نگاهی به سردرگمی واشینگتن؛ رابرت مالی: حتی یک تحریم علیه ایران را لغو نکرده‌ایم

چهارشنبه هفته گذشته رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران باحضور در جلسه استماع سنای آمریکا، سوگند یاد کرد که به سوالات سناتورهای کمیته روابط خارجی پیرامون مذاکرات هسته ای 4+1 با جمهوری اسلامی ایران و سیاست های آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران به راستی و درستی پاسخ دهد اما شواهد نشان می‌دهد که تیم مالی به سوگند خود پایبند نبوده است. گفت و شنودها در این جلسه خود گویای ناتوانی آمریکا به خصوص مقامات کاخ سفید برای تصمیم گیری در موضوع توافق 2015 است.

رابرت مالی در این نشست با اشاره به خروج یکجانبه دونالد ترامپ، رئیس جمهور قبلی آمریکا از برجام در سال2018  بار دیگر اعتراف کرد که توانایی آمریکا برای مقابله با ایران محدود شده است و شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ و عدم شکل گیری محدودیت های طولانی مدت بر برنامه هسته ای صلح آمیز ایران باعث شتاب و پیشرفت برنامه هسته ای ایران شده است. این مقام آمریکایی بیان کرد که حقیقت ساده این است که برجام به عنوان ابزار محدود کردن فعالیت هسته ای ایران کار می کرد.

رابرت مالی ادامه داد تصمیم دولت دونالد ترامپ در خروج از برجام نتایج دلخواه را بدست نیاورد. وی همچنین خاطرنشان کرد ما بدون اتخاذ آن تصمیم می‌توانستیم همه تمرکز و اهرم فشارمان را روی همکاری با متحدان و شریکایمان برای مهار ایران و مقابله با اقدامات این کشور متمرکز کنیم.

این سخنان نماینده دولت دموکرات آمریکا نشان می‌‎دهد حاکمیت آمریکا در افزایش دشمنی و مهار قدرت ایران به صورت یکدست تصمیم میگیرد. با این وجود دموکرات‌ها تنها در شیوه اجرای راهبرد مهار و دشمنی با ایران با دولت سابق جمهوری خواه تفاوت دارند.

نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بدون اشاره به اقدامات خرابکارانه آمریکا و با اشاره به پیشرفت صنعت هسته ای صلح آمیز ایران مدعی شد از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، تهران از محدودیت های توافق شده در مورد غنی سازی هسته ای فراتر رفته و تنها هفته ها یا ماه ها تا انباشت سوخت مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته ای فاصله داشته باشد. وی همچنین در بخش دیگری از جلسه استماع در پاسخ به ادعای غلط سناتور جمهوری خواه یانگ؛ اعتراف می‌کند، ایران به تعهدات خود در توافق برجام تا پیش از خروج این کشور از توافق پایبند بوده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز چنین ارزیابی هایی ارائه کرده است.

این مقام ارشد در وزارت خارجه در اظهارات از قبل آماده شده خود گفت: ما اصلا متوهم نیستیم. چه با توافق هسته ای چه بدون توافق هسته ای، دولت ایران یک تهدید باقی خواهد ماند. وی همچنین در اظهاراتی مدعی می‌شود که بازگشت به برجام کمک می کند تا فعالیت هسته ای ایران در قبال کاهش «محدود تحریم‌ها» به مهار تهران کمک کند و زمینه را برای یک «توافق گسترده‌تر» فراهم کند. این سخنان با واکنش وزارت خارجه ایران روبه رو شد. وزیر خارجه کشورمان در حاشیه اجلاس داووس سخنان کنونی مقامات آمریکایی با پیش نویس های رد وبدل شده در مذاکرات وین را متفاوت خواهند. امیرعبدالهیان گفت: «ما پیام‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌ترین سطح آقای بایدن دریافت می‌‌کنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌ای آنهاست!»

باب منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، که با توافق اولیه برجام مخالف بود، در جلسه استماع به دولت بایدن تذکر داده است که هرگونه توافق جدید با ایران باید مورد بررسی کنگره قرار گیرد و از دولت جو بایدن انتظار پیروی از قانون را دارند.

این سناتور دموکرات که مدعی حمایت همه جانبه ایران توسط چین می باشد، با تعجب گفته است: طبق گزارش ها، چین فقط در ماه آوریل ۶۵۰ هزار بشکه در روز نفت از ایران وارد کرده است. نفتی که باید مشمول تحریم های آمریکا شود، این منجر به روانه شدن سیل پول نقد برای ایران شده است.

