صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
رئیس کل سازمان توسعه تجارت گفت: « ماه آینده اتفاق خوبی در حوزه تجارت خارجی به‌وجود می‌آید و خبر آن را بزودی خواهیم داد.»
رشد تجارت، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دولت سیزدهم بوده است. سال گذشته صادرات ۴۸میلیارد دلاری برای اقتصاد ایران ثبت شد که با احتساب واردات ۵۳میلیارد دلاری، جمع تجارت کشور به ۱۰۱ میلیارد دلار می‌رسد.
اما چه اتفاقی افتاد که روند تجارت ایران تغییر کرد و ناکامی‌های دولت دوازدهم در دولت رئیسی تکرار نشد؟
به اذعان کارشناسان، مهم‌ترین دلیل توجه کردن به بازار کشورهای منطقه است. دولت سیزدهم از روزهای اول کاری خود مذاکرات تجاری و اقتصادی با کشورهای عمان، قطر، ارمنستان، سوریه، پاکستان و روسیه را آغاز کرد.
موضوع دیگری که رشد عدد تجاری را برای ایران رقم زد، به قوانین و مقررات برمی‌گردد. درحالی که دولت گذشته در لحظه قوانین را تغییر می‌داد و تجار را غافلگیر می‌کرد، دولت سیزدهم در مسیر ثبات قوانین حرکت کرد و اجازه نداد که قوانین دستخوش تغییراتی شود که به ضرر تجارت کشور باشد.
روز گذشته علیرضا پیمان‌پاک، رئیس کل سازمان توسعه تجارت در جمع خبرنگاران حاضر شد و درباره روند تجارت کشور صحبت کرد. روند روبه رشدی که از نیمه دوم سال گذشته شروع شده و قرار است برای سال ۱۴۰۱ هم دنبال شود.
او با بیان اینکه در صادرات محصولات پتروشیمی، صنعت و صنایع غذایی رشد خوبی را تجربه کردیم، خاطرنشان کرد: سال گذشته بازارهای جدید صادراتی و کشورهای همسایه به‌عنوان مقاصد تجاری مدنظر قرار گرفتند و افزایش صادرات اتفاق افتاد، به‌عنوان مثال در عمان ۶۵درصد، ترکیه ۱۴۰درصد، اندونزی ۷۰درصد، آفریقای‌جنوبی ۵۰۰درصد و غنا ۱۵۰درصد رشد به دست آمد.
صادرات ۶ میلیارد دلاری خدمات فنی و مهندسی
معاون وزیر صمت با اشاره به صادرات ۴۸۰میلیون دلاری خدمات و فنی مهندسی در سال ۹۹، تصریح کرد: در سال ۱۴۰۰ در این بخش رشد خوبی داشتیم و به رقم ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار دست یافتیم که در سال‌جاری نیز به‌واسطه قراردادهای جدید، رشد خوبی را در این بخش پیش‌بینی می‌کنیم.
او با بیان اینکه خدماتی مانند آی.تی، پلتفرم‌ها، اپلیکیشن‌ها و صنایع خلاق مورد توجه قرار گرفته است، بیان داشت: حدود ۲۰میلیارد دلار برای صادرات خدمات فنی و مهندسی هدف‌گذاری شده است که با منابع صندوق توسعه ملی و همراهی سایر دستگاه‌ها امسال می‌توانیم تا ۶میلیارد دلار صادرات در این بخش داشته باشیم، همچنین مطابق برنامه‌ریزی‌ها برای بازار عراق می‌توان تا ۱۰میلیارد دلار هدف‌گذاری کرد.
پیمان‌پاک خاطرنشان کرد: مسأله مهم دیگر در تجارت خارجی کریدورهای شمال- جنوب و شرق به غرب بود که مورد توجه قرار گرفته است و وزارت امور خارجه و وزارت راه‌وشهرسازی همکاری لازم را در این زمینه انجام داده‌اند که با توجه به رشد ۲.۵ برابری ترانزیت در سال ۱۴۰۰، امکان دستیابی به اهداف بزرگ‌تر وجود دارد.
آغاز مانع‌زدایی‌ها در دولت سیزدهم
او تأکید کرد: برنامه‌ریزی‌هایی برای مانع‌زدایی‌های تجاری انجام شده است که شامل تغییر در روند برگشت ارز صادراتی، تسهیلات گمرکی، حمایت‌ها در خارج از کشور، تسهیل روادید، ایجاد پشتیبانی و امضای موافقت‌نامه می‌شود. همچنان مشکلاتی وجود دارد و برخی از دستگاه‌ها هنوز در مسیر گشایش تجارت خارجی قرار نگرفته‌اند، زیرا این مسیر را درست نمی‌دانند و آن را نقد می‌کنند که در این زمینه به‌دنبال جلب حمایت هستیم. پیمان‌پاک با تأکید بر اینکه فرصت‌های جدی پیش‌روی ایران است، تصریح کرد: افزایش ارزش افزوده کالاها از برنامه‌های تجاری کشور است که نیاز به زمان دارد، اما در طولانی‌مدت می‌تواند صادرات را از خام‌فروشی به تولیدات بیشتر سوق دهد تا سود صعودی در تجارت به دست بیاوریم.
