امام صادق عليهالسلام میفرماید:
” الاکل عند اهل المصیبه من عمل الجاهلیه. “
غذا خوردن نزد مصیبتزدگان با خرج آنان، از رفتارهای جاهلیت است و سنت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرستادن غذا برای مصیبتزدگان است.
من لایحضره الفقیه، ج۱ ص۱۸۲
پس از شهادت جعفر بن ابیطالب (جعفر طیار) پیامبر(صلی الله علیه و آله) دستور داد به خانه جعفر غذا بفرستند تا خانوادهاش جز مصیبت از دست دادن جعفر، دغدغه دیگری نداشته باشند. براساس سنت پیامبر، اگر حتی صاحبان عزا دیگران را برای غذا خوردن در خانه متوفی دعوت کنند شایسته نیست بروند زیرا غذا خوردن نزد اهل مصیبت و در منزلشان از اعمال مردم قبل از ظهور اسلام و دوره جاهلیت بوده است.
سنت عقلانی و قرآنی اسلام اقتضا میکند تا در جهت همدردی با مصیبتزده و کاهش فشار روحی و روانی شرایط به گونهای فراهم شود که او در مدت عزاداری دغدغه نداشته باشد
در روایات شیعی و سنی با استناد به حدیثی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) در شهادت جعفر بن ابیطالب، تصریح شده که مستحب است خویشان و نزدیکان متوفی در تهیه غذا و فراهم آوردن برخی امکانات، به خانواده او که دچار تألمات روحی شدهاند یاری رسانند و از آنان مراقبت و به آنها مهربانی کنند.
به فرموده امام صادق عليهالسلام از همان زمان، این کار به صورت «سنت» درآمد
بعد از دفن، مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سرسلامتی دادن مصیبت، یادشان میآید، ترک آن بهتر است و نیز مستحب است تا برای اهل خانه میت غذا بفرستند و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است
متأسفانه آداب مجالس عزای میت امروزه از مسیر اصلی و اسلامی خود خارج شده و مصیبت بلکه مصیبتهای دیگر را بر مصیبتزده تحمیل میکند؛ زیرا افزون بر صرف هزینههای سنگین برای خرید قبر و تهیه وسایل کفن و دفن و ختم؛ مصیبت زده باید با توجه به هزینههای سنگین امروزی پذیرای افرادی باشد که برای تسلای خاطر و تعزیت بر مصیبتزده وارد میشوند و علاوه بر مصیبت اصلی هزینههای گزاف بیموردی را متحمل شود.
از نظر آموزههای اسلام، تحمیل هزینه پذیرایی از مردم بر مصیبتزده، از سنتهای غیرعقلانی است.
(معاونت فرهنگی مذهبی کانون هم اندیشی واتحاد اندیشه ورزان انقلابی استان همدان)