پشت صحنه «مثل ماه»| قصه مجری کارکشته و قاضی کار بلد

برنامه «مثل ماه» در شب های ماه مبارک رمضان هر شب یک قصه شنیده نشده و دیده نشده را برای مخاطبانش روایت می کند.

 برنامه های دم افطار چند سالی است که دیگر جای خود را میان مخاطبان باز کرده اند و حالا دیگر محبوبیتشان از اسم و رسم گذشته و هرکدام محتوای متفاوت تر و جذاب تری داشته باشند، موفق تر خواهند بود.

یکی از برنامه هایی که امسال با توجه به همین ویژگی ها ساخته شد، برنامه «مثل ماه» در شبکه سه سیماست.

**روایت قصه های دیده نشده و شنیده نشده

برنامه تلویزیونی «مثل ماه» با اجرای «رسالت بوذری» از ابتدای ماه رمضان هر روز یک ساعت مانده به افطار مهمان خانه ها شد تا هر شب قصه ای کمتر شنیده و کمتر دیده را برای مخاطبانش روایت کند.

بد نیست بدانید که این برنامه از استودیویی واقع در شهرک آزمایش به روی آنتن می رود. استودیویی از دل سوله ای کوچک که در یک بن بست واقع شده است. گروه سازنده برنامه هر روز از حوالی ظهر گرد هم می آیند و کار را شروع می کنند.

**رعایت پروتکل بهداشتی الزامی است

امروز که ما اینجاییم، شب میلاد حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام است. برای ورود به سوله ابتدا باید تمهیدات بهداشتی را رعایت کنید. به همین دلیل دستکش و ماسک و مواد ضدعفونی جلوی در گذاشته اند که هرکس وارد می شود، پروتکل بهداشتی را رعایت کند. از این مرحله که عبور کردید و وارد شدید، یک استودیوی کوچک و جمع و جور جلوی چشمانتان است که یک بخش آن به میز و صندلی آبی و سفید رنگی اختصاص دارد که گفت و گوی مجری با مهمان اختصاص دارد، یک طرف دیگر هم یک میز و صندلی کوچک گذاشته اند که بیشتر مجری از آن استفاده می کند. چهار آباژور پایه بلند هم قسمت های انتهایی دکور را پر کرده اند.

امشب اما استودیو به بهانه میلاد، گل باران است.  2 پایه گل در دو طرف استودیو قرار داده شده است.یک سبد گل بزرگ روی زمین و جلوی پای مهمان و میزبان است و یک طرح گل زیبا نیز روی زمین طراحی شده است.  2 بنر هم حاوی طرح های گل مرغی و مزین به نام امام حسن مجتبی(ع) در دو طرف دکور نصب شده است.

از نکات قابل توجه دیگر این برنامه استفاده از دکور کتابخانه در انتهای استودیو است. یک کره زمین و یا یک در به سبک معماری قدیم در میان تصویر قرار دارد و از کنار و بالا تصویر کتابخانه ای بزرگ چشم را می نوازد.

**حضور یک مهمان ویژه

عوامل هرکدام به کاری مشغول هستند، یکی نور را چک می کند، دیگری صدا و …برنامه با حدود 10 دوربین تصویربرداری می شود و امشب قرار است یک مهمان ویژه روبروی بوذری بنشیند. او یک قاضی است که پرونده های مختلف و جدی را در دست داشته و برای هرکدام به اندازه یک کتاب ناگفته دارد. وقتی وارد استودیو می شود، با تهیه کننده و طراح سوژه در گوشه ای به گفت و گو می نشیند. در ادامه هم برای گریم راهی اتاق گریم می شود که در جوار استودیو طراحی شده است.

از آن طرف چیزی حدود یک ساعت مانده و شاید هم بیشتر، به آغاز برنامه مجری می آید. دیداری با مهمان ندارد. درباره موضوع امشب به گفت و گو می نشیند، بعد از اینکه سیر و روال برنامه مشخص شد، مجری گریم می شود و بعد هم برگه های متن امشب را در دست می گیرد و در خلوت خود آنها را چندباره بازخوانی می کند.

