در هجوم همهجانبه ناامیدی، گیاه امید از صندوقهای انتخابات سر برآورد و با رأی مردم ایران سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشور ایران گردید و باگذشت دو سال تأثیرات سازندگی او در خانههای مردم ایران قابل رویت است.
: مرگ روزانه ۷۰۰ نفر به علت کرونا، تعلل دولت برای سفارش واکسن، ثبت بالاتریــن تورم ۸۰ ســال اخیر، کســری بودجه ۴۸۰ هزار میلیاردتومانی، میانگین رشــد اقتصادی نزدیک بــه صفــر، منفی بــودن نرخ رشــد تشــکیل ســرمایه ثابت ناخالــص، ثبــت بالاتریــن رشــد پایه پولــی و نقدینگی، ایجاد کمترین اشــتغال خالص، رکــود در مشــاغل و کسبوکارها بــه علــت شــیوع کرونا؛ همگی دستبهدست هم دادند تا مردم، ناامید از بهبود شرایط با صندوق رأی قهر کنند و مشارکت ۴۹ درصدی در انتخابات رقم بخورد.
شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه در پایان دهه ۹۰ بسیار نابسامان و مشابه دهه ۶۰ بود. البته با این تفاوت که در زمان جنگ تحمیلی؛ آرایش تمام کشور به حالت جنگی بود و دولت هاشمی بدون وجود تحریم میتوانست بهراحتی به خرید وفروش و ارزآوری بپردازد؛ اما در دهه ۹۰ و در زمان آغاز جنگ اقتصادی، دولتی فشل بر سرکار بود که نهتنها حالت جنگی نداشت؛ بلکه ابزار رزم خود را نیز تحویل دشمن داده بود.
در هجوم همهجانبه ناامیدی، گیاه امید از صندوقهای انتخابات سر برآورد و با رأی مردم ایران سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشور ایران گردید. تحویل ویرانهای از کشور کار رئیسی را برای مدیریت کشور بسیار سخت کرده بود؛ اما باگذشت دو سال تأثیرات سازندگی او در خانههای مردم ایران قابل رویت است.
دولت روحانی خرابهای با مشکلات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و بهداشتی برای دولت پس از خود به یادگار گذاشته بود که هرکدام از این مشکلات کافی است تا کمر یک دولت را خم کند؛ اما دولت سیزدهم در نزدیکی عبور از نیمهراه خود، بسیاری از موارد را برطرف ساخته است.
کوهی از تورم!
دولت حسن روحانی بنا به آمارهای بانک مرکزی مسبب بزرگترین فاجعه تورمی کشور پس از جنگ جهانی دوم، بوده است. طبق آمار بانک مرکزی، نرخ تورم در تیرماه ۱۴۰۰ در پایان دولت دوازدهم به ۵۷ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم از سال ۱۳۲۲ و اثرات جنگ جهانی دوم بدین سو در اقتصاد ایران محسوب میشود.
در دولت سیزدهم بر اساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در فروردین امسال ۴۹٫۷ درصد بود که حدود ۱۰ واحد درصد کمتر از پایان دولت قبل است و به بر اساس آخرین آمارها، شــاخص تورم در خردادماه نیز با افت ۱٫۲ درصدی به ۴۸٫۵ درصد رسیده است. این در حالی است که به گفته سخنگوی دولت، سرپرست وقت بانک مرکزی در اولین جلسه رئیسجمهور با هیئت وزیران دولت قبل، رسماً اعلام کردند با حرکتی که پیش ازاین داشتیم و بهویژه خلق پول بسیار زیاد ماههای اخیر قطعاً تورم ما در ماههای آینده سهرقمی خواهد شد.
پر کردن شکاف طبقاتی!
ضریب جینی بهعنوان شاخص توزیع درآمد از ۳۶۵ هزارم در سال ۱۳۹۱ به ۴۰۱ هزارم در سال ۱۳۹۹ رسید؛ یعنی افزایش 9٫5 درصدی شکاف طبقاتی در دولت گذشته رخداده است که بالاترین میزان در دهههای اخیر است. دولت حسن روحانی بدترین عملکرد را در زمینه توزیع برابر درآمد داشت؛ اما در ســال ۱۴۰۰ بهعنوان اولیــن ســال عملکــرد دولــت ســیزدهم مجدداً ضریــب جینــی نزولــی شــد و بــه ۰٫۳۹۳۶ کاهش یافت. گزارش مرکز آمار در سال ۱۴۰۱ نیز حکایت از آن دارد که در سال ۱۴۰۱ ضریب جینی ۰٫۳۸۷۷ بوده است و حال با مقایسه این آمار و ارقام میتوان این نتیجه را گرفت که هرچند اندک اما رشد درآمد خانوارهای ایرانی ترازی مثبت داشته است.
