اهمیت حجاب در کلام بنیانگذار انقلاب

: امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران برای بانوان و جایگاهشان در خانواده و اجتماع ارزش زیادی قائل بودند، چه قبل و چه پس از انقلاب اسلامی به حجاب و پوشش بانوان بسیار اهمیت می‌دادند. یکی از مهم‌ترین دلائلی که امام دست به تغییر سیاسی در جامعه زد، بی‌بندوباری‌های حاکم در پوشش و حجاب زنان مسلمان بود که با کشف حجاب رضاخانی در جامعه کلید خورده بود.

امام با عبارات مختلفی درباره بی حجابی و بدحجابی در جامعه اعتراض خود را نشان می‌دادند مثل اینکه می‌فرمودند؛ «بانوان ما را ملعبه کردند»، «بانوان ما را مثل عروسک‌ها کردند»، «زن شی یا کالا نیست»، «زن باید از فساد اجتناب کند»، «زن مربی و انسان ساز است» و … که همه نشان می‌دهد زنان چه جایگاه بالایی هم در اسلام و هم در اندیشه های امام داشتند.

در ارتباط با نظرات امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران درباره حجاب و نکاتی که این روزها برای حفظ و احیای حجاب در جامعه بدان نیاز داریم با «طاهره همیز، مدرس حوزه و دانشگاه» به گفت وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانیم:

طاهره همیز مدرس حوزه و دانشگاه

* چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد و الان می‌بینیم که خیلی ها بدحجابی یا بی‌حجابی را پیشه خود کرده‌اند، شما تصور می‌کنید که این معضل از کجا نشأت می‌گیرد و زمینه اش چیست؟

اینکه یک عده جسارت کرده و تلاش دارند تا حجاب را براندازی کنند یا بدحجابی کنند، یک برنامه هدفمند از بیرون طراحی شده توسط سردمداران خارجی‌شان است تا یک نارضایتی داخلی در کشور درست کنند و منافع خود را از این نارضایتی مردم تأمین کنند. بنابراین با توجه به اینکه بی حجابی عارضی است نه ذاتی انسان‌ها، همه این رفتارهای اعتراض‌گونه برنامه‌ریزی شده است.

امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران می فرمودند که باید عین قانون در کشور اجرا شود و حجاب را نیز یک قانون می دانستند، مثل خیلی قوانین دیگر که می بایست در کشور فرهنگ سازی شود، انسان های فرهیخته هم آن را اجرا کنند تا الگوی مردم شود و اگر مردم این قانون را بشکنند، خودشان در سطح جامعه تحقیر شوند.

البته یک عده از این بدحجاب‌ها دختربچه‌هایی هستند که می خواهند خودشان را عرضه کنند چرا که در سن عرضه زیبایی شان در جامعه هستند منتها در خانه‌ها، مدرسه و دانشگاه قانون را یاد نگرفته اند. در همین کشورهای اروپایی که شاید تصور کنیم چنین قوانینی وجود ندارد، هر نوع لباس خاص و عجیب و غریب پوشیدن، انواع رنگ مو، مدل لباس و جوراب و … ممنوع است چرا که طبق قوانینشان برای دانشجو و دانش‌آموز شأن و اعتبار خاصی قائل هستند و این جزو فرهنگشان شده است.

*نظر بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران درباره حجاب چه بود آیا ایشان حجاب را امری فردی یا سلیقه‌ای می‌دانستند یا اینکه جزو قوانین اجباری کشور تلقی کردند؟

من یادم می‌آید که کم‌تر از یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی دقیقا در اسفند ماه سال 57  امام خمینی(ره) در جمع طلاب و روحانیون قم نکته ای فرمودند: «الان وزارتخانه ها آنطوری که برای من نقل می‌کنند، باز همان صورت زمان طاغوت را دارد. وزارتخانه اسلامی نباید در آن معصیت بشود. در وزارتخانه‌های اسلامی نباید زن‌های لخت بیایند. زن‌ها بروند اما با حجاب باشند. مانعی ندارد بروند اما کار بکنند، با حجاب شرعی باشند با حفظ جهات شرعی باشند».