چیزی به آغاز برنامه نمانده، مجری کتش را می پوشد و به سمت همان میز و صندلی کوچکی که قبلا به آن اشاره کردیم می رود و پشت آن می نشیند. نور استودیو کم شده و هشدار سکوت اعلام می شود. بعد از پخش تیتراژ، برنامه روی آنتن می رود. بوذری در همان نور کم دعای عظم البلاء را می خواند. به نام مبارک صاحب الزمان که می رسد، می ایستد و دعا را به پایان می رساند.

**وام گرفتن مجری از «شازده کوچو»

در ادامه نور استودیو به آرامی زیاد می شود و مجری قدم زنان جملاتی را در مدح امام حسن (ع) می گوید. او تاکید می کند که این امام عزیز همچنان حرم و بارگاهی ندارد و از مردم می خواهد که از ایشان حلم و بردباری بیاموزند که مظهر دوست داشتن هستند.

آنتن دوباره قطع می شود. طنین موسیقی فیلم پاپیون در استودیو می پیچد که متعلق به یک میان برنامه است. به مجری اعلام می شود که آماده برگشتن به آنتن باشد. او دوباره سلامی پر انرژی به مخاطبان خود می دهد و از کسانی که برنامه را دنبال می کنند و حتی منتقدان برنامه تشکر می کند.

مهمان به آرامی روی نشسته و میکروفن وصل شده و آماده است. مجری در نمایی دیگر، درباره نویسنده شازده کوچولو صحبت می کند که در مقطعی به زندان می افتد و بناست حکم اعدام برای او اجرا شود. این گفت و گوی مجری با مخاطبان ادامه دارد تا برسد به جایی که مهمان برنامه را معرفی کند.

او در ادامه گفت و گو با «عصمت الله جابری» را آغاز می کند که 24 ساعت پایانی زندگی آدمهای محکوم به اعدام را با آنها می گذراند. او در کارنامه خود رضایت گرفتن و نجات 180 نفر از قصاص را در کارنامه خود دارد.

**وقتی مجری مهمان را سر ذوق می آورد

گفت و گو با ریتم بالا و کنترل خوب مجری ادامه پیدا می کند. ورود مجری به گفت و گو تا جایی درست و صحیح اتفاق می افتد که برنامه ریتم تند خود را حفظ می کند و مهمان که فردی آرام و ماخوذ به حیاست به سر ذوق می آید و خیلی خوب و گرم به روایت قصه های نگفته اش می پردازد.

گفت و گو بی وقفه ادامه دارد. موضوعاتی هیجان انگیز در برنامه گفته می شود که حتی عوامل هم سراپا گوش ایستاده اند و پیگیر شنیدن این قصه هستند. حدود 30 دقیقه این گفت و گوی جذاب ادامه پیدا می کند تا اینکه یک رفت و برگشت کوتاه اعلام می شود. در این میان تا آیتم پخش شود، گریم های مهمان و میزبان چک می شود و دوباره گفت و گو با همان ریتم بالا ادامه می یابد.

دقایقی بیشتر به اذان مغرب باقی نمانده است. میزبان و مهمان می ایستند و مجری هدیه ای به رسم یادبود به مهمان اهدا می کند. در همین فاصله عکاس از فاصله دور از مجری میخواهد تا عکس پایانی برنامه را با مهمان بگیرند.

در ادامه مجری به سمت دیگر استودیو می آید و تنهایی در قاب می ایستد. او خطاب به مخاطبان سخنانی درباره قصاص و لزوم اجرای آن و همچنین بخشش عنوان می کند. نکته ای که در تمام برنامه خیلی به چشم می آید، تسلط مجری در اجرای برنامه است. استفاده صحیح از کلمات، آکسان گذاری درست، زبان بدن حساب شده و توجه به گفته های مهمان و ورود درست از مهارت های «رسالت بوذری» است که بیش از 15 سال اجرا در کارنامه خود دارد و مجری مؤلف و صاحب سبک به شمار می آید.