عدالت در پرداخت مالیات!
مسئله مالیات یکی از پایههای اصلی درآمدهای کشورهای مختلف است که بخش قابلتوجهی از بودجه عمومیشان از این طریق تأمین میشود. به طور خاص کشورهایی که از ذخایر باارزش طبیعی کمتر بهره میبرند مسئله مالیات را جدیتر میگیرند. اما کشورهایی که از نفت و گاز و سایر منابع برخوردار هستند معمولاً درآمدهای مالیاتی جزو اولویتهای چندمشان به شمار میرود.
در ۱۱ سال گذشته پیش از دولت سیزدهم نیز، مسئله مالیات یکی از نقاط مغفول اقتصاد ایران بوده است بهطوریکه در تمام این مدت تنها ۳۶۳ هزار نفر به تعداد مودیان مالیاتی افزوده شده، اما در دو سال اول دولت سیزدهم، تعداد مودیان با رشد ۲ میلیون و ۹۱۵ هزارنفری به ۵ میلیون و ۳۵۰ هزار نفر رسیده است. این رشد ۸۳٫۵ درصدی و افزایش چتر مالیاتی در تمام طول تاریخ فعالیت سازمان امور مالیاتی بیسابقه بوده است.
شروع دوران سازندگی!
دولت خسته حسن روحانی، توانی برای اجرای پروژههای عمرانی نداشت بهطوریکه پرداخت بودجه عمرانی در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۰ که پایان دولت تدبیر و امید محسوب میشود تنها ۲۷ درصد محقق شده بود، اما از زمان روی کارآمدند دولت سیزدهم روند تخصیص بودجه عمرانی متحول شد بهطوریکه در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۰ بالاترین رشد سالانه پرداختهای عمرانی رسید؛ همین روند در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه پیدا کرد.
بر اساس این گزارش، اعتبارات عمرانی از ۸۷ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ با افزایش بیش از ۱۰۰ درصد به ۱۷۶ همت در سال ۱۴۰۰ رسید و در سال ۱۴۰۱ نیز با تخصیص ۲۸۸ هزار میلیارد تومان اعتبارات عمرانی تحقق ۱۱۰ درصدی نسبت به اعتبارات مصوب داشت که این مهم در تاریخ بودجهریزی کشور کمسابقه بوده است.
زمین مینگذاری شده بدهیها!
در آغاز دولت سیزدهم شرایط کشور، شرایط طبیعی نبود و دولت علاوه بر مشکلات تورمی باید از زمین مینگذاری شده توسط دولت روحانی نیز عبور میکرد.
دولت سیزدهم در حالی شروع به کارکرد که کشور با ۸٫۷ میلیارد دلار بدهی خارجی مواجه بود. دولت روحانی نهتنها از حجم بدهی خارجی به نسبت دولت قبل خود کم نکرد، بلکــه ۲۳ درصد معــادل ۱٫۶ میلیــارد دلار بر بدهی خارجی کشور نسبت به پایان دولت دهم افزود و تسویه آن را به دولت رئیسی واگذار کرد.
این بدهی؛ اما فارغ از بدهی ماهیانه ۱۰ هزار میلیاردتومانی است که دولت سیزدهم برای بازپرداخت سود و اصل پول خریداران اوراق منتشر شده توسط دولت قبل باید هر ماه آن را پرداخت کند.
سید ابراهیم رئیسی هرچند کشور جنگزدهای را که مدیران نالایق بر آن حکمرانی میکردند تحویل گرفت؛ اما در دو سال ابتدایی دولت خود با وجود تحریمها، توانسته است به سازندگی ایران قوی بپردازد و در نسبت به رؤسای جمهور پیشین خود، عملکرد متفاوتی را رقم بزند.