باغبانی در مدرسه

ارتقاء سطح کیفی و کمی خدمات آموزشی، پرورشی و ورزشی هر دبستان یا دبیرستانی بدون کمک، همکاری و مساعدت علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی و مالی اولیاء دانش آموزان بسیار دشوار می باشد.
طرح “باغبانی در مدرسه” پانزده سال قبل (2005 سال) توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در سطح جهانی در مدارس بسیاری از کشورهای آفریقایی،آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، اروپا، آسیا، خاور دور، و اقیانوسیه پیاده شد و نتایج مثبتی نه تنها در کیفیت آموزش بلکه در بهبود تغذیه و رشد دانش آموزان تمام کشورهایی که مجری طرح بودند ایجاد نمود و تا امروز بطور مستمر در حال اجرای است. ج. ا. ایران از معدود کشورهایی بود که این طرح را اجرا نکرد!!

طرح “باغبانی در مدرسه” شامل دو بخش نظری و عملی است. بخش اصلی و مهم طرح، بخش عملیاتی است که توسط دانش آموزان انجام می شود.
در بخش نظری تعدادی از دبیران (4 نفر) یک معاون و تعدادی از دانش آموزان کلاسهای نهم، هشتم و هفتم (9-6 نفر) شرکت خواهند داشت.

تمامی شرکت کنندگان در بخش آموزش توسط مدیر دبیرستان که مدیر طرح نیز میباشد انتخاب می شوند.
شرکت کنندگان در کلاس های نظری نه تنها از نظر فنی آزموده می شوند بلکه آموخته های خود را به دانش آموزان منتقل خواهند نمود.

کلاس های نظری شامل آموزشهای کاشت، داشت، برداشت گیاهان صیفی، سبزی، میوه و انواع بسترها شرایط آب و هوایی مناسب رشد و نمو، عوامل خسارتزای گیاهی (آفات گیاهی) و روشهای کنترل آنها می باشد. آشنایی با ابزار و ادوات باغبانی و کاربرد آنها، همچنین موارد مربوط به تغذیه سالم، امنیت غذایی و وظایف ما در حفظ سلامت گیاهان بصورت خلاصه آموزش داده می شود.

اهداف مهم طرح باغبانی در مدرسه
کمبود ویتامین ها و املاح کانی مورد نیاز رشد در تغذیه اکثر دانش آموزان وجود دارد.
مصرف اندک میوه، سبزی و صیفی در سبد غذایی و علاقه و تمایل کم در خوردن محصولات صیفی و سبزی از دلایل مهم کمبود ویتامین و مواد معدنی در رژیم غذایی دانش آموزان است.

دانش آموزان معمولا در دوران تحصیل ابتدایی و متوسطه به ندرت همکاری گروهی و مسئولیت پذیری در کار گروهی را تجربه کرده اند. فقدان تجربه همکاری، مسئولیت پذیری و کمک به یکدیگر در مشارکت های گروهی، می تواند در سنین بالاتر باعث مشکلات روحی روانی در روابط اجتماعی انها شود.

یکنواختی در روشهای آموزشی از سطح ابتدایی تا اتمام دوره متوسطه باعث کاهش انگیزه و علاقه و کنجکاوی در یادگیری و کسب علم در دانش آموزان شده است.
آموزشهای عملی دانش آموزان نسبت به آموزشهای نظری تقریبا در تمام دروس دوره های ابتدایی و متوسطه بسیار کمتر می باشد.