آن سوی استودیو، قاضی جابری نشسته و دست بر پیشانی دارد. مجری سخن می گوید و آرام آرام موسیقی تیتراژ پایانی صدایش بلند می شود. مجری خداحافظی می کند و تیتراژ روی آنتن می رود.

کمتر از دو دقیقه به اذان مغرب مانده است. بوذری با مهمان برنامه خوش و بش می کند و به سمت اتاق مهمان می روند که بساط یک افطاری ساده در آن چیده شده است.

**چرا بازیگر برای اجرای برنامه انتخاب نشد؟

حالا فرصتی دست می دهد تا با هادی آشتیانی تهیه کننده برنامه مثل ماه نیز گفت وگویی داشته باشیم. او درباره استقبال مردم از این برنامه گفت: با توجه به آنچه که تا به الان دیدیم استقبال خوبی از برنامه شده است و مردم این برنامه را دوست دارند.

وی ادامه داد: با توجه به سابقه ای که در تولید چنین برنامه‌ای وجود داشته و برنامه هایی نظیر این برنامه از تلویزیون پخش شده است، اما در حوزه رسانه‌ای و فضای مجازی قسمت هایی از برنامه منتشر شده و شاهد استقبال اهالی رسانه و عموم مخاطبین از این برنامه بودیم.

این تهیه کننده درباره انتخاب مجری این برنامه نیز گفت: اتفاقی که طی سال‌های اخیر در رسانه افتاده و شاید در آینده در برخی از شبکه ها هم رخ دهد، انتخاب آدم هایی خارج از سیستم سازمان صدا و سیما برای اجرا است. برای مثال بازیگر، خواننده و … اما آقای رسالت بوذری سرمایه این شبکه است و زمانی که چنین سرمایه‌ای وجود دارد لزومی ندارد که ما از جای دیگری آدم دیگری را برای اجرای چنین برنامه‌هایی بیاوریم و روی آن سرمایه گذاری مجدد کنیم که حالا منتظر بمانیم که استقبال بشود یا نشود.

آشتیانی ادامه داد: آقای بوذری در گذشته امتحان خودش را پس داده است و نوع اجرایش به شکلی است که به فراخور حوزه ها می‌تواند اجراهای متفاوتی داشته باشد و به فراخور برنامه در حوزه اجتماعی هم می تواند اجرا کند. او در طول سالیان مختلف در حوزه های مختلفی کار کرده از جمله حوزه سینما و نقد و … و سواد رسانه‌ای خوبی دارد. با تمام این تفاسیر با شبکه به این نتیجه رسیدیم که آقای بوذری را به عنوان مجری برنامه انتخاب کنیم.

**امید مؤلفه اصلی انتخاب مهمانان

وی درباره انتخاب سوژه هایی که برای این برنامه انتخاب می‌شوند نیز گفت: همانطور که می دانید زمان زیادی نیست که به اجرا و تهیه این برنامه مشغول شدیم اما شبکه سه بعد از پایان ماه رمضان سال گذشته گروهی را برای سوژه یابی این برنامه در نظر گرفته بودند و این دوستان سال گذشته مشغول به این کار شدند و کار کردند.

وی در ادامه افزود: زمانی که قرار شد ما این کار را انجام دهیم با توجه به اتفاق هایی که افتاده و تغییراتی که ایجاد شده یک گروه دیگر هم اضافه کردیم که اینها با هم سوژه هایی که دوستان در گروه قبلی انتخاب کرده بودند را با گروه جدید هماهنگ کردند و سوژه هایی انتخاب شد.

آشتیانی درباره اینکه هدف گذاری سوژه ها بیشتر به چه سمتی می‌رود گفت: اتفاقی که وجود دارد این است که مبدع این سبک برنامه ها شبکه ۳ بوده است و برنامه ماه عسل و معمولاً شبکه‌های دیگر باید سعی کنند تا از روی برنامه‌ها و سوژه های برنامه ما کپی نکنند.