موافقت‌نامه‌های تجاری در دستور کار است
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین اظهار داشت: با کمک وزارت جهاد کشاورزی درخصوص تأمین منابع غذایی مانند روغن، گندم و جو توافق‌های خوبی با روسیه انجام شد.
او با بیان اینکه توافق‌هایی برای تسریع در تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای امضا تا پیش از پایان سال ۲۰۲۲ انجام شده است، گفت: بهترین مسیر برای صادرات به روسیه مسیر دریایی است، در نتیجه در سفر اخیر به این کشور درخصوص تجهیز اولیه ناوگان حمل‌ونقل توافق‌های خوبی شد تا از ظرفیت‌های خالی بنادر ایران بهره‌مند شویم. پیمان‌پاک با بیان اینکه فرصت‌های خوبی برای احیای صنایع کشورمان در بخش‌های ریلی، صنعت خودرو و معدنی با روسیه فراهم شده است، خاطرنشان کرد: مقرر شد در حوزه‌هایی مانند دارو که ایران در وضعیت خوبی قرار دارد از طریق انتقال دانش فنی، مبادلاتی شکل گیرد.
توافق برای احیای کریدور شمال-جنوب
او افزود: درخصوص توافق چند‌جانبه ایران با روسیه، بلاروس و کشورهای سی.آی.اس برای احیای کریدور شمال به جنوب که یک پتانسیل بسیار بالا برای درآمد چند میلیارد دلاری در بحث تکمیل کریدورها وجود دارد، توافق‌هایی انجام شده است. همچنین بزودی توافقنامه تجارت ترجیحی بین ایران و جمهوری‌آذربایجان نیز امضا می‌شود.
تولید صادراتی، اولویت تجاری
پیمان‌پاک با اشاره به اینکه تاکنون مازاد کالای تولیدی صادر می‌شده است، تصریح کرد: این نوع صادرات مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد زیرا با کمبود کالا در کشور، ارسال آن محصول ممنوع می‌شد و برای تجارت مانع ایجاد می‌کرد؛ به همین دلیل باید تولید صادراتی در دستور کار قرار بگیرد. تولید صادراتی به این معنا است که با تغییر رویکرد، کالاهایی را برای صادرات انتخاب کنیم که تقاضای اندکی در داخل اما مصرف‌کننده عظیمی در کشورهای هدف دارد تا مشکلی در تنظیم بازار داخلی ایجاد نکند.
او درخصوص افزایش عوارض صادراتی برخی محصولات صنعتی و معدنی گفت: با توجه به نیاز داخلی و قول دولت مبنی بر حذف ممنوعیت‌های صادراتی، برای کنترل بازار این محصولات و کاهش خام‌فروشی اقدام به افزایش عوارض گمرکی شده است. این افزایش عوارض مانعی برای صادرات ایجاد نمی‌کند بلکه بخشی از سود تجاری را کاهش می‌دهد تا خام‌فروشی از ایران کاهش یابد که البته این دستورالعمل سه ماهه است و بعد از تاریخ تعیین شده بازنگری خواهد شد.
استفاده از فرصت‌ها برای توسعه بازارها
رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به فرصت فراهم شده برای افزایش تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا به‌دلیل جنگ روسیه و اوکراین، اظهار داشت: کشورهای طرف معامله با این دو کشور اکنون دچار مشکلاتی برای تأمین کالاهای مورد نیاز خود هستند که ایران می‌تواند در این بازار سهم قابل‌توجهی را به دست آورد. او با اشاره به بازار گسترده حاشیه خلیج‌فارس، خاطرنشان کرد: از این طریق می‌توانیم بازار خود را در قاره آفریقا که مانند یک گنج بکر است، توسعه دهیم که در حال حاضر سهم ناچیزی از آن را به دست آورده‌ایم.
پیمان‌پاک با بیان اینکه سیاست دولت استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای توسعه روابط تجاری است، گفت: در ماه‌های اخیر در همه جلسات و حوزه‌ها نمایندگان بخش خصوصی حضور داشته‌اند. در بخش‌هایی از تجارت که موفق عمل کردیم به‌دلیل استفاده مناسب از راهکارهای ارائه شده بخش خصوصی بوده است و در سال جدید این روند را نظام‌مند خواهیم کرد.
صادرات محصولات دانش‌بنیان نیاز به زمان دارد
رئیس کل سازمان توسعه تجارت با اشاره به صادرات حوزه دانش‌بنیان‌ها، گفت: تاکنون اقدام به صادرات روبات جراح کرده‌ایم که یک نماد از دستیابی ایران به عمق فناوری بود و نشان می‌داد که کشور می‌تواند نقش جدی در این حوزه برعهده بگیرد.