در جای دیگری امام خمینی در مصاحبه ای که با اوریانا فلاچی خبرنگار ایتالیایی در سال 58 داشتند و در کتاب «سیمای زن در کلام امام خمینی» آمده، مطرح کردند که «اولاً انتخاب حجاب اختیاری است، خودشان اختیار کردند. ما اعلام می کنیم به زن ها که هر کسی چادر می‌خواهد یا هر کس پوشش اسلامی بیاید بیرون از سی و پنج میلیون جمعیت ما سی و سه میلیون بیرون می آید. .. ثانیاً اینکه ما یک پوشش خاصی را نمی‌گوییم برای حدود زن‌هایی که به سن و سال شما رسیده اند هیچ چیزی نیست. ما زن‌های جوانی که وقتی آرایش می کنند و می آیند، یک فوج را دنبال خودشان می کشند این‌ها را داریم جلوشان را میگیریم».

حتی قبل از پیروزی انقلاب، امام خمینی در مصاحبه دیگری با یک استاد دانشگاه آمریکایی درباره حجاب صحبت کرده و گفته بودند که در اسلام زن باید حجاب داشته باشد. اسلام نمی‌خواهد که زن به عنوان یک شی و یک عروسک در دست ما باشد. اسلام می‌خواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او انسانی جدی و کارآمد بسازد.

این‌ها بخشی از نظرات امام درباره پوشش بانوان است، حال دیگر سوال اینکه حجاب اجباری است یا خیر نباید الان مطرح باشد. مردم خودشان با رأی 98 درصدی اسلام را خواستند و حجاب هم جزو ذاتیات انسان و اصول اسلام است نه جزو سلیقه افراد. امام خمینی (ره) در پیروزی انقلاب اسلامی حتی مطرح کردند که حجاب تنها برای ایران نیست بلکه اصل اسلام و برای همه مردم جهان باید باشد. حال مسئله ما الان باید اجرایی شدن قانون حجاب باشد.

* پس چطور باید این قانون را اجرایی کنیم پس از گذشت این همه سال هنوز در این زمینه مشکل داریم و در ابتدایی ترین سوالات درباره حجاب مانده‌ایم فکر نمی‌کنید دیگر دیر شده باشد که بخواهیم در این زمینه کاری را شروع کنیم؟

خیر به قول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیریم، تازه است. نخستین نکته ای که باید برای اجرایی شدن حجاب در نظر بگیریم این است که قانون باید طوری اجرا شود که شخصیت خانم‌ها حفظ شود، چرا که مردم از نظر خداوند بسیار با ارزش هستند و اگر هزار راه رفتیم که این قانون را برای عده ای توجیه کنیم و به نتیجه نرسیدیم باز هم راه های دیگری هست که ما را به هدف برساند.

یک عده از ابتدا سردمدار آزادی به معنای بی حجابی بودند، آقای ازغدی حرف خوبی می‌زنند که یک عده شعار می‌دهند منظورمان از آزادی این است که روسری نداشته باشیم، خب امروز روسری را برداریم، به قول ایشان فردا لابد می خواهیم مانتو و بعد هم دیگر لباس‌ها و حال مرز این بی‌حجابی کجا خواهد بود، مشخص نیست؟ آیا مرزی برای این آزادی بی‌بندوبارانه وجود دارد؟

لباس و حفظ حجاب شخصیت به زن می بخشد حتی خود غرب را هم اگر مثال بزنیم ، بانوانشان در مناصب دولتی و حکومتی تا دیگر مراکز و نهادها لباس های پوشیده استفاده می کنند نه مثل مسیح علینژاد که با آستین حلقه ای برای به تعبیر خودش تحقیر دین ، جلوی دوربین مدیران و مسئولان و رسانه ها می رود.

* خانم همیز بپردازیم به بحث خانواده و اهمیت آن در بحث حجاب. چه چیزهایی در خانواده باید رعایت شود که افراد به حجاب اهمیت بدهند و یا بالعکس آن چه چیزهایی رعایت نمی‌شود که یک بچه مسلمان در خانواده نسبت به حجاب بی‌توجه و بی اهمیت می شود و یا حتی نسبت به آن اعتراض می‌کند.

نخستین نکته به نظر من لقمه حلال است، اگر پدر و مادرها به این لقمه بی‌توجه باشند میل بچه ها نسبت به اطاعت از خداوند و ائمه(ع) کمرنگ می‌شود. خانواده‌های ما توجه به لقمه حلال و حرام را اصلا به بچه هایشان آموزش نمی‌دهند. پدر آقای ری شهری نانوا بودند و نان را برای اینکه کم فروشی نکرده باشند، در ترازو وزن می کردند، این خودش یک الگو است. وقتی در خانه بحث حلال و حرام مطرح نباشد، بچه ها به نماز کشیده نمی شوند، به حجاب و مسائل شرعی و غیرشرعی هم توجه نمی‌کنند چرا که روحشان مسموم شده است. حال خودمان فکر کنیم که چه چیزهایی را در زمینه حلال و حرام رعایت نمی‌کنیم؟