ایجاد علاقه و تمایل دانش آموزان در مصرف تولیدات
صیفی و سبزی و کاهش تدریجی کمبود ویتامین
ها و عناصر کانی لازم در تغذیه آنها.
افزایش فعالیت فیزیکی دانش آموزان.
روش و شیوه آموزشی متفاوت، جدید و جالب برای دانش آموزان.
افزایش خود باوری و مسئولیت پذیری.
ارتقاء سطح اعتماد به نفس دانش آموزان
همکاری و مسئولیت پذیری در کار گروهی
درک ارزش کار گروهی بصورت عملی.
ارتباط دانش آموزان با طبیعت و محیط زیست.
آموختن روشهای تولید محصولات گیاهی، خصوصا تولیدات گیاهی که روزانه مصرف می کنند.
ایجاد یک آزمایشگاه طبیعی فعال براي آموزش علوم گياهي در تمام طول سال با کمترین هزینه در محیط آموزشی.
روش و شيوه ای متفاوت براي افزایش يادگيري، خصوصا برای دانش آموزانی كه تمايل كمتري به ياد گيري دارند،
راه بسيار مناسبي براي آشنايي دانش آموزان با گیاهان و محصولات گیاهی ارگانیک، تغذيه سالم و امنیت غذایی.
شناخت ارتباط سلامت گیاهان و سلامت انسان.
آشنایی با اهمیت و ارزش کار افرادی که محصولات گیاهی غذای ما را تولید می کنند.
کشت و تولید گیاهان یک فعالیت آرام بخش، جذاب متفاوت و مفرح برای دانش آموزان می باشد.

از آنجائیکه سال تحصیلی از مهر ماه شروع و در ماه خرداد تمام می شود اکثر ایامی که دانش آموزان مشغول تحصیل می باشند شرایط آب و هوایی سرد و مناسب کشت و تولید گیاهان در محیط باز مثل باغچه نیست، با توجه به شرایط آب و هوایی، مناسب ترین روش اجرای طرح باغبانی در مدرسه، روش کشت گیاهان در محیط گلخانه می باشد.

کشت و تولید گیاهان گلخانه ای:
عوامل محیطی (دما، رطوبت، نور و تغذیه) قابل کنترل
جلوگیری از آلودگی گیاهان به آفات و بیماریهای گیاه
کشت و تولید گیاهان غیر فصلی

اجرای طرح “باغبانی در مدرسه” بدون همکاری، مشارکت و کمک فعال اولیاء دانش آموزان، شهرداری ناحیه، شورا یاری منطقه، سازمان جهاد کشاورزی استان تهران، اداره آموزش و پرورش منطقه یک تهران، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان شمیرانات و ……. اگر غیر ممکن نباشد بسیار دشوار خواهد بود.

زیر ساخت های سخت افزاری
اسکلت) آلومینیومی یا فلزی گلخانه با پوشش پلی اتیلن یا شیشه به ابعاد متناسب با مساحت موجود در محیط آموزشی
ایجاد سیستم گرمایی
اتصالات برق، آب و گاز

 

شرکت های متعددی در تولید، فروش و نصب انواع سازه های گلخانه پرورش گیاهان و ابزار و آلات باغبانی فعالیت دارند و از طریق سایت های اینترنتی و شبکه های مجازی آنها می توان به اطلاعات فنی ،اندازه، خدمات پس از فروش، وسایل جانبی و قیمت دسترسی داشت.

هزینه های طرح

عمده ترین هزینه مالی طرح، تهیه سازه یا اسکلت، سیستم گرمایشی و تهویه گلخانه و ابزار و آلات باغبانی می باشد. با توجه به اینکه این هزینه ها فقط برای یک بار در مرحله آغاز طرح انجام می شوند.
هزینه های دیگر طرح مثل تهیه بذر، نشاء، کود و هزینه های آب، برق، گاز، خدمات، نگهداری و سرویس سیستم تاسیساتی نظافت و نگهداری گلخانه مبالغ زیادی نخواهد بود.

برای یک گلخانه به ابعاد 4 X5 X 7 متری احتمالا حدود 12 تا 15 میلیون تومان هزینه در سال اول اجرای طرح برآورد می شود. هزینه اصلی برای سازه و سیستم های گرمایی، روشنایی، تهویه و ایمنی گلخانه و تهیه تعدادی ابزار و ادوات باغبانی می باشد.
هزینه سالهای بعد ممکن است حدود 2-1 میلیون تومان باشد که شامل هزینه های نگهداری، تهیه بذر، کود و کارگر خواهد بود.