خواص گیاه نسترن کوهی

معرفی گیاه نسترن کوهی

نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمندی است که، مردم اکثر سرزمین‌ها از این گیاه برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌کنند. از میوه نسترن کوهی و از دانه آن بعنوان دارو یاد شده است. در برخی از کشورها از میوه‌های نسترن کوهی، مربا یا مارمالاد تهیه می‌کنند. مواد موثره این گیاه، سبب کاهش اسید اوریک و معالجه ناراحتی‌های ناشی از نقرس می‌شوند.

از این گیاه برای مداوای تورم کلیه و مجاری ادراری استفاده می‌شود. روغن دانه‌های نسترن کوهی در صنایع بهداشتی و آرایشی مورد استفاده فراوانی دارد. صرف‌نظر از خصوصیات دارویی این گیاه، جنبه‌های زینتی آن در فضای سبز در خور توجه بوده است. حتی، در اغلب اوقات به عنوان پایه برای رزهای زینتی مورد استفاده قرارمی‌گیرد.

این گیاه پراکنش زیادی در کشور دارد و در بعضی نقاط بعنوان علف هرز در مزارع رشد می‌کند. نسترن کوهی گیاهی درختچه‌ای و چند ساله است و بطور خودرو در مناطق خشک روی صخره‌ها و حتی در بوته‌زارها می‌روید. ارتفاع آن نیم تا سه متر است. ساقه آن مستقیم و استوانه‌ای شکل است و انشعابات متعددی دارد که گیاه را پرپشت و استوانه ای شکل می‌سازد. ساقه‌ها پوشیده از تیغ بوده و برگ‌هایش مرکب شانه‌ای و دندانه‌دار است.

تعداد برگچه‌ها فرد و بین ۷ تا ۱۱ عدد است. گلها معطر، گلبرگ‌ها سفید یا صورتی، گلدهی اردیبهشت تا خرداد، میوه قرمز روشن و در مرحله رسیدگی کامل به رنگ قرمز تیره مایل به قهوه‌ای و سرشار از ویتامین C، می‌باشد. در ۱۰۰ گرم میوه، ۶۰۰ میلی گرم (۶گرم) ویتامین C وجود دارد. نسترن بوی بد بدن را رفع می‌کند. آنهایی که عرق زیاد می کنند باید تن خود را بعد از حمام کردن با دم کرده گل و برگ نسترن آبکشی کنند.

نسترن آرام کننده اعصاب است. اسهال را برطرف می‌کند. خونریزی از سینه را بند می‌آورد. سنگ و ورم کلیه را رفع می‌کند بی خوابی را برطرف می‌کند. انقباض ماهیچه‌های معده را برطرف می‌کند. سرعت جریان خون را در پوست زیاد کرده و باعث لطافت پوست می‌شود. چون گل نسترن شیرین است، حشرات را به خود جذب می‌کند مخصوصا حشره مخصوصی به نام سای نیپس Cynips که در اثر نیش زدن، برجستگی‌های کوچکی به وجود می‌آورد که به نام «به دگار» معروف است و خواص طبی مهمی دارد. مخصوصا برای بیماران مسلول تقویت کننده بوده و مانع عرق کردن می‌شود و مقدار آلبومین در ادرار را کم می‌کند. به دگار آرام کننده اعصاب است.

مصرف میوه این گیاه، مقاومت بدن را در برابر بیماری‌ها و اپیدمی‌ها بالا می‌برد. میوه‌ها در عین حال فعالیت آنزیمی را تقویت نموده، تولید گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کند. احساس لرز را برطرف می‌کند و مصرف آن در دوران نقاهت مفید است.

نسترن کوهی

ترکیبات گیاه
جدار گوشت دار این گیاه، دارای اسید سیتریک، اسید مالیک، اسید اسکوربیک، تاننها، ۳۰ درصد قند و موسیلاژ است. که برای از بین بردن سستی بدن و افزایش مقاومت بدن به خصوص در انفلونزا مصرف می‌شود. همچنین دارای کاروتن، مجموعه ویتامینهای B و مقدار زیادی ویتامین C می‌باشد. دانه نسترن دارای ماده‌ای با اثر سمی و ۸-۱۰ درصد روغن است. میزان ویتامین C گیاه متفاوت و بسته به شرایط اقلیمی محل رویش بین ۳/.-۱/۵ درصد است. میوه همچنین حاوی فلاونوئید، اسانس و پکتین می‌باشد.

نحوه مصرف
دم کرده:
دم کرده پنجاه گرم میوه این گیاه، در یک لیتر آب جوش بعنوان قابض و آرام کننده، تجویز می‌شود. دم کرده گل نسترن، نوشیدنی بسیار معطر و خوشمزه است که در اکثر کلینیک های اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان مردم دنیا سوئیسی‌ها بیش از همه به این نوشیدنی سرشار از ویتامین C اهمیت می‌دهند. دم کرده آن را به راحتی می‌توان به کودکان برای رفع اسهال داد. اگر در ادرار آلبومین وجود داشته باشد برای برطرف کردن آن از دم کرده این گیاه استفاده کنید.

دم کرده برگ و گل نسترن کوهی جهت شستشوی زخم‌ها و اولسرها، سوختگی‌ها و در درمان آنها بکار می‌رود. برای معالجه ورم کلیه‌ها و معالجه نفریت و آلبومین در ادرار، ۵۰ گرم میوه تازه گیاه را به مدت دو ساعت در یک لیتر آب سرد خیس کنید. آن را روی حرارت قرار دهید تا سه دقیقه بجوشد. سپس، آن را بمدت ده دقیقه دم کرده و صاف کنید. در صورت تمایل نوشیدنی را شیرین نمایید و بتدریج بنوشید. این نوشیدنی در درمان سنگ کلیه مفید است.

جوشانده:
میوه نسترن بشرط آنکه بیش از ده دقیقه نجوشیده باشد، بعنوان داروی ضداسکوربوت جهت رفع کمبود ویتامین C توصیه می شود و بکار می‌رود. برای آرامش اعصاب و رفع بیخوابی مفید است. جوشانده پنجاه گرم میوه نسترن کوهی در یک لیتر آب، که مدت زیادی جوشیده باشد بطوریکه مقدار آن به نصف حجم تقلیل یافته باشد، دارویی مدر است.

پودر:
از گرد میوه آن به مقدار نیم گرم، بعنوان دارویی ضداسکوربوت استفاده میشود.

عصاره:
یک چهارم لیوان از عرق نسترن را با یک لیوان آب مخلوط کرده، سپس آن را شیرین کنید. از این شربت می توانید چند لیوان در روز بنوشید.

ضماد: (مرهمی که “غالبا” بر روی زخم مالیده می‌شود)
برای ترمیم شکستگی استخوان و رفع ورم مقعد، ضمادی از برگ این گیاه درست کرده و روی قسمت شکستگی یا متورم قرار دهید.

بدگار
مشخصات: روی شاخه‌‌های گياه يا درختچه‌ی نسترن گاهی بر اثر نيش حشره‌ای بنام Rhodites rosae L ، برجستگی كوچكی پوشيده از تار سبزرنگ مايل به قرمز به نام بدگار به‌وجود می‌آيد.

خواص درمانی: اگر خورده شود در مسلولين اثر مقوی و رفع عرق دارد، به علاوه موجب كاهش آلبومين ادرار و ازدياد ادرار می‌گردد.