نکته دیگر تربیت غلط درون خانواده است مثلا در برخی شهرها دست دادن جنس مخالف در فامیل را مسئله ای نمی دانند، یعنی حتی احکام محرم و نامحرم را هم بلد نیستند که رعایت کنند. خیلی چیزها از زمان پیغمبر (ص) هم به اشتباه مطرح شده که پیغمبر خیلی تلاش کردند تا درست در جامعه آن دوره جا بیاندازند اما هنوز هم در این زمینه ها مثل محرم و نامحرمی در فامیل یا اینکه یک نفر می‌گوید من مثلا با دختر خاله ام، خواهر و برادر هستیم و با هم بزرگ شدیم، در حالی که این غلط و از آموزش های غلط درون خانواده است و همین ها به بدحجابی و بی  حجابی ما را می‌رساند.

نکته سوم بحث محرومیت های عاطفی درون خانواده در اثر بی تفاوتی پدر و مادر یا مطرود شدن دختران و پسران جوان از کانون خانواده است که باعث این معضلات می شود و نکته چهارم هم تبعیض های درون خانواده که باعث می‌شود افراد از با هم بودن سرد شده و راه خود را پیش بگیرند که احتمالا هم نادرست است.

متاسفانه مسئولان دینی ما به دلیل درگیری هایی که از ابتدای انقلاب به واسطه جنگ داشتند نتوانستند آنطور که باید در زمینه حجاب و مسائل دیگر فرهنگ سازی و قانون گذاری کنند. از ابتدای انقلاب ما درگیر یک جنگ با کل دنیا شدیم، بعد هم تفکر لیبرالی سی و اندی سال جامعه را به دست گرفت. حال تازه فرصتی فراهم شده تا جامعه مطالبه اسلام داشته باشد.

این «سلام فرمانده‌»ای که در این مدت دیدید، فکر می‌کنید چطور جهانی شد؟ این سلام فرمانده فریاد نهفته معترضین مذهبی بود که در هیچ دوره ای نمی خواستند در کار مملکت اخلال ایجاد کنند اما همیشه نگران دین بودند، بنابراین با خانواده هایشان از بزرگ تا کوچک آمدند تا فریاد بزنند که اسلام را می خواهند و از مسئولان تقاضای اجرا داشتند . بنابراین نباید نگران اسلام و رعایت حجاب باشیم چرا که جامعه الان به یک بالندگی برای مطالبات اسلامی رسیده فقط نیاز به یک طراحی درست برای اجرا داریم.

* پس اولین گامی که می‌بایست برداریم در زمینه فرهنگ‌سازی و قانون مداری در بحث حجاب است. اما چگونه؟

بله ابتدا باید اصل قانون حجاب را به طور صحیح فرهنگ سازی کنیم. اینکه چه حجابی را باید در جامعه ارائه دهیم که فراگیر شود و همه از یک دختر جوان تازه بالغ تا یک خانم متدین، ورزشکار، کارمند یا در هر شغل دیگری آن را قبول داشته باشد. به هرحال بین خیلی ها هنوز اختلاف است که باید خیلی حجاب را سخت یا خیلی نرم بگیریم مثلا شال یا روسری کدام حجاب است چادر یا مانتو یا اینکه خداوند ارحم الراحمین است و هرطور لباس بپوشیم، از ما قبول می‌کند.

بنابراین الگویی که ما در جامعه بدان نیاز داریم همان است که حضرت زهرا (س) بانوی اسلام فرمودند چیزی باشد که «جلوه جنسی» را از زن بگیرد. قرآن کریم به طرح، رنگ و شکل خاصی اشاره نکرده است.

* پس چرا الان الگو چادر مشکی در کشور ما است؟

این الگو از قبل انقلاب برای ما باقی مانده است زمانی که خانم های شیک پوش و ثروتمند در ایران به خاطر تفاخر چادرهای مشکی گران قیمت سر می کردند، همین فرهنگ وارد جامعه بعد از انقلاب هم شد. به هرحال مشکی یک رنگ سنگین و با کلاس است  حتی خود شب هم که چادرش را روی سر ما می کشد، منبع آرامش و پوشیدگی محسوب می شود و چادر هم چنین ویژگی دارد.

البته جوان امروز شاید دوست نداشته باشد رنگ مشکی سر کند یا طرح های دیگر را بپسندد. حق هم دارد چرا که خود قرآن کریم تأکید ویژه به حفظ زینت زنان کرده است و این هم اصلا اشکالی ندارد، مسئله این است حجابی که بانوان داشته باشند جاذبه جنسی ایجاد نکند. ما اگر این نظر را قابل درک برای عموم کنیم، جلوی پیشرفت کرده ایم.

