صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه گفت: «تهران بخشی از محدودیت ها را بطور داوطلبانه برای تسریع روند مثبت مذاکرات در مورد برجام برعهده گرفت.»
ساعت ۳:۳۰ صبح ۲۷ مهر ماه محدودیت‌های تسلیحاتی مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ ملغی می‌شود. اما سوال اینجاست چرا این تحریم که ذیل تحریمهای هسته‌ای ایران بوده است با پنج سال تاخیر برداشته شده است؟ و سوال مهمتر اینکه آیا دولت روحانی و تیم مذاکره ظریف آنگونه که القا می‌کنند قهرمان رفع این تحریم هستند یا متهم به ادامه دادن غیرقانونی آن؟
قبلا در گزارشی با این عنوان که « چرا تیم ظریف در لغو تحریم تسلیحاتی سازش کرد؟» به بررسی روند تحریم تسلیحاتی ایران و تمدید آن طی مذاکرات برجامی پرداخت. در این گزارش به صحبت‌های مقامات روسی و اروپایی استناد شده بود که البته موجب ناراحتی وزارت امور خارجه دولت روحانی واقع شد. وزارت خارجه در بیانیه‌ای سعی کرد تا استدلال‌های وارده در این خصوص را به چالش بکشد اما در نهایت به تایید حرف منتقدان مجبور شد.(اینجا)
حالا با نزدیک شدن به رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران بار دیگر روسیه پذیرش داوطلبانه محدودیت‌ها توسط تیم مذاکره کننده ایرانی را نقل کرد.
زاخارووا روز پنجشنبه در نشست خبری هفتگی در ساختمان وزارت امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسش خبرنگار رسانه دولتی ایرنا که در مورد لغو محدودیت تسلیحاتی ایران توضیحاتی داد و بار دیگر بر عقب نشنی وزارت خارجه ایران در مذاکرات برجامی بر سر حقوق مردم ایران تصریح کرد.
سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه گفت: «تهران بخشی از محدودیت ها را بطور داوطلبانه برای تسریع روند مثبت مذاکرات در مورد برجام برعهده گرفت. از ابتدا برای همه طرف های شرکت کننده مشخص بود که این محدودیت ها هیچ ارتباطی با حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هسته ای ایران ندارد.»
این صحبت‌ها در حالی است که مقامات دولتی سعی داشته‌اند هر بار رفع تحریمهای تسلیحاتی را به عنوان نماد قوت برجام و پیروزی دستگاه دیپلماسی خود معرفی کنند!
به عنوان نمونه پس از اینکه در ماه‌های اخیر تلاش‌های آمریکا برای ادامه تحریم تسلیحاتی ایران ناکام ماند و در نهایت شورای امنیت با رای مخالف روسیه و چین و آرای ممتنع اروپا به طرح ادامه تحریم تسلیحاتی ایران «نه» گفت، حسن روحانی در این خصوص گفت: «عدم موفقیت آمریکا نشان از قدرت برجام نیمه جان است که روبروی آمریکا ایستاد و آن را شکست داد». این درحالی است که از پیش مشخص بود که طرح آمریکا شکست می‌خورد چرا که چین و روسیه از زمان شکل گیری برجام مخالف تمدید غیرقانونی این تحریم‌ها بودند و رای نیاوردن طرح آمریکا در شورای امنیت نشان از قوت برجام ندارد.
تحریم تسلیحاتی ایران پس از 27 مهر 1394 از آن جهت غیرمشروع شناخته می‌شود که به دلیل ارتباط مستقیمی که در قطعنامه‌های شورای امنیت با پرونده هسته‌ای کشورمان داشت باید در توافقنامه هسته ای خاتمه می‌یافت. اما در اقدامی عجیب آمریکا آن را استثنا کرد و تا 5 سال پس از برجام (یعنی تا مهر امسال) ادامه داد. اقدامی که البته با مخالفت روسیه و چین همراه بود اما در نهایت با سازش تیم مذاکره کننده ظریف، تمدید این تحریم تا 5 سال دیگر در قطعنامه 2231 گنجانده شد.
شرمن مذاکره کننده امریکا بعد از برجام در مصاحبه ای این مساله را باز کرد. وی در مصاحبه خود با راشامترز به بخشی از جزئیات مذاکرات هسته‌ای در روزهای پایانی و زمانی که حسین فریدون به وین اعزام شده بود پرداخت.
شرمن با اشاره به برخی از نقاط اختلاف تیم مذاکره کننده آمریکا و روسیه در جریان مذاکرات هسته ای گفت: «یکی از نقاط واگرایی و اختلاف ما و روس‌ها که البته در اواخر مذاکرات بر روی میز گذاشته شد، قطعنامه سازمان ملل در خصوص تحریم موشکی و تسلیحاتی بود. روسیه معتقد بود که نباید هیچ محدودیتی بر روی موشک و تسلیحات باشد. آنها هیچ محدودیتی را بر روی موشک‌های خودشان نمی‌خواستند و البته فکر می‌کردند که چنین محدویتی نباید بر ایرانیان هم اعمال شود. نهایتاً بر سر این موضوع مصالحه کردیم.»
شرمن ادامه داد: «روسیه و چین معتقد بودند که قطعنامه صرفا باید توافق را تائید کند و نباید هیچ محدودیتی بر برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران باقی بماند. آنها نمی‌خواستند برنامه موشکی یا ممنوعیت واردات تسلیحاتی ایران پابرجا بماند. اما آنها متوجهه شدند که بدون وجود محدودیت‌هایی که بود، ما نمی‌توانیم توافق کنیم.»
این در حالی است که ریابکوف عضو ارشد تیم مذاکره کننده روسیه 17 شهریور 1395 در گفتگو با خبرگزاری تسنیم در این باره گفت: «این موضوعی پنهان نیست که روسیه طی مذاکرات هسته‌ای حامی رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران در زودترین موعد ممکن بود، ما حتی در مقاطعی پیشنهادهایی را تدوین کردیم که براساس آن تحریم تسلیحاتی یک ماه پس از اجرای برجام رفع شود، اما نتیجه متفاوت بود»
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز دو روز پس از انعقاد برجام در تاریخ 25 تیر 1394 اظهار داشت که طرف ایرانی با طرف غربی درباره تحریم های تسلیحاتی مصالحه کرد! وی این مهم را فاش کرد که: «ما و چین می‌خواستیم تحریمهای تسلیحاتی لغو شود، اما با وجود حمایت ما، خود تیم ایرانی موافقت کردند که تحریم‌ها تا ۵ سال ادامه یابد.»
وندی شرمن در ادامه این گفتگو در خصوص محدودیت‌های ایران و روسیه برای قبول کردن نتیجه نهایی مذاکرات این‌چنین می‌گوید: «مسئله مهم دیگر این بود که روسیه نمی‌خواست توافق (هسته‌ای ایران و 1+5) مبنایی برای چیزهای دیگر شود. برای ایرانیان هم مهم بود که این توافق یک توافق خاص و منحصر به فرد و آنان تبدیل به انگشت‌نمای دیگران نشوند. مجبور بودیم تلاش بسیار زیادی به کار ببندیم تا هر دوی این خواسته‌ها عملی شود.»
با این تفاسیر می‌توان گفت لغو تحریم نامشروعی که پنج سال قبل باید در قطعنامه 2231 لغو می‌شد و غرب گرایان علی‌رغم مخالفت چین و روسیه بر ادامه آن تن دادند نمی‌تواند باعث افتخار دولت روحانی باشد.
