زندگینامه و تحصیلات
سید محمدعلی علوی گرگانی، در خرداد سال ۱۳۱۸شمسی در نجف به دنیا آمد. پدرش سید سجاد از عالمان و فقهای گرگان بود.
محمدعلی در هفت سالگی به همراه پدرش به ایران نقل مکان کرد.
علوی گرگانی نزد پدرش ادبیات عرب را فراگرفت. در ۱۶ سالگی عازم سفر عتبات و حج شد و در بازگشت از حج قصد ماندن در نجف را داشت؛ اما به توصیه آیت الله حکیم به قم بازگشت.
وی درسهای سطح را در طی چهار سال نزد افرادی چون مجاهدی تبریزی، سلطانی طباطبایی و ستوده اراکی فراگرفت.
او به مدت سه سال در درس خارج فقه آیتالله بروجردی و هشت سال در درس خارج اصول فقه امام خمینی و ۱۵ سال در درس فقه مرتضی حائری یزدی شرکت کرد.
وی به مدت هفت سال در ایام تابستان به نجف میرفت و در درس عالمان حوزه علمیه نجف همچون آیت الله خویی و میرزا باقر زنجانی حاضر شد. آیتالله گلپایگانی، عباسعلی شاهرودی و محمدعلی اراکی از دیگر استادان وی بودند.
جایگاه علمی و مرجعیت
علوی گرگانی تدریس علوم دینی را با کتابهای ادبیات عرب آغاز کرد،پس از آن کتابهای معالم، قوانین، شرح لمعه، رسائل، مکاسب، کفایه و شرح منظومه را تدریس کرد.
وی در سال ۱۴۰۵قمری بنا به تقاضای تعدادی از شاگردانش، تدریس درس خارج فقه و اصول فقه را آغاز کرد. در سال ۱۴۱۲قمری جمعی از شیعیان به ویژه اهالی مازندران و گیلان، از او تقاضای رساله توضیحالمسائل کردند.
او نیز این رساله را به زبان فارسی نوشت و سپس به زبانهای عربی و اردو نیز ترجمه و در اختیار مقلدین قرار گرفت.
نظرات سیاسی و اجتماعی
آیت الله علوی گرگانی استفاده از ماهواره را برای دیدن برنامههای مستند سیاسی، اجتماعی و علمی حلال میداند؛ البته به شرطی که وجود ماهواره باعث انحراف خانواده نشود. وی در پاسخ به سؤالی درباره محصولات تراریخته، تحقیق درباره این محصولات را بدون اشکال دانسته؛ امّا کشت تجاری آن را جایز نمیداند.
امور عام المنفعه
آیت الله علوی، اقدام به ساخت مسجد، حسینیه، درمانگاه و صندوق قرضالحسنه در نقاط مختلف ایران کرده است. تعمیر بخشی از مسجد جامع گرگان، تأسیس و تعمیر چند مسجد در این شهر و مناطق اطراف آن، ساخت درمانگاه در روستای اَلَنْگ، ساخت حسینیه مهدیشهر سمنان و تأسیس صندوق قرض الحسنه هیئت فاطمیه تهران از آن جمله است
آثار و تألیفات
آیتالله علوی گرگانی دارای تألیفاتی در زمینه فقه، اصول فقه، حدیث و رجال است.
تألیفات وی توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گردآوری و در یک لوح فشرده منتشر شده است. برخی از این آثار عبارت است از:
- توضیح المسائل (به زبانهای فارسی و اردو)
- منهج الصالحین (رساله توضیح المسائل عربی)
- أجوبة المسائل یا پاسخ به جدیدترین استفتاءات (فقهی)
- منهج الناسکین (مناسک حج عربی).
- المناظر الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة(فقه اجتهادی)
- نورالهدی (تعلیقه بر عروة الوثقی).
- گلچینی از انوار اخلاقی (برگزیده درس اخلاقهای وی)
- رهتوشه پارسیان (شرح وصیتهای پیامبر اسلام به ابوذر غفاری)