در قدم بعدی برای اجرایی شدن حجاب می بایست، الگویمان را که مشخص کردیم آن را با طراحی های خاص به بازرگانان، تولید کنندگان و سپس فروشگاه ها بدهیم تا مثل الان نشود که همه چیز از دست خارج شده و هرکس هر کاری که دلش می خواهد می کند و مدل های مختلف ایجاد می شود که اصلا مناسب زن مسلمان نیست برای چنین ضدعرف هایی می بایست جریمه های مالی سنگین وضع کرد. من خودم طراح لباس هم هستم و مدعی می شوم که می توانم طرح هایی برای بانوان بدهم که هم حجاب کامل رعایت شود و هم لباس‌ها مناسب فصل باشند.

* در بحث رسانه ای چه نظری دارید . رسانه چطور می تواند دراین زمینه کمک رسان باشد.

اتفاقا خیلی مهم است که از رسانه بتوانیم استفاده مناسب کنیم . به طور مثال فیلمسازان می توانند کلیپ ها و فیلم های کوتاه و مستند چند دقیقه ای درباره حجاب بسازند تا مردم برای اجرای قانون حجاب مجاب شوند.

البته در این سال ها فیلم های زیادی هم ساخته شده که در همه دنیا صدا کرده و اثر خود را گذاشته است مثل یتیمخانه ایران، پس می توانیم در زمینه قانون حجاب هم کار کنیم و مطالبه روی میز فیلم و سریال سازان بگذاریم. امروزه خیلی از دهه هشتاد و نودی ها اصلا با حجاب آشنا نیستند چون در خانه هایشان به آنها تعلیم داده نشده است، بهتر است از قرآن کریم بهره بگیریم و لایه لایه حجاب را در جامعه تزریق کنیم.

* صدا و سیما در این زمینه می تواند موفق عمل کند هر چند در خیلی از این سال ها ضدفرهنگ رفتار کرده  و فیلم ها و سریال هایی ساخته که فقط بدحجابی را ترویج داده است.

بله البته به استثنای فیلم و سریال، ما در شبکه های مختلف می بایست برنامه هایی مشخص با اساتیدی بگذاریم که درباره حجاب صحبت کنند مثلا مناظرات علمی فاخر برپا کنیم که هر هفته ادامه داشته باشید مثل همین برنامه زندگی پس از زندگی که پس از چهار سال اینطور به مطالبه مردم تبدیل شد ، چنین چیزی درباره حجاب هم می توانیم داشته باشیم. حتی در گوشه و کنار از مردم هم نظرخواهی کنیم ، خبرنگار بفرستیم در سطح شهر یا در مدارس دخترانه و پسرانه و درباره اجرایی شدن قانون حجاب از مردم بپرسیم.

نکته دیگر اینکه الگوهای موفق اجرای حجاب را در جامعه به صورت فیلم و کلیپ معرفی کنیم من یادم می آید که خانم بهروزی که جزو نمایندگان اول انقلاب هم بودند و از زمان شاه در زندان بسر می بردند، در خاطراتشان مطرح می‌کردند که آن دوره اصلا زن سیاسی هنوز در زندان نبوده که او را دستگیر کرده بودند و خیلی تلاش کردند که حجاب از سر او بگیرند، اما موفق نشدند تا اینکه علما دست به اعتراض می زنند و ایشان از زندان آزاد می شوند.

خانم بهروزی مطرح می کردند که یک پیراهن مردانه خیلی گشاد با یک شلوار مردانه در زندان پایشان بوده و یک لباس هم به جای روسری سر می کردند به طوریکه زندانبان او را یک زن بدترکیب و زشت معرفی می کرده و به او می‌خندیده است. در خاطرات خانم دباغ هم هست که ایشان هم پتو در زندان برسر می کردند.

*نکته نهایی؟

در نهایت برای جمع‌بندی بحث می‌گویم که خداوند علیم و حکیم در آیات مختلفی از کلامشان درباره شگفتی‌های عالم برای قومی که عقلشان را به کار می برند، می گویند. ما ابتدا باید توجه مردم را به کلام خود خداوند بدهیم و بعد بگوییم که همین خدایی که این شگفتی‌ها را خلق کرده از ما خواسته که حجاب داشته باشیم و ارتباط محرم و نامحرم را رعایت کنیم که اگر این را به مردم آموزش دهیم، خیلی جلو می‌افتیم و این خود گام اول فرهنگ‌سازی است