جنگ اقتصادی چین و امریکا در زمین میانمار

دکتر سلیمان زارع ۲۸ اسفند ۱۳۹۹ متون ارسال دیدگاه

در نوامبر سال 2020 درحالی انتخابات مجلس میانمار با پیروزی حزب اتحاد ملی برای دموکراسی به رهبری خانم آنگ
سان سوچی با کسب بیش از 50 درصد از کرسی های مجلس به پایان رسید که حزب مخالف در راس آن ارتش میانمار با
باطل کردن این انتخابات به دلیل بروز تقلب رهبر حزب اتحاد برای دموکراسی خانم سوچی و برخی از مقامات سیاسی را
به زندان فرستاد و با کودتای نظامی قدرت را در دست گرفت. از آن زمان تا کنون بیش از 200 تن از تظاهر کنندگان
کشته هزاران نفر دستگیر شده اند صدها تن زخمی و تعدار زیادی از بیم جان به هند سرازیر شده اند و ناآرامی ادامه
دارد. لیکن ارتش بودایی میانمار تمام امور را در کنترل کامل خود گرفته است. کشورهای غربی در راس آنان انگلیس و
امریکا نگرانی شدید خود از این کودتا اعالم کرده اند و تالش می کنند تا این مسئله را به شورای امنیت بکشانند. طبق
معمول امریکا با اعمال تیغ تحریم علیه برخی مقامات در پی فشار به ارتش میانمار است. لیکن این تمام ماجرا نیست. در
پشت کودتای نظامی توسط نظامیان بودایی برخی از کشورهای آسیایی قرار دارند. قبل از این امریکا تالش کرده بود با
استفاده ابزاری از حقوق مسلمان که بدست نظامیان ارتش مجبور به کوچ اجباری شده بودند. در مسایل داخل میانمار
دخالت کند تا بتواند تنگه استراتژیک ماالکا را تحت کنترل خود قرار دهد. لیکن این سیاست امریکا با شکست روبرو شد.
در واقع تنگه ماالکا بعد از تنگه هرمز دومین تنگه مهم استراتژیک در میان 9 تنگه مهم جهان است. قبل از این امریکا و
غرب با حمایت از گروهای رادیکال اسالمی همچون گروه ابوسیاف سعی در کنترل این تنکه کرده بود لیکن موفق به آن
نشده بود. این تنگه استراتژیک تنها دلیل کودتا در میانمار و جنگ اقتصادی امریکا و غرب علیه چین می باشد چرا که
تسلط براین تنگه از سوی هریک از قدرتهای جهان مساوی تسلط بر نبض انتقال انرژی به کشورهای جنوب شرق آسیاست.
تنگه ماالکا از میان جزیره سوماترای اندونزی و شبه جزیره ماالست مالزی عبور می کند. که دریای آندمان در اقیانوس
هند را به دریای چین جنوبی در اقیانوس آرام را به یک دیگر متصل می کند. سنگاپور جنوبی ترین کشور این تنگه می
باشد. نام تنگه ماالکا بر گرفته از بندر ماالکای مالزی می باشد. تنگه ماالکا همانند تنگه هرمز قیفی شکل می باشد که
800 کیلومتر طول و بین 50 تا 320 کیلومتر عرض دارد. و باز همانند تنگه هرمز در بخشهای جنوبی عمق تنگه کمتر از
50 متر و باالی 35 متر عمق دارد. ساالنه بیش از یک چهارم کشتی های حامل نفت و گاز که از تنگه هرمز بارگیری می
شوند به این تنگه وارد می شود. این تنگه در طول تاریخ در کنترل اعراب، هلندی ها و انگلیسی ها بوده و در اوایل قرن
19 به پایگاه دزدان دریایی تبدیل شده بود. لیکن با رشد اقتصادی سریع چین و هند و کشورهای پیمان اقتصادی آ.سه.آن
کنترل تنگه ماالکا به دست کشورهای آسیای در راس آنها به دست چین افتاد. قبل ازاین امریکا و هم پیمانان اروپایی و
برخی متحدان آسیایی در راس آنها ژاپن، سنگاپور و استرالیا با برقراری مانور نظامی دریایی در آبهای چین جنوبی تالش
در بحران افرینی و تاثیر در رشد اقتصادی کشورها شرق آسیا در راس آنها چین کرده بودند. لذا اکنون که ابتکار عمل به
دست چین در میانمار افتاده امریکا نقض دموکراسی و حقوق بشر و درپی احترام به حقوق مدنی مردم می انمار شده. دراین