او با بیان اینکه توسعه در این بخش نیاز به زمان دارد، خاطرنشان کرد: حمایت از دانش‌بنیان‌ها در دستور کار سازمان توسعه تجارت قرار دارد، اما برای آن زمان بیشتری نیاز داریم تا ضمانت‌های لازم ایجاد و منجر به توسعه فعالیت‌ها شود.
عوارض صادراتی نیازمند اصلاح است
پیمان‌پاک اظهار داشت: دولت قول داده که برای کالاها ممنوعیت صادراتی ایجاد نمی‌کند بلکه با عوارض، محدودیت صادراتی ایجاد می‌کند، لذا با توجه به شرایط پیش آمده، عوارض صادراتی تعیین شد و عوارض؛ سهمی از سود مضاعف آن مجموعه بود، اما ما با برخی از عوارض مثل عوارض آب مجازی مخالف هستیم بلکه باید عوارض به صورتی مدیریت شود که صنعت را به سمت ایده‌آل ما هدایت کند و به همین دلیل فرمولی تعیین شد تا بخشی از سود صادراتی به‌عنوان عوارض دریافت شود البته برخی از حوزه‌ها در زمینه عوارض صادراتی نیازمند اصلاح است اما درخصوص عوارض صادراتی خام‌فروش‌ها به نظر می‌رسد این عوارض برای جلوگیری از خام‌فروشی وجود داشته باشد و دولت بر حاشیه سود، عوارض صادراتی تعیین کرده است.
معاون وزیر صمت گفت: قطعاً برای هدایت خام‌فروشی به زنجیره ارزش باید صادرات آن دارای عوارض باشد اما در حوزه صنایع پایین‌دستی نیازمند اصلاح است؛ ضمن اینکه عوارض، مقطعی است و بعد از سه ماه بازنگری شده و مسائل جدیدی مطرح می‌شود. وی افزود: کشورهایی مانند هند، روسیه، امارات و قطر در اولویت افزایش تعداد رایزنان بازرگانی قرار دارند. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران بیان داشت: تجارت به عراق رشد خوبی داشته است و در سال گذشته ۷۰۰ تا ۸۰۰میلیون رشد صادراتی به این کشور داشتیم و ۴ مرکز تجاری در بغداد، نجف، کربلا و اقلیم کردستان ایجاد کرده‌ایم.
سفر به روسیه برای توسعه روابط اقتصادی مؤثر بود
پیمان‌پاک با اشاره به سفر اخیر مسئولان سازمان توسعه تجارت همراه با ۷۰نماینده بخش خصوصی به روسیه، اظهار داشت: نشست‌های خوبی برای تسریع در توسعه روابط تجاری برگزار شد، ظرفیت‌های دو کشور شناسایی و مورد کارشناسی قرار گرفت و قراردادهایی نیز منعقد شد تا در حوزه‌های مختلف تأمین‌کنندگان و تجار مبادلات خود را با یکدیگر آغاز کنند، همچنین زیرساخت‌های لازم برای این توسعه فراهم نیست به همین دلیل توافق‌هایی انجام شد تا بتوانیم به بهترین شکل از حمل‌ونقل دریای‌خزر با استفاده از ظرفیت‌های دو کشور بهره‌مند شویم.
بــــرش ا ز جیب صادرکننده، یارانه به جیب واردکننده داده شد
رئیس کل سازمان توسعه تجارت گفت: اگر کالایی به بهانه صادرات افزایش قیمت داشته باشد، کسی که بیشترین نفع را می‌برد واردکننده است. سال‌ها از جیب صادرکننده کشور یارانه به جیب واردکننده داده شده است. چه کسی الان شاکی است واردکننده اپل و واردکننده گوشی بالای قیمت ۶۰۰دلار، درحالی که ۲هزار صادرکننده خشکبار و میوه‌وتره‌بار در این سه سال آسیب دیده‌اند و چرا باید ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند و هیچ‌کس هم درد آنها را نفهمد. لذا ما اجازه نمی‌دهیم کسانی که ارز ۲۳هزار تومانی از سامانه نیما می‌گیرند برای گوشی اپلی که حضرت آقا اشاره می‌کنند نباید وارد شود و نباید برای واردات آن ارز داده شود، تلاش کنند تا دوباره از سامانه نیما ارز بگیرند و دوباره واردکننده کالای لوکس خواستار ارز نیمایی شود. او اظهار داشت: برای صادرات به کشورهای اروپایی نیز برنامه داریم و در این بخش، هم برای صادرات و هم برای استفاده از منابع برنامه داریم و منابع را در فضای واردات نمی‌آوریم و آن منابع وارد بخش‌های زیرساختی مثل خطوط تولید، نوسازی و تجهیز فرایندهای تولید می‌شود. یک ماه آینده اتفاق خوبی در حوزه تجارت خارجی به‌وجود می‌آید و خبر آن را بزودی خواهیم داد.
