شورای حقوق بشر سازمان ملل در گزارش جدیدی به بررسی بازداشت افراد بدون محکومیت قضایی، شکنجه و دیگر اعمال غیرقانونی آمریکا در زندان گوانتانامو پرداخته اعلام کرده این زندان لکه ننگی برای آمریکاست.
«باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا اسفند 1394 وعده داده بود یک بار برای همیشه زندان گوانتانامو را خواهد بست تا بتواند از قِبَلِ آن رای جمع کند. اما امروز بعد از گذشت 6 سال از این وعده گوانتانامو در دوره بایدن معاون اوباما که حالا رئیسجمهور آمریکا شده نیز بسته نشده و به فعالیتهای خود ادامه میدهد. گروهی از کارشناسان مستقل حقوق بشر که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل منصوب شدهاند، از ادامه فعالیت این زندان مخوف در کوبا خبر داده و آنجا را به عنوان مکانی با «بدنامی بیمانند» و «لکهای بر پایبندی دولت آمریکا به حاکمیت قانون» نامیدند.
در گزارش منتشر شده در وبسایت سازمان ملل متحد درباره این زندان آمده: «گوانتانامو که در یک پایگاه نیروی دریایی آمریکا در کوباست، سال ۲۰۰۲ برای اسکان زندانیان اسیر شده در افغانستان ایجاد شد و در شلوغترین دوران خود حدود ۷۸۰ نفر در این زندان بازداشت بودند. اکثر این افراد نیز بدون محاکمه در این مکان نگهداری میشدند. از ۳۹ زندانی که هنوز در این زندان نگهداری میشوند، تنها ۹ نفر به جرم خاصی متهم یا محکوم شدهاند. بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱، ۹ زندانی در بازداشت جان خود را از دست دادند، دو نفر به دلایل طبیعی و هفت نفر نیز خودکشی کردند و در این میان، هیچ کدام به عنوان متهم یا مجرم شناخته نشده بودند.»
کارشناسان سازمان ملل در بیانیهای که روز دوشنبه به مناسبت بیستمین سالگرد تأسیس این مرکز منتشر شد، از آمریکا خواستند تا این زندان بدنام را تعطیل و «به دو دهه بازداشت خودسرانه بدون محاکمه همراه با شکنجه یا بدرفتاری» پایان دهند چرا که چنین وضعی «برای هیچ دولتی قابل قبول نیست، به ویژه دولتی که ادعای حمایت از حقوق بشر را دارد.» کارشناسان سازمان ملل این را هم اضافه کردهاند که: «علیرغم اینکه آمریکا به خاطر نوع بازداشت، زندانی و محاکمه افراد به شکلی هولناک مکررا، صریحا و قویا محکوم شده است، همچنان به بازداشت افرادی که بسیاری از آنها هرگز متهم به هیچ جرمی نبودهاند ادامه میدهد.»
کارشناسان گفتهاند گوانتانامو مکانی با بدنامی بیمانند است که با استفاده سیستماتیک از شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه،
غیرانسانی یا تحقیرآمیز علیه صدها نفر که در اردوگاه نگهداری میشوند و از اساسیترین حقوق خود محروم میشوند، تعریف شده است. آنها زندان گوانتانامو را نمادی از عدم پاسخگویی سیستماتیک در مورد شکنجه، بدرفتاری و معافیت از مجازات مسئولان چنین رخدادی میدانند. از سوی دیگر با بالا رفتن سن زندانیان، وضعیت سلامتی آنها نیز رو به وخامت است. به گفته کارشناسان، سطح کمکهای پزشکی و درمان بازتوانی شکنجه برای زندانیان، ناکافی است.کارشناسان از آمریکا خواستند که گوانتانامو را ببندد و بازداشت شدگان را به خانه یا کشورهای امن ثالث بازگرداند. آنها همچنین خواستار پرداخت غرامت به زندانیان شکنجه شده و کسانی هستند که خودسرانه بازداشت شدهاند. همچنین به گفته کارشناسان سازمان ملل، کسانی که مجوز شکنجه را دادهاند و دست به شکنجه زدهاند طبق قوانین بینالمللی باید پاسخگو باشند.