صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
انتخاب دوست می تواند سرنوشت انسان را در مسیر متفاوتی قرار دهد.
امام صادق (ع) در حدیثی به ۵ معیار رفیق کامل اشاره کرده است.
همه ما به طور مکرر شنیده‌ایم، افرادی از مسیر رشد و تعالی در زندگی خارج شده و به مسیر ضلالت و نکبت افتاده‌اند و یکی از علل و یا مهم‌ترین آنها را رفیق ناباب بیان می‌کنند.
این مسئله، حقیقتی است که خداوند در آیاتی از قرآن آن را بیان می‌کند؛ در آیات ۲۷ و ۲۸ سورۀ فرقان، پس از بیان حسرت ظالمانِ محبوس در جهنم که از مسیر رسالت نبوی پیروی نکردند، از قول آنها می‌فرماید:” اى واى، کاش فلانى را دوست [خود]نگرفته بودم. “
این آیه، به روشنی به تأثیر دوستی در سرنوشت انسان تصریح دارد. به این دلیل است که احادیث متعددی دربارۀ معیار‌های انتخاب دوست از پیامبر (ص) و ائمه علیهم‌السلام صادر شده است که در ادامه به دو حدیث اشاره می‌شود.
امام صادق (ع) در روایتی فرمود:
دوستى حدودى دارد و این حدود در هر کس نباشد، او را دوست کامل نشمار و در هرکه نباشد، او را به دوستى نسبت نده:
اول اینکه آشکار و نهانش با تو یکى باشد
دوم اینکه زینت تو را زینت خود و عیب تو را عیب خود بداند (احتمالاً یعنی فضیلت‌های دوست برایش پررنگ جلوه کند و از عیب‌های او چشم‌پوشی کند و به روی او نیاورد)
سوم اینکه مال و مقام، حال او را تغییر ندهد
چهارم اینکه آنچه در توان دارد از تو مضایقه نکند
پنجم اینکه تو را به هنگام مصیبتها رها نکند
این پنج شرط فوق که مورد تاکید امام صادق (ع)، قرار گرفته از مهم‌ترین شرایط دوستان حقیقی است. برخی از افراد در ظاهر ادعای دوستی می‌کنند، اما در باطن دچار نفاق هستند و، چون نفع خود را در نزد شخصی ببینند اظهار دوستی می‌نمایند و همین که نیازشان برطرف گردید همه چیز را زیر پا می‌نهند و در یک کلام انسان‌های دوچهره‌ای هستند.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: آدمى بر دین (روش) دوست خود است. پس هر یک از شما باید بنگرد که چه کسى را به دوستى مى گزیند.
با فرزندت دوست باش
اما از این حدیث می‌توان به این رویکرد هم رسید که اگر می‌خواهی فرزندت به ارزشهایت پایبند باشد با او دوست باش، زیرا در حدیثی به نقل از امام صادق علیه السلام آمده است انسان به دین دوستتش است.
یعنی اگر دوست او هر عقیده و مرامی داشته باشد انسان هم با دوستش همراه می شود . پس والدین به زیبایی و هنرمندی می توانند با فرزندانشان رفاقت کنند و آینده آنها را تضمین کنند.
امام حسن مجتبی علیه‌السلام در روایتی نزدیک به مضمون حدیث قبل به یکی از فرزندانش فرمود:ای پسرم، با احدی رفاقت نکن تا آنکه بدانی کجا‌ها می‌رود و از کجا‌ها می‌آید؛ و زمانی که از حالش خوب آگاه شدی و معاشرتش را پسندیدی، با او برادری کن؛ به شرط اینکه معاشرت بر اساس چشم‌پوشی از لغزش و همراهی در سختی باشد.
سخنان حجت الاسلام ولدی درباره حدیث امام صادق علیه السلام و انتخاب دوست
