تحلیل جدیدترین تحولات دیپلماتیک و میدانی افغانستان

بیانیه نشست تهران درباره مذاکرات صلح افغانستان اجرایی نمی شود، زیرا:

۱- مهمترین محور آن(عدم توسل به جنگ) رو طالبان نمی خواهد اجرا کند. 

۲- طالبان تحت تاثیر پاکستان و آمریکا است.

۳- مذاکره می کند برای اینکه یا فقط به اهدافش برسد یا در پساتروریسم ۲۰۰۱ تابلوی صلح طلبی و پرستیژ دیپلماتیک از خود نشان دهد.

حوزه بین الملل:

۱- نشست بی نتیجه شورای امنیت.

۲- مذاکرات های چند جانبه دولت ها.

۳- رایزنی های دیپلماتیک (مانند سفر کار، وزیر خارجه هند به ایران که بیشتر بحث منافع هند در تقابل با پاکستان و چین مطرح است تا امنیت و جان انسان ها😭😭).

حوزه میدانی:

طبق آخرین برآورد پنتاگون، کابل تا ۶ ماه بیشتر دوام نمی آورد که البته با حوادث فعلی شاید هم زودتر… .

۲- احتمال افزایش خیانت بسیاری از مسئولان ولایت ها، دولتمردان و سران نظامی.

۳- افزایش خشونت طالبان علیه جنبش اجتماعی شکل گرفته علیه آنها.

۴- سیر صعودی سقوط مراکز ولایت ها.

راهبردهای مهمترین بازیگر؛ پاکستان 

۱- کمک به سقوط هر چه سریعتر کابل و یا احتمال بسیار ضعیف معامله سیاسی با اشرف غنی برای امتیازگیری زیاد به نفع طالبان برای حضور حداکثری در دولت ائتلافی.

۲- مقابله با نفوذ میدانی هندوستان به دلیل نزدیکی فیزیکی مراکز سیاسی- امنیتی هند به سفارتخانه و کنسولگری های ایران در افغانستان.

۳- هماهنگی با آمریکا برای شراکت در راهبردهای ایالات متحده با هدف حفظ دولت فعلی پاکستان(مانند مصوبه دولت اصلاحات برای حمله به افغانستان به بهانه شهادت رایزن های ایرانی با هدف نزدیکی به ایالات متحده)، افزایش هژمون منطقه ای خود و تضعیف هند.

۴- هماهنگی و مذاکرات دیپلماتیک با ایران برای دادن تضمین امنیتی مرزها و جان شیعیان(به دلیل تجربه ۲۰ سال قبل تا کنون، امکان غلبه تفکر جریان دیوبندیه مماتی بر حیاتی در راس دولت احتمالی طالبان و نگاه ایدئولوژیک مماتی ها علیه شیعه که شبیه داعش و نزدیک به اهداف ضدامنیتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی است).

ایالات متحده:

۱- تداوم تسلط بر افغانستان با حفظ نفوذ در طالبان و نیاز پاکستان به همراهی با ایالات متحده.

۲- تلاش برای کاهش نفوذ چین، روسیه و ایران.

۳- استفاده از نیروهای نیابتی مانند داعش، رژیم صهیونیستی و ارتباط با کشورهای همسایه بحران مانند تاجیکستان و ترکمنستان.

۴- تلاش برای ناامن سازی مرزهای شرقی ایران از طریق نیروهای مزدور، بدنه ناهمراه با طالبان و داعش و نفوذدادن تروریست های نیابتی به داخل خاک ایران.

۵- رشد آنارشیسم و انتقال آن به شبه قاره با اهداف چندگانه علیه رقبای بین المللی مانند ایران، چین و روسیه.

پیش فرض ها و سناریوهای جنگی:

(توسط همسایگان و بازیگران بین المللی که بسیار ضعیف است).

به ترتیب اولویت امکان و احتمال:

۱- تجاوز نیروی زمینی پاکستان به بهانه حفظ مرزها، حمایت از طالبان شرق(که عمدتا پاکستانی اند) و اختلاف مرزی با افغانستان.

۲- حمله هند به علت تخاصم رو به تزاید و تاریخی با پاکستان.

۳- حضور نیروهای نظامی چین در بدخشان(هم مرز با سین کیانگ) به بهانه مبارزه با تروریسم. 

۴- اقدام امنیتی روسیه برای پرکردن خلاء آمریکا و یا حتی احداث پایگاه در مرزهای ترکمنستان یا تاجیکستان با افغانستان یا با درخواست دولت اشرف غنی در خاک این کشور.

راهبردهای جمهوری اسلامی:

۱- تدوام دولت مستقر.

۲- حفظ جان مردم با رایزنی با طالبان در جلوگیری از کشتار عمومی.

۳- حمایت از جنبش اجتماعی مردم با هدف عدم وقوع آنارشیسم منطقه ای مورد نظر آمریکا و توسعه سیاسی افغان ها.

۴- عدم موفقیت طالبان با غلبه تفکر جریان تند و شبه داعشیِ دیوبندیه مماتی(شبیه آخر دهه ۹۰ میلادی).

۵- تعامل با همه گروه ها به جز داعش برای تشکیل دولت ملی.

چرایی سختی فعالیت ایران در افغانستان:

۱- سطح متفاوت و تعداد بالای بازیگران افغانستان در نسبت با کشورهای بحران خیز دیگر مانند سوریه و عراق.

۲- ژله ای و بدون ثبات بودن عمده بازیگران داخلی افغانستان.

۳-حداقلی شدن برآوردهای دقیق و اقدامات کلان و به موقع ایران به دلیل‌ تشخیص سخت سناریوهای بازیگران منطقه ای و بین المللی.

۴- پیش بینی ناپذیری صحنه بحران.

۵- اثبات نظر چند سال پیش شهید عزیز، حاج قاسم سلیمانی که فرمود: بهترین شرایط افغانستان از بدترین وضعیت سوریه، بدتر است.

منحصر به فردترین رخداد ۲۰ سال اخیر:

مشارکت طالبان در مذاکراتی با حضور نمایندگان دولت افغانستان(نشست تهران)

ضعف احتمالیِ نشست تهران:

ضعیف بودن سطح مذاکره کنندگان طالبان