مالی درحالی از عدم تصمیمگیری ایران درباره بازگشت به برجام سخن میگوید که خروج آمریکا از برجام، باعث مشکلات کنونی شده است. با این شرایط به نظر میرسد این آمریکاست که باید پاسخ دهد که آیا برای توافق هستهای با ایران با خودش مذاکره کرده است؟
«راب مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبه با «رادیو عمومی ملی» (ان پی آر)، ضمن ادعاهای واهی خود درباره عدم علاقه ایران به مذاکره گفت: «در حال حاضر مذاکرات بین ما و ایران نیست بلکه بین ایران با خودش است تا به این نتیجه برسد که آیا برای بازگشت به پایبندی و توافق هستهای آمادگی دارد یا خیر. ما آمادگی داریم و آمادگی خود را اعلام کردهایم».
مالی درحالی از عدم تصمیمگیری ایران درباره بازگشت به برجام سخن میگوید که خروج آمریکا از برجام و عدم رویکرد مثبت این کشور برای بازگشت به تعهدات خود باعث مشکلات کنونی شده است. با این شرایط به نظر میرسد این رابرت مالی است که باید پاسخ دهد که آیا ایالات متحده برای توافق هستهای با ایران با خودش مذاکره کرده است؟
حدود 7 ماه از مذاکرات تیم جدید ایران و 4+1 میگذرد و در این 7 ماه، بارها توافق به لحظات پایانی خود رسیده اما سنگاندازیهای تیم آمریکایی، مانع اصلی توافق هستهای شد به نحوی که نارضایتی تیم اروپایی مذاکرات و چین و روسیه را به همراه داشت.
«لورا روزن» خبرنگار کهنهکار آمریکایی طی گزارشی در وبگاه آمریکایی «دیپلماتیک» نوشت: «مقامات فعلی و سابق اروپا بهشدت از دولت بایدن بهدلیل مانعتراشی در مسیر توافق وین خسته شدهاند و معتقدند دولت بایدن به خاطر موضوعی که از نظر آنها هم چندان مهم نیست، حصول به توافق را معطل گذاشته است و عاجزانه هشدار میدهند که محافظهکاری سیاسی دولت بایدن درباره موضوعی که بیشتر نمادین است تا واقعی، میتواند به شکست مذاکرات وین بیانجامد.»
این خبرنگار حوزه سیاست خارجی آمریکا به مقاله «خاویر سولانا» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «کارل بیلدت» نخستوزیر سابق سوئد در واشنگتنپست اشاره کرد و به نقل از آنها نوشت: «قرار داده شدن سپاه در لیست تروریستی آمریکا، اقدامی نمادین بوده که ارتباط بسیار کمی با موضوع هستهای دارد. دولت بایدن وعده بازگشت به برجام را داد که این موضوع مورد حمایت متحدانش قرار گرفت اما اکنون برای بازگشت بسیار کند گام برمیدارد.»
امیر عبداللهیان وزیر امورخارجه کشورمان نیز در گفتوگو با روزنامه «وچرنی لیست» کرواسی درباره چرایی عدم توافق هستهای گفت: «به توافق نزدیک بودیم اما آمریکاییها گفتند باید این عبارت را اضافه کنیم که اشخاصی که از لیست تحریم خارج میشوند ممکن است مجدداً به دلایلی غیر از هستهای در لیست تحریم آمریکا قرار بگیرند.»
آنچه مشخص است عدم وجود راهبرد مناسب در دولت بایدن برای بازگشت به برجام علت اصلی مشکلات کنونی است. این مدل سیاستورزی دولت بایدن در مسئله ایران صدای سناتورهای آمریکایی را هم درآورده است. آنها نمیدانند در صورت شکست مذاکرات بدلیل رویکرد آمریکا دولت بایدن چه برنامه ای خواهد داشت. به طوری که سناتور تدکروزدر پاسخ به این سوال که آیا دولت آمریکا در قبال ایران طرح ب در نظر دارد گفته است: «آنها طرح ب ندارند، طرح الف هم ندارند، هیچ برنامه ای ندارند.»
تیم مذاکره کننده آمریکا پس از روی کارآمدن تیم جدید مذاکرهکننده و تغییر گفتمانی ایران از موضع پایین به ادبیات مقاومت دچار سردرگمی شده اند و این سرگیجه را میتوان از استعفاهای پیاپی اعضای تیم آمریکایی فهمید.
اکنون به نظر میرسد که تنها امید سیاستمداران آمریکایی به مواضع ضدمنافع ملی رسانههای غربگرا و سیاستمداران پیشین ایران است که با ایجاد هجمه به تیم مذاکره کننده ایران، آنها را تسلیم یک توافق بد کنند. اما آنچه روشن است عدم تسلیم تیم مذاکره کننده ایران در برابر فشارهای خارجی و داخلی است چراکه تهران تاکید دارد که توافق نکردن بهتر از توافق بد است.