صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
بنیاد سینمایی فارابی در سال‌های اخیر با تکیه بر ظرفیت بخش خصوصی، به نسبت نهادهای مشابه، بودجه کمتری را از بخش دولتی استفاده کرده و در عین حال تعداد آثار تولیدی بیشتری نسبت به سازمان‌هایی چون اوج و حوزه هنری داشته است. با این وجود اما به نظر می‌رسد کیفیت و محتوای برخی از آثار تولید شده توسط این نهاد چندان قابل قبول نیست و مشخصا در این دوره از جشنواره فیلم فجر این مسئله نمود بیشتری پیدا کرده است.
چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر به پایان رسید و در این بین بنیاد سینمایی فارابی نقش مهمی در این رویداد داشت. ۹ فیلم از مجموع ۲۴ فیلم بخش سودای سیمرغ این دوره از جشنواره، با سرمایه‌گذاری مستقیم بنیاد فارابی و در ژانرهای مختلفی چون پلیسی، معمایی، درام، دفاع‌مقدس، کودک و نوجوان، ورزشی، تاریخی و… تولید شده‌اند.
«بعد از رفتن» به کارگردانی رضا نجاتی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی، «جنگل پرتقال» به کارگردانی آرمان خوانساریان و تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی، «روایت ناتمام سیما» به کارگردانی علیرضا صمدی و تهیه‌کنندگی مجید رضابالا، «سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر و تهیه‌کنندگی سیدحامد حسینی، «شماره ۱۰» به کارگردانی حمید زرگر نژاد و تهیه‌کنندگی ابراهیم اصغری، «کاپیتان» به کارگردانی محمد حمزه‌ای و تهیه‌کنندگی سیدصابر امامی، «کت‌چرمی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی، «گل‌های باوارده» به کارگردانی مهرداد خوشبخت و تهیه‌کنندگی سعید سعدی، «هوک» به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی علی آشتیانی‌پور آثاری هستند که در جشنواره اخیر تحت حمایت این نهاد ساخته شده‌اند.
همچنین فیلم سینمایی «بهشت تبهکاران» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی و تهیه کنندگی فتح الله جعفری جوزانی در بخش رزرو جشنواره ۴۱ فیلم فجر حضور داشت.
این حضور با درخشش در فصل جوایز جشنواره همراه بود و آثار بنیاد سینمایی فارابی موفق شدند ۱۲ سیمرغ بلورین و دیپلم افتخار این رویداد را از آن خود کنند. که از آن جمله میتوان به سیمرغ بهترین فیلم و بهترین کارگردانی اشاره کرد که هر دو به فیلم سینما متروپل رسید.
البته آثار تولید شده توسط فارابی در جشنواره‌های پیشین نیز حضور پررنگی داشته و این نهاد سال پیش با شش اثر که از مهم‌ترین آن‌ها میتوان به «دسته دختران» و «بدون قرار قبلی» اشاره کرد، در جشنواره چهلم حضور داشت. همچنین در فجر سی و نهم پنج فیلم از فارابی در جشنواره فجر شرکت داده شد که از مهم‌ترین آن میتوان به دو فیلم «زالاوا» و «یدو» اشاره کرد.
تعدد آثار تولیدی توسط این نهاد اتفاق مثبتی است که هر ساله رخ میدهد و امسال با ۹ اثر به اوج خود رسیده است. آن هم در شرایطی که نهادهای مشابهی چون اوج و حوزه هنری با بودجه‌های به مراتب بیشتری از فارابی، حضور کم رونقی در فجر امسال داشتند. دو اثر «غریب» و «سرهنگ ثریا» تنها تولیدات سازمان اوج در فجر امسال بودند. با این وجود اما کیفیت آثار تولیدی مهم‌تر از کمیت آن است و در این میان نقدهایی به آثار تولید شده توسط بنیاد سینمایی فارابی وارد است.
دو ضعف مهم در تولیدات این نهاد به چشم میخورد که انتظار میرود مدیران این مجموعه به آن توجه بیشتری داشته باشند. اول آن که هدف نهادهای این‌چنینی ارتقای جایگاه صنعت سینمای ایران و تولید آثاری در تراز انقلاب اسلامی است که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است. در این میان تاکید بر ارزش‌های اصیل انقلاب و هویت ایرانی اسلامی جامعه اهمیت ویژه‌ای دارد. مسئله‌ای که در برخی آثار این نهاد به آن کم‌توجهی شده است. دومین مسئله بحث بازگشت سرمایه است. بخش قابل توجهی از آثار مرتبط با بنیاد فارابی، با صرف بودجه‌های دولتی ساخته می‌شوند. لذا انتظار میرود آثار تولید شده توسط این نهاد به گونه‌ای باشد که بتواند مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده و موفقیت خوبی را در گیشه رقم بزند.
در میان تولیدات فارابی در فجر امسال، دو اثر «شماره ۱۰» و «سینما متروپل» مشخصا به دفاع مقدس و جنگ تحمیلی پرداخته‌اند. با این وجود اما وجه اشتراک هر دو فیلم، نوعی آشنایی‌زدایی از واقعیت جنگ و به تصویر کشیدن شخصیت‌هایی بیگانه با قهرمانان دفاع مقدس است. هیچ گونه وجوه ایدئولوژیکی در شخصیت‌های این فیلم‌ها یافت نمی‌شود. حال آن که این نهاد دولتی باید عکس این عمل کرده و آثاری در جهت تقویت هویت ملی و دینی جامعه بسازد.
«کاپیتان» دیگر اثر این نهاد نیز به گونه دیگری در این دام افتاده است. این اثر در گونه کودک و نوجوان ساخته شده و در عین حال وجوه امانیستی فیلم به وضوح نمایان است. هویت‌بخشی دینی در سینمای کودک و نوجوان، اهمیتی دوچندان دارد و با این حال در این اثر مخاطب با جهانی بی‌خدا و خالی از معنویت روبه‌روست.
«جنگل پرتقال» یکی دیگر از آثار این موسسه در فجر چهل و یکم بود. اثری شخصی که انگیزه فارابی برای سرمایه‌گذاری در آن مشخص نیست. فیلمی که از پس جهان شخصی و نوستالژیک سازنده آن می‌آید و تنها می‌تواند مخاطبانی با زیستی مشابه را جذب کند. باید دید لزوم ساخت آثار این‌چنینی که غالبا در گیشه شکست می‌خورند و مخاطبان اندکی دارند، آن هم با سرمایه‌گذاری یک ارگان دولتی چیست.
سه اثر «بعد از رفتن»، «روایت ناتمام سیما» و «هوک» شاید ضعیف‌ترین تولیدات فارابی در فجر امسال‌اند. آثاری آشفته و ناتوان در قصه‌گویی. اگر چه هوک میتوانست فیلم به مراتب بهتری باشد. اثری که شروع خوبی دارد اما نمی‌تواند در ادامه ایده‌ی اولیه خود را به خوبی پرورش دهد.
با این اوصاف نمی‌توان امید چندانی به فروش غالب آثار مرتبط با این نهاد، در اکران عمومی داشت. «کت چرمی» شاید مهم‌ترین اثر این نهاد است که انتظار میرود با اقبال مردم در گیشه روبه‌رو شود. اثری که اگر چه دارای ایراداتی است اما در نهایت می‌تواند داستان جذابی را روایت کرده و مخاطب را با خود همراه کند.