دیگر عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، سناتور جمهوری خواه جیم ریش نیز از فروش مداوم نفت ایران به چین اظهار نگرانی کرده و آن را یک مشکل بزرگ نامیده، وی ابراز داشته است تا کجا می خواهید به تحریم های سپاه پاسداران ادامه دهید؟ بارها و بارها علیه سپاه پاسدارن تحریم وضع شده، ولی چرا این تحریم ها نتوانسته مانع فروش نفت به چین شوند. آنها لبخند می زنند و نفت خود را می فروشند، این تحریم ها بی دندان (بی اثر) هستند. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پاسخ به نگرانی ها تنها گفته است: « تحریم ها یک راه حل جادویی برای یک مساله پیچیده نیستند.»

نکته جالب دیگر آنکه وی اذعان میکند دولت فعلی آمریکا به ریاست جهوری بایدن حتی یکی از تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران را هم رفع نکرده است. این در حالیست که جریان رسانه ای حامی دولت قبل، فروش نفت ایران را حاصل کاهش تحریم ها از سوی دولت بایدن عنوان می‌کنند.

سناتور دموکرات تیم کین در حمایت از مذاکرات وین با اذعان به تایید پایبندی ایران توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی از دولت بایدن خواست که به توصیه‌ ها در مورد کنار گذاشتن دیپلماسی یا اتکا به رژیم صهیونیستی و اقدام نظامی برای حل این مساله توجه نکنند. این سناتور آمریکایی باور دارد که ایران برای آمریکا یک خطر است و دلایل خطرناک و غیرقابل اعتماد بودن آمریکا از نگاه ایرانیان را بر می شمارد.

وی با اشاره به کودتای 28 مرداد بیان می دارد که آمریکا نخست وزیر وقت ایران (مصدق) را در سال 1954 برکنار و شاه ایران را منصوب کرد؛ شاهی که 25 سال به شیوه ای دیکتاتورمآبانه بر مردم ایران حکومت کرد. زمانی که شاه سرنگون شد، آمریکا برخلاف توصیه وزارت خارجه به او در خاک خود پناه داد. آمریکا تصمیم گرفت در جنگ ایران و رژیم بعث عراق از رژیم بعث حمایت کند و تجهیزات نظامی در اختیار صدام قرار دهد که از آنها علیه مردم ایران استفاده شد.

آمریکا اطلاعاتی در اختیارات صدام قرار داد که به آنها امکان استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه مردم ایران را داد. در بحبوحه جنگ ایران و رژیم بعث ، ناو یو اس اس وینسنس یک هواپیمای مسافری ایران را در حالی که در حریم هوایی این کشور در پرواز بود سرنگون کرد، که منجر به شهادت 290 ایرانی غیرنظامی آن شد. اما اینجا (جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا) ما اغلب دوست داریم فقط نصف ماجرا را تعریف کنیم و وانمود کنیم که در بروز این وضعیت هیچ تقصیری نداریم، بگوییم چرا ایران به آمریکا هیچ اعتمادی ندارد.

تعلل تصمیم گیری در میان آمریکایی ها

دو روز پس از اظهارات مذاکره کننده ارشد آمریکا در جلسه پیرامون مذاکرات هسته ای، سخنگوی وزارت خارجه چین خاطر نشان کرده است که جلسه استماع سنا نه تنها کمکی به خروج از بن بست مذاکرات هسته ای ایران نمی کند، بلکه روند مذاکرات را تضعیف کرده و اعتبار آمریکا را بیش از پیش مخدوش خواهد کرد. وانگ ون بین همچنین در واکنش به اظهارات از پیش آماده شده رابرت مالی گفته است: «جای تعجب است که طرف آمریکایی به رغم اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران، همچنان اشتباهات خود را تکرار می کند و به تشدید تحریم ها علیه ایران ادامه می دهد. »

اوليانوف، نماينده روسيه در سازمانهای بين المللی مستقر در وین نیز خبر از رویکرد مخرب دولت بایدن داده است. این دیپلمات روس بیان می دارد که مذاکرات وین در خصوص برجام دو ماه و نیم است که متوقف شده است و به نظر می رسد آمریکا تلاش دارد تا برخی از تحریم هایی را که از سوی ترامپ بر ایران وضع شده، حفظ کند. واشنگتن در صورتی که واقعا به عدم اشاعه سلاح های هسته ای پایبند است، نیاز دارد رویکردی سازنده تر را از خود نشان دهد.

جمهوری اسلامی ایران همواره گفته است که توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است به شرطی که آمریکا به تعهداتش پایبند باشد، از طرفی کشورهای 4+1 نیز خواستار به نتیجه رسیدن سریعتر مذاکرات هستند؛ اما دستیابی به توافق نهایی منوط به اتخاذ تصمیمات سیاسی آمریکا می باشد؛ دولت بایدن که ادعای رویکرد دیپلماسی در قبال ایران داشته و بازگشت به توافق برجام از شعارهای انتخاباتی بایدن و جناح دموکرات بوده است، تا کنون قدمی برای اثبات حسن نیت خود برنداشته اند.