وی ادامه داد: در انتخاب سوژه و داستان چند مقوله وجود دارد و ما سوژه‌های امید آفرین را در رأس امور قرار دادیم و توکل و معنویت برایمان بسیار مهم است و سعی کردیم این موارد در سوژه های ما وجود داشته باشند. برای مثال در برنامه ای آدمی داشتیم که در لحظه تصادف دو پای خود را از دست داده بود اما هیچ وقت از کار نیفتاده بود و زندگی اش را ادامه داده و با همان وضعیت قله دماوند را چند بار فتح کرده یا قاضی به برنامه دعوت کردیم که مسئول اجرای پرونده ها بوده و از میان پرونده‌های اعدامی که به دستش رسیده خودش ۱۸۰ پرونده را پیگیری کرده و رضایت گرفته و حکم اعدام را برگردانده است‌.

وی در ادامه عنوان داشت: بعضی سوژه ها هم مثل مشکلات خانوادگی است که تا طلاق رفتند و بعد به زندگی برگشتند و سازش کردند. حیات، زندگی، امید، آگاهی بخشی، توکل که خداوند در زندگی آدم ها قرار داده است از اولویت های انتخاب قصه های ما است.

وی با بیان اینکه سعی کردیم تا از شهرهای مختلف ایران این سوژه ها را انتخاب کنیم و مهمان هایمان تک بعدی نباشند افزود: در حوزه خانواده، اجتماعی، فردی و … سعی کردیم تا چهره های موفقی را معرفی کنیم.

**سوژه ها چگونه انتخاب می شوند؟

اما نکته مهم دیگری که در برنامه «مثل ماه» بسیار مورد توجه است، انتخاب سوژه ها و مهمانان برنامه است که «حبیبه یوسفی» این مسئولیت را بر عهده دارد.

یوسفی درباره انتخاب سوژه های این برنامه گفت: اول از همه باید این را در نظر بگیرید که به دلیل اینکه این برنامه خیلی دیر به دست گروه ما سپرده شد، کار ما را در ابتدا سخت کرد و متاسفانه پرداخت به آن شکل دلخواه که مدنظرمان بود وجود نداشت و به سرعت تصمیم گیری شد و مهمان ها انتخاب شدند.

 وی افزود: از طرفی تعدادی از سوژه ها برای تهیه کننده اهمیت خاصی داشت که باید به آنها پرداخته می‌شد. تعدادی از سوژه ها نیز پیشنهاد شد و درباره آنها تحقیق کردیم و سعی کردیم در این برنامه فرمی را به وجود آورده و به آن پایبند باشیم.

یوسفی درباره اینکه آیا در انتخاب سوژه هایتان هدفگذاری خاصی را دنبال می‌کنید؟ نیز گفت: در هر گروهی یک تفکر گروهی و جمعی وجود دارد. ما هم در برنامه مثل ماه که برای لحظه های قبل از افطار ماه مبارک رمضان تولید می‌شود دلمان می خواست لحظه های معنوی تری برای مخاطبانمان فراهم کنیم.

وی ادامه داد: از طرفی می خواستیم تا به خاطر شرایط فعلی کشور امیدواری را در خلال قصه ها و سوژه های مان داشته باشیم و به همین خاطر آدم هایی را به برنامه دعوت کردیم که تجربه هایی از مواجهه و تنهایی هایی که هر آدمی دارد را برای مردم بگویند و همچنین روشی که برای مقابله با آن انتخاب کرده را در اختیار مخاطبان مان قرار دهند.

مسئول سوژه های برنامه مثل ماه در پاسخ به این سوال که برنامه های مشابه مثل ماه در شب های ماه رمضان زیاد هستند، شما برای این که سوژه های تان به تکرار نیفتند چه کار کردید؟ گفت: اتفاقی که از روز اول هم آن را کتمان نکردیم و حتی مجری در مقابل دوربین و مخاطبان آن را اعلام کرد این بود که برنامه های مشابه ما بسیار زیاد است و حالا قدیمی ترین آنها ماه عسل است و نمونه های مشابه را بارها در شبکه‌های دیگر دیدیم.اما حقیقت این است که سابقه برنامه های گفت و گو محور در تلویزیون ما بسیار زیاد است.