قضیه آنچه برای غرب و آمریکا درد آور است این است که زندانی کردن خانم آنگ سان سوچی دارنده جایزه صلح نوبل
است. خانم سوچی همان کسی است که در هنگام قتل عام مسلمانان میانمار و آوراگی آنان برای حفظ منافع حزبی و با
هدف پیروزی در انتخاباتی که اکنون باطل اعالم شده سکوت کرد. و این سکوت با چراغ سبز غرب و امریکا صورت گرفت. دراین میان سکوت کشورهای آسیایی از جمله اعضای گروه شانگهای. به منزله حمایت از کودتا در میانمار است. کودتای
نظامیان همچنان ثابت کرد که بعد از 50 سال همچنان قدرت در دست نظامیان است. میانمار قبل از کودتا اخیر نیز تحت
تحریمهای امریکا و غرب و حتی سران ارتش میانمار در لیست گروهای تروریستی از سوی امریکا قرار گرفته بودند. این
موضع گیری امریکا وغرب با ارتش و کودتاچیان نظامی میانمار درحالی است که اغلب امریکا و غرب با حکومتهای نظامی
بهتر از حکومتهای سیاسی و روی کار آمده با رای مردم کنار می آیند. آنچه قابل توجه است سرازیری آوارگان مسلمان
میانماری از قبل و پناهندگی صدها تن بعد از کودتای نظامی به هند باعث شده است بار مالی و امنیتی تحمیل هند شود.
لذا با وجود این هند و چین مخالف تشدید مسایل میانمار با دخالتهای خارجی هستند. کشورهای شرق اسیا از گذشته به
آسیب پذیری رشد اقتصاد خود از طریق تنگه ماالکا شده اند لذا چین با تمرکز خود بر روی بندر گوادر پاکستان در پی
انتقال انرژی مورد نیاز خود از راه پاکستان به داخل چین است. حتی چین پیشنهاد داده است تا ادامه خط لوله گاز ایران
پاکستان هند که به خط لوله گاز صلح نامگذاری شده از داخل پاکستان به و مسیر قره قروم به چین برسد. تا به این وسیله
نقشه راه اقتصادی چین با اطمینان طراحی شود. .
چین گامهای بلندی برای خنثی کردن تاکتیکهای غرب و امریکا دارد. دو پروژه برای کاهش وابستگی به تنگه
ماالکا در تجارت ،یکی بندر گوادار پاکستان تحت پروژه »کمربند و جاده« و طرح انتقال نفت از این بندر به داخل
سرزمین چین و طرح دیگر »جاده ابریشم قطبی« برای اتصالپذیری و توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار در قطب
شمال است. راه اندازی خطوط انتقال نفت برای اتصال ساحل غربی میانمار به چین ، نخستین راه مستقیم و
مطمئنی برای انتقال نفت میان چین و خاورمیانه است. چون واردات نفتی چین از خاورمیانه از طریق تنگه ماالکا
به چین می رسد، در صورتی که کنترل تنگه ماالکا به دست قدرت های مخالف چین بیفتد عرضه انرژی با خطر
جدی روبرو خواهد شد.اما خطوط انتقال نفت میانمار-چین ظرفیت باالیی دارد و می تواند ساالنه بیست و دو
میلیون تن نفت یعنی پنج درصد تولید نفتی خاورمیانه را وارد چین کند . وابستگی بیش از 85 درصدی به یک
مسیر ترانزیتی، نمی تواند از ضریب امنیتی باالیی برخوردار باشد.لذا چین برای باال بردن ضریب امنیتی تامین
انرژی و مواد اولیه صنایع ، راه های جایگزینی و مسیرهای موازی را با پروژه های زیرساختی در استانهای غربی
خود و کشورهای پاکستان، میانمار، روسیه، ترکمنستان و برخی کشورهای آسیای میانه آغاز کرده است. در این
راستا سعی کرده با افزایش ظرفیت واردات نفت و گاز به طور مستقیم از روسیه، قزاقستان و ترکمنستان از طریق
ساخت خط لوله ، این وابستگی را کمتر نماید .
ترجمه و تحلیل:
دکتر سلیمان توده زارع
منابع:
The Times of India.
Myanmar Yellow Pages.