فلسفه ترشی اندازی و ترشی خوری:
فصل پاییز و زمستان، به خاطر سردی هوا، معمولاً بی اشتهایی ایجاد میشود که از قدیمالایام مصرف ترشی با تحریک سودا باعث تحریک اشتها و کمک به مصرف غذاهای مقوّی در این فصل میشده است.
امّا گاهی مصرف ترشی به صورت افراطی دیده میشود و در تمامی فصلها و کنار تمام غذاها و میزان زیاد مصرف میشود که قطعاً عوارضی در پی خواهد داشت.
ترشیجات دارای مزاج سرد و خشک، از میان ترشیها هم ترشی کبر و سیر ترشی دارای مزاج گرم و خشک هستند (که البته میزان و نوع سرکه به کار رفته در آنها هم خیلی مؤثر است) که در مصرف آنها نیز نباید افراط شود.
در واقع ترشیها به اعصاب آسیب میرسانند غیر از آب نارنج که به اعصاب سالم آسیبی وارد نمیکند ولی به اعصاب ناسالم آسیب وارد میکند.
البته برای افزایش اشتها رُبّ انار شیرین، گزینه بهتری نسبت به ترشیجات است.
� ترشیجات در طب سنتی از چه جایگاهی برخوردارند؟
مصرف ترشیجات نیز، اصول خاص خود را میطلبد.
ترشیهایی از جمله هفتبیجار، ترشی لیته و… از نظر تقسیمبندی نه جزء غذا محسوب میشوند و نه تأثیر دارویی دارند، بلکه نقش چاشنی غذاهای مختلف را ایفا میکنند که باید به مقدار کم و متناسب با مزاج مصرف شوند.
مصرف زیاده از حد و غیر اصولی ترشیها نه تنها مفید نیست بلکه میتواند منبع بیماریها و امراض مختلف باشدـ
مصرف غیر اصولی ترشیجات اگر در دوران جوانی مشکلی ایجاد نکند قطعاً در دوران میانسالی و پیری گریبانگیر خواهد بود.
سرکه، آبغوره، آبلیمو، سماق، زرشک، ترشیهای خانگی و بازاری، قره قوروت، لواشکهای ترش، جزء ترشیجات و خوردنیهای خشکیآور هستند که در شرایط افزایش خشکی در بدن، پرهیز از آنها ضروری است.
� نکته مهمی که همگان باید به آن اهتمام داشته باشند این است که مصرف ترشی برای کدام مزاج و چه مقدار و چه زمان و با کدام غذا و در چه سنی و در کدام فصل و کدام اقلیم؟
� بهترین زمان مصرف ترشیجات چه زمانی است؟
سه ماهه فصل زمستان و اوایل فصل بهار بهترین زمان مصرف میباشد، در این فصول به علّت مصرف غذاهایی با طبع گرم نیاز هست که چاشنی مانند ترشیجات در کنار آنها بیاید تا طبع غذا را متعادل کند.
از خوردن ترشیجات در تابستان و پاییز پرهیز کنید زیرا مصرف خوراکیهایی با طبع سرد رایج است و سردی بیش از حد برای بدن مضر است.
� خوردن کدام ترشی محدودیت بیشتری دارد؟
مصرف ترشیهای نفاخ مانند گل کلم و کلم همراه با غذاهای نفاخی چون آبگوشت، خوراک لوبیا، فلافل ممنوع است، زیرا مراتب نفخ معده و روده را فراهم میآورد.
پرهیز از مصرف ترشی بادمجان و لیته با غذاهای دیرهضم و بطئالهضم مانند ماهی، قارچ، تخممرغ، کباب جگر سیاه و غذاهای کثیف صالحالکیموس یا ردیالکیموس.
پرهیز از مصرف آبلیمو و آبغوره همراه با غذاهای دریایی با طبع سرد مانند ماهی، زیرا باعث ضعف کبد و سوءمزاج کبدی و شرایط را برای بیماریهای خودایمنی مانند ام اس، برص را فراهم میآورد. بهتر است از رُبّ نارنج یا آب نارنج همراه با پالپ آن به عنوان تنها چاشنی این غذا استفاده شود.
پرهیز از اضافه کردن شکر سفید در خورشت فسنجان، از رُبّ انار به عنوان چاشنی، مصلح و کمککننده به هضم غذا استفاده کنید.
شب بهترین زمان برای جذب کلسیم است
امّا اگر شب هنگام ترشی مصرف بشود از جذب کلسیم کاسته میشود، در این زمان از خوردن ترشیجات پرهیز کنید.
☚آسیبهای مصرف بیش از حدٌ ترشیجات:
_ضعف اعصاب (خصوصاً اگر مزه ترشی، گزنده و زننده باشد)
_کاهش توان جنسی و ضعیف شدن اسپرمها در مردان.
_پیری زودرس (افزایش میزان و عمق چین و چروکها، حس خشکی پوست، کم شدن الاستیسیته پوست)
_درد همراه با قاعدگی و قاعدگیهای نامنظم در خانمها.
_پوکی استخوان و ایجاد آرتروز
_باعث سردی و خشکی مغز و کند شدن حافظه و حواس پرتی و حتی ایجاد آلزایمر و افسردگی میگردد
_ایجاد کمخونی، افرادی که کمخونی دارند از مصرف ترشیجات پرهیز کنند.
_آسیب به معده
_طعم تند و ترش و گزنده باعث افزایش صفرا میشود
_تخریب و سست کردن دندان و لثه
☚اگر دچار این بیماریها هستید از مصرف ترشیجات پرهیز کنید:
عصبی و پرخاشگر
مضطرب و استرسی
سوزش سر دل
رفلاکس
درد معده و نفخ شدید
بیماریهای عصبی (انواع سردرد، فراموشی، پارکینسون، دردهای سیاتیک)
توجه داشته باشید:
ترشیجات بهتر است در کنار غذا مصرف نشوند.
امّا مصرف گهگاهی و هوسانه آنها به مقدار کم، مانعی ندارد، امّا مصرف بیش از حدٌ آن بسیاری از مشکلات را در پی خواهد داشت.
☚نکته مهم
سکنجبین از ترکیب عسل و سرکه به دست میآید و نعنایی که به آن اضافه میشود برای برطرف کردن ضعف اعصاب است، بهتر است نعنا تازه باشد و در فصل زمستان از عسل بیشتری استفاده کنید و در فصل تابستان با عسل کمتر تا ترشتر باشد