مسجد سهله

بسم الله الرحمن الرخیم

[الإسراء80 ]  – وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْني مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْني مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لي مِنْ لَدُنْکَ سُلْطانًا نَصيرًا
و بگو: «پروردگارا، مرا [در هر کاري‏] به طرز درست داخل کن و به طرز درست خارج ساز، و از جانب خود براي من تسلطي ياري‏بخش قرار ده‏».
[الإسراء81 ]  – وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقًا
و بگو: «حق آمد و باطل نابود شد. آري‏، باطل همواره نابودشدني است‏».

مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید. گفته می‌شود این مسجد را قبیله «بنی‌ ظفر» در نیمه نخست قرن اول هجری ساختند و لذا در آغاز به نام این قبیله شناخته می‌شد. در روایاتی از امام باقر (ع) و امام صادق (ع)، این مسجد به نام «مسجد بنی ‌ظفر»، و یکی از چهار مسجد متبرک کوفه معرفی شده است .
اما در روایت دیگری منسوب به امام علی (ع)، از این مسجد با نام «مسجد سهیل» یاد، و از مسجد «ظفر» تفکیک شده است .
در منابع روایی شیعه، فضائل متعددی برای این مسجد بیان گردیده و آداب مخصوصی برای نماز و دعا و عبادت در آن نقل شده است. در کنار روایاتی که این مسجد را خانه یا محل وقوع حوادث مربوط به پیامبران الهی نظیر ادریس و ابراهیم (ع) معرفی می‌کند، روایاتی نیز وجود دارد که آن را با حضرت مهدی (عج) مرتبط ساخته است؛ از باب نمونه، در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «مسجد سهله منزل صاحب ما (حضرت صاحب‌الامر) است؛ پس از اینکه با اهل خود قیام کند»

 .

ابوبصیر نیز از امام صادق (ع) روایت کرده است که فرمود: «گویا فرود آمدن قائم(عج) را با خانواده‌اش در مسجد سهله می‌بینم» .
در بارۀ محل زندگی حضرت مهدی (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه ) و حکومت آن حضرت در عصر ظهور، روایات فراوانی وجود دارد. در این روایات، به طور عمده مسجد سهله را منزل آن حضرت و شهر کوفه را پایگاه حکومتی آن حضرت معرفی کرده‌اند.
با توجه به روایاتی که مسجد سهله را خانه امام زمان (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه )در آخرالزمان بیان کرده است، این مسجد با حضرت مهدی (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه ) ارتباط یافته و نام آن، با نام آن حضرت، قرین شده است و امروزه نیز، داخل مسجد ،مقامی برای ایشان وجود دارد. در برخی کتاب‌های شیعه، گزارش‌هایی از تشرف به محضر امام عصر عجّ و ملاقات با آن حضرت در مسجد سهله، گزارش شده است؛ از جمله، از علامه سید مهدی بحرالعلوم نقل شده است که در این مسجد، حضرت مهدی عجّ را در حال مناجات با پروردگار خود، زیارت کرده است.
مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه ) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. ضمن آنکه امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است.
از حدود نیمه اول سده سیزدهم هجری، عالم بزرگ شیعه، شیخ محمدحسن صاحب جواهر (م ۱۲۶۶ق) این سنّت را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله بروند و به نیت تشرّف به محضر امام زمان(عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه )، آداب خاص آنجا را به جای آورند .
سنت زیارت این مسجد در شبهای چهارشنبه ، بیش از یک قرن ونیم است که ادامه داشته ودر این شب ، هزاران نفر به زیارت این مکان می شتابند.
مقام امام زمان (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه )در مسجد سهله، امروزه به صورت حجره‌ای در میان شبستان مسجد است که ضلع شمالی آن، به ضلع جنوبی صحن مسجد، پیوسته است. گفتنى است که در بازسازى و توسعه اخیر ، این مکان به شبستانى گسترده تغییر یافته است ، بطوریکه صدها نفر از زن ومرد در آن به نماز ایستاده ، و به راز و نیاز و استغاثه به درگاه پروردگار مى پردازند.
نخستین بار، عالم بزرگ شیعه، علامه سید مهدی بحرالعلوم، گنبدی برای مقام حضرت مهدی (عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه )در مسجد سهله ساخت. در سال‌های اخیر، بر فراز این مقام، گنبد جدید و مرتفعی ساخته شده است.

در مقام حضرت مهدی(عجّل ‌الله تعالی ‌فرجه )،پنجره مشبّک مسی وجود داشت که ظاهراً از سوی شیعیان هند اهدا شده و قبلاً در محل محراب شهادت امیرالمؤمنین (ع) در مسجد کوفه نصب شده بود ؛ اما در حال حاضر این محراب با طراحی بسیار زیبایی که کمان فوقانی محراب تا سقف مسجد ، به گونه ای که تا آسمان بالا رفته است و سقفی بر بالای آن نیست ، شکل و طرح زیبا و یگانه ای در نوع خود را به این مکان و محراب مقدس داده است.
شیعیان  حضرت ساعتی را در این مکان مقدس که فضای آن از روحانیتی ویژه برخوردار است ، سپری می کنند و پس از نماز گزاردن در مقام امام صادق ع ، مقام امام زین العابدین ع ، مقام حضرت خضر ع ، از آن گام به بیرون می نهند.

امام جعفر صادق علیه‌السلام خطاب به ابوبصیر فرمود: «… مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ادریس علیه‌السلام و حضرت ابراهیم خلیل الرحمان علیه‌السلام بود. خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده، جز این که در مسجد سهله نماز گزارده است. مسجد سهله، پایگاه حضرت خضر علیه‌السلام است. کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم صلی الله علیه و آله اقامت کند. مرد و زن با ایمانی یافت نمی‌شود، جز این که دلش به سوی مسجد سهله پر می‌زند. در مسجد سهله، تخته سنگی است که تمثال همه پیامبران بر آن نقش بسته است. احدی در مسجد سهله نماز نمی‌گزارد که با نیت راستین خدا را بخواند، جز این که خداوند او را با حاجت برآورده شده از آنجا برمی‌گرداند. احدی نیست که در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز این که خداوند او را از آنچه بیم دارد پناه دهد»

المزارالکبیر، ص 134؛ بحارالأنوار، ج 100، ص 436؛ مستدرک الوسائل، ج 3، ص 417؛ نیز ر.ک: قصص الأنبیاء، راوندى، ص 80.