در حالی که بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین موجب ضرر و زیان شدید اقتصاد کشورهای اروپایی و به خصوص صنایع آلمان شده خبرگزاری رویترز گزارش داده که اتحادیه اروپا مجبور شده تصمیم بگیرد بخشی از منابع مالی بانکهای روسیه را آزاد کند.
تبعات بحران انرژی در اروپا و آمریکا زیر سایه جنگ اوکراین هر روز بیشتر نمایان میشود. در اروپا همه نگران زمستان سخت پیش رو آن هم بدون نفت و گاز روسیه هستند. فاجعهای که به نوشته «اکونومیست» ممکن است پایان اتحادیه اروپا را رقم بزند. در اروپا همزمان با بحران تورم و انرژی و کاهش صادرات گاز از روسیه به اروپا رئیسآژانس بینالمللی انرژی هشدار داده کشورهای اروپایی ممکن است مجبور به جیرهبندی گاز شوند. همزمان گزارشها از افزایش بدهی شرکتهای انرژی اروپا خبر میدهند ایرنا در این باره به نقل از خبرگزاری بلومبرگ نوشته بود، بدهی کلی شرکتهای اروپایی از اوایل سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و به ۱.۷ تریلیون یورو رسیدهاست. بر اساس این گزارش بحران انرژی منجر به افزایش 8 برابری قیمت گاز طبیعی اروپا در ۱۸ ماه گذشته شده و بهای نفت نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۵۰ درصد گرانتر شده است. این امر به نوبه خود منجر به افزایش هزینههای خانوار و بالارفتن نرخ تورم در سراسر اتحادیه اروپا شده که در چند دهه اخیر بیسابقه بودهاست.
سقوط صنایع صنعتیترین کشور اروپا
در اروپا آلمان به عنوان صنعتیترین کشور حوزه یورو بیش از سایر کشورها تحت تاثیر بحران اقتصادی شدید ناشی از جنگ اوکراین قرار دارد. در این کشور صنایع بزرگ تولید مواد شیمیایی در بحبوحه عدم قطعیت در مورد عرضه گاز طبیعی روسیه، اینک گزینههای کمی برای تهیه گاز دارند و خطر تعطیلی شرکتهای آلمانی را تهدید میکند. به نوشته وبگاه «اویل پرایس» «ولفگانگ گروس آنتروپ» مدیرعامل انجمن مواد شیمیایی آلمان روز سه شنبه گفت، چیز بیشتری نداریم که بتوانیم صرفهجویی کنیم.
بر اساس این گزارش، صنایع مواد شیمیایی آلمان سومین بخش صنعتی بزرگ این کشور پس از بخشهای خودروسازی و ماشینآلات است. آلمان، بزرگترین اقتصاد اروپا و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا این احتمال را رد نمیکنند که روسیه ممکن است جریان گاز از طریق خط لوله گازی «نورد استریم» را پس از پایان دوره دو هفتهای تعمیر و نگهداری خط لوله در ۲۱ جولای (پنجشنبه ۳۰ تیر) از سر نگیرد، یا اینکه روسیه ممکن است عرضه گاز خود را بیشتر از گذشته کاهش دهد. به نوشته «اویل پرایس»، در میان نگرانیهای فزاینده از عدم عرضه گاز، درخواستهایی برای صرفهجویی در گاز وجود دارد، اما صنایع شیمیایی آلمان که ۱۵ درصد از مصرف گاز آلمان را تشکیل میدهد و بزرگترین مصرفکننده گاز در این کشور است میگوید چیزی برای صرفهجویی باقی نمانده است.«یورگ روترمل» کارشناس انرژی گفت که امکان صرفهجویی در گاز بسیار محدود است. آلمان قبل از جنگ در اوکراین حدود ۴۰ درصد از مصرف گاز خود را به تامین گاز روسیه وابسته بود و اگرچه از زمان حمله روسیه به اوکراین این وابستگی را کاهش داده است، اما نگران هرگونه وقفه در جریان صدور گاز از سوی روسیه است.رئیساتحادیه اتحادیههای کارگری آلمان نیز اوایل این ماه گفت که قطع عرضه گاز روسیه میتواند منجربه فروپاشی گسترده صنعتی شود. رئیساتحادیه اتحادیههای کارگری آلمان گفت: «کل صنایع آلومینیوم سازی، شیشه سازی و صنایع شیمیایی به دلیل تنگناهای ناشی از قطع جریان یا کمبود گاز طبیعی در خطر سقوط دائمی هستند.»بر اساس گزارش رسانههای آلمانی اثرات شوک گاز و انرژی روسیه به آلمان باعث افت چشم گیر تولیدات صنعتی این کشور شده است و طی آن صنایع پایه آن کشور سقوط زیادی داشتهاند. در این مدت در صنایعی چون شیشه 47.8 درصد، فولاد 34 درصد، سرامیک و سنگ
32.5 درصد، غذا و نوشیدنی 32 درصد، محصولات شیمیایی 31.4 درصد، نساجی و چرم 31 درصد، محصولات پلاستیکی 26.7 درصد، فلزات اساسی 20.4 درصد و خودرو و قطعات 17.5 درصد کاهش دیده میشود.
