بی‌ادبانه‌ای آن خانم را خطاب قرار داد و گفت: تو اول حجابت رو درست کن… البته رفتار وقیحانه این آقایان قانون‌شکن، نتیجه حمایت‌های گروهی از خانم‌ها از آن‌ها در یک سال اخیر است. حالا آنقدر پررو شده‌اند که به همین خانم‌ها بی‌احترامی می‌کنند و متأسفانه به نظر می‌رسد دیگر نمی‌شود این اوضاع را درست کرد.»

وقتی خود خانم‌ها برای پاکسازی واگن اختصاصی‌شان، پیشقدم می‌شوند
«خیلی اوقات، حتی ماموران مترو هم حریف این آقایان نمی‌شوند و نمی‌توانند آن‌ها را از واگن بانوان بیرون بکشند! گاهی آش آنقدر شور می‌شود که دیگر طاقت خانم‌ها طاق می‌شود. یک بار اول صبح که همه برای رفتن به محل کارشان عجله داشتند، چند آقا وارد واگن بانوان شدند. یک خانم مانتویی که یک حجاب معمولی هم داشت، خطاب به آن‌ها گفت: از واگن خانم‌ها بروید بیرون. اما آن‌ها اعتنایی نکردند. آن خانم دوباره حرفش را تکرار کرد و گفت: اگر نروید، نمی‌گذارم قطار حرکت کند. و کیفش را بین در‌های واگن قرار داد. حالا از آن خانم، اصرار بود و از آن آقایان بی‌ملاحظه، انکار و بی‌توجهی.»

خانم جوان مکثی می‌کند و در ادامه می‌گوید: «چند بار در‌های قطار باز و بسته شد اما آن خانم از حرفش کوتاه نیامد. عجیب است که اینجا هم، چند نفر از خانم‌های داخل واگن به جای اینکه از هم‌نوع خودشان دفاع کنند و از آقایان غاصب بخواهند زودتر از واگن بانوان بیرون بروند، به آن خانم اعتراض می‌کردند و می‌گفتند: خانم بس کن دیگه.

ما عجله داریم…! اما آن خانم با قاطعیت گفت: تا این‌ها پیاده نشوند، محال است اجازه بدهم درِ واگن بسته شود… این کشمکش حدود ۳، ۴دقیقه ادامه داشت و بالاخره با ورود ماموران مترو غائله تمام شد و آن آقایان مجبور به خروج از واگن بانوان شدند. حالا بعد از راه افتادن قطار، فکر می‌کنید رفتار آن چند خانم و دختر جوان نسبت به خانم باغیرت و مسؤولیت‌پذیری که آقایان را از واگن بانوان بیرون کرد، چه بود؟ با لحن بدی به او گفتند: تو خودت مریض هستی. خودت مشکل داری، فکر می‌کنی آقایان هم مشکل دارند و اگر بیایند داخل واگن بانوان، به تو آسیب می‌زنند!… متأسفانه، با این طرز تفکر بخشی از خانم‌ها، این مشکل همچنان باقی خواهد ماند. تا همه خانم‌ها با هم به حضور آقایان در واگن بانوان اعتراض نکنند، این مشکل رفع نمی‌شود.»

ما تذکر می‌دهیم اما بعضی آقایان، نسبت به خروج از واگن بانوان مقاومت می‌کنند
با توقف قطار در‌ایستگاه پرتردد تئاتر شهر، فرصت را مغتنم می‌شمارم و نظر یکی از ماموران یگان حفاظت مترو را درباره ماجرای پرحاشیه حضور آقایان در واگن بانوان جویا می‌شوم. انگار داغ آقای مامور تازه شده باشد، می‌گوید: «ما مدام به آقایانی که برخلاف قانون مترو، وارد واگن بانوان شده‌اند، تذکر می‌دهیم. قاعده کار ما بر تذکر محترمانه و مؤدبانه است. ما مصر می‌ایستیم و با عباراتی مثل: «آقای محترم»، «دوست گرامی» و «برادر عزیز»، از آقایان می‌خواهیم به قانون احترام بگذارند و از واگن بانوان خارج شوند اما متأسفانه در‌حالی‌که خانم‌ها بیرون قطار‌ایستاده و در اثر ازدحام نمی‌توانند وارد واگن خودشان شوند، بعضی از این آقایان به هیچ وجه حاضر به خروج از واگن بانوان نیستند و در مقابل این کار، مقاومت می‌کنند. متأسفانه بعضی از آن‌ها هم در مواردی با ماموران مترو درگیر می‌شوند. پارسال در اغتشاشات، مواردی پیش آمد که آن‌ها همکاران ما را با چاقو زدند.»

می‌پرسم: واکنش خانم‌ها نسبت به حرکت شما چیست؟ از کار شما برای بیرون کردن آقایان از واگن بانوان استقبال می‌کنند؟ مامور یگان حفاظت مترو در جواب می‌گوید: «من از ۵صبح در مترو هستم و در شیفت شب، گاه تا ساعت ۱۱ و ۱۲ شب اینجا می‌مانم.

از صبح تا شب، تعداد زیادی از خانم‌ها مراجعه می‌کنند و می‌گویند: خدا خیرتان بدهد که آقایان را از واگن بانوان بیرون می‌کنید. البته تعداد انگشت‌شماری از خانم‌ها هم، از این آقایان دفاع می‌کنند. اما آنچه ما در حال حاضر می‌بینیم، این است که اغلب خانم‌ها از حضور این آقایان در عذابند. در مواردی که بعضی آقایان به تذکر‌ها بی‌توجهی می‌کنند و واگن بانوان را ترک نمی‌کنند، خانم‌ها از ترس‌شان نمی‌توانند چیزی به آن‌ها بگویند.

متأسفانه بعضی از این آقایان، رفتار‌های شبیه اراذل و اوباش دارند و خب، خانم‌ها ترجیح می‌دهند تا می‌توانند از آن‌ها دوری کنند. اما به هر صورت، حضور آقایان در واگن بانوان، اتفاق ناخوشایندی است و ما هم تلاش می‌کنیم در چهارچوب قانون، آن‌ها را از فضای اختصاصی خانم‌ها خارج کنیم.»