رکورد تازه تورم در انگلیس
همراه با آلمان از انگلیس نیز گزارش میرود شاخص تورم در این کشور در بحبوحه بحران هزینههای زندگی و تشدید فقر به سرعت در حال صعود است.
بر اساس گزارش روز چهارشنبه دفتر آمار ملی انگلیس شاخص نرخ مشتری از ۹.۱ درصد در ماهآوریل(اردیبهشت) به ۹.۴ درصد در ماه می(خرداد) رسید که 3 دهم درصد نسبت به ماه قبل از آن افزایش نشان میدهد.طبق ارزیابی این نهاد انگلیسی افزایش قیمت سوخت خودرو بیشترین سهم را در افزایش نرخ تورم داشته است.قیمت بنزین و گازوئیل در ماههای اخیر به دلیل پیامدهای ناشی از جنگ در اوکراین به مرز ۲ پوند در لیتر رسیده است. دولت انگلیس در متمم بودجه امسال مالیات هر لیتر سوخت را پنج پنس کاهش داد تا کمی از فشار بر مردم بکاهد. با این حال کارشناسان این اقدام را قطرهای در اقیانوس میدانند.جهش بیسابقه شاخص تورم و افزایش افسارگسیخته هزینههای زندگی در انگلیس، این کشور را در بدترین شرایط اقتصادی نیم قرن گذشته قرار داده است.این واقعیت که دورنمایی از بهبود اوضاع دیده نمیشود و مقامهای رسمی هم درباره تشدید اوضاع هشدار میدهند، مردم کشور را شوکه کرده است.پیش از جنگ اوکراین پیشبینی میشد که نرخ تورم با وجود فشارهای ناشی از برگزیت و بحران همهگیری کرونا در محدوده ۲ درصد سیر کند. اما حالا اقتصاددانان پیشبینی میکنند که نرخ تورم به دلیل افزایش بهای انرژی، تا پایان سالجاری میلادی به بالای ۱۱ درصد خواهد رسید.بانک مرکزی انگلیس ماه پیش، با افزایش نرخ بهره بین بانکی به بالاترین سطح در ۱۳ سال گذشته، در بیانیهای خطر رکود اقتصادی را پیشبینی کرده است. به گفته کارشناسان نرخ تورم در انگلیس هنوز تا نقطه اوج فاصله دارد و «این بدان معناست که درد بیشتری برای خانوارها در راه است»
عقبنشینی در مقابل روسیه
اما در حالی که اتحادیه اروپایی به دلیل جنگ اوکراین و قطع صادرات گاز روسیه شدیدترین بحران را تجربه میکند این اتحادیه اعلام کرده است، به منظور تسهیل مبادلات در تجارت مواد غذایی بخشی از منابع مالی بانکهای روسی را آزاد خواهد کرد. به گزارش ایرنا خبرگزاری رویترز سه شنبه با استناد به پیشنویس سند اتحادیه اروپا این خبر را منتشر کرد. بر اساس این گزارش اتحادیه اروپا همچنین قصد دارد، صادرات مواد غذایی از بنادر روسیه را که به دلیل تحریمها متوقف شده بود، تسهیل کند. بر اساس پیشنویس سند اتحادیه اروپا منابع مالی مذکور پس از تعیین مقدار بودجه و هزینه خرید واردات یا حملونقل محصولات کشاورزی آزاد خواهد شد.