اردشیر زاهدی (زادهٔ ۲۴ مهر ۱۳۰۷ در تهران)[۱] یک سیاستمدار ایرانی است. وی وزیر خارجه ایران و آخرین سفیر ایران در ایالات متحده آمریکا در دورهٔ محمدرضا شاه پهلوی بود. وی فرزند فضلالله زاهدی و همچنین همسر سابق شهناز پهلوی میباشد. اردشیر زاهدی هماکنون در سوئیس زندگی میکند.
۱۳۰۷ تا ۱۳۳۲: دوران تحصیل و کودتای ۲۸ مرداد
اردشیر زاهدی در ۲۴ مهر ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد. پدر وی، سپهبد فضلالله زاهدی از نظامیان بلندپایه در سلطنت پهلوی بود. اردشیر زاهدی، دیپلم خود را از یک مدرسه آمریکایی در بیروت، لبنان گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه ایالتی یوتا در آمریکا رفت تا درس مهندسی کشاورزی بخواند.[۲]
زاهدی در کتاب خاطراتش میگوید که اولین دیدارش با محمدرضا پهلوی، شاه ایران را همزمان با اولین بازدید شاه از آمریکا در سال ۱۳۲۸ بودهاست. در آنجا اردشیر زاهدی به عنوان نمایندهٔ محصلین ایرانی ایالت یوتا به دیدار شاه ایران میرود. زاهدی در سالهای پیش از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به ایران بازگشت. در آن زمان آمریکاییها در پروژههای گوناگونی در ایران، از جمله حوزه کشاورزی فعالیت داشتند. یکی از این پروژهها به نام «برنامه اصل ۴» که برای بهبود کشاورزی در ایران بود و ۱۳۸ آمریکایی در آن مشغول به فعالیت بودند. یرواند آبراهامیان در کتاب «کودتا» مینویسد: «اردشیر زاهدی فرزند سرلشکر زاهدی در پروژه اصل ۴ کار میکرد و پیامهای آمریکاییها را به پدرش که مخفی شده بود، میرساند.» در کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲، سپهبد فضلالله زاهدی، پدر اردشیر زاهدی، از عوامل اصلی آن کودتا بود که در ابتدا شکست میخورد و سه روز مخفی میشود و پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد، نخستوزیر ایران میشود.[۲]
۱۳۳۲ تا ۱۳۴۵: ازدواج با دختر شاه و سفیر شدن
در نخستین سفر محمدرضا پهلوی پس از کودتای ۲۸ مرداد به آمریکا، اردشیر زاهدی به عنوان آجودان کشوری همراه شاه به این سفر میرود. بهاین ترتیب، وی خیلی زود به حلقه نزدیکان دربار شاه وارد میشود. اردشیر زاهدی سپس در سال ۱۳۳۶ با شهناز پهلوی، دختر بزرگ شاه، ازدواج میکند. آنها دختری به نام «مهناز» به دنیا آوردند. اما هفت سال بعد، به خواست شهناز پهلوی از هم جدا شدند. در اسناد ساواک، دلیل این جدایی، عیاشی اردشیر زاهدی خوانده شدهاست.[۳][۴]
اردشیر زاهدی دو سال بعد از ازدواج با دختر شاه، به آمریکا برگشت تا این بار در سمت سفیر ایران در آن کشور انجام وظیفه کند. دوران کار در آمریکا از اسفندماه سال ۱۳۳۸ شروع شد و در اسفند سال ۱۳۴۰ هم به پایان رسید. اختلافات اردشیر زاهدی با علی امینی نخستوزیر بود که سرانجام باعث شد تا زاهدی از مقام سفیر ایران در آمریکا استعفا دهد. زاهدی پس از آن به لندن، انگلستان رفت و سفیر ایران در آنجا شد. مقامی که از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۵ در اختیار وی بود.[۲]
۱۳۴۵ تا۱۳۵۰: انتصاب به عنوان وزیر امور خارجه
زاهدی در ۲۲ دی ۱۳۴۵ بهجای غلام عباس آرام در کابینه امیرعباس هویدا، به سمت وزیر خارجه ایران رسید. او پنج سال در این سمت باقی ماند. سپس در اوایل دههٔ ۵۰ خورشیدی بار دیگر به عنوان سفیر ایران در ایالت متحده انتخاب شد و تا هنگام انقلاب ۵۷ در آن مقام باقی ماند و آخرین سفیر ایران در ایالات متحده لقب گرفت.[۲]
۱۳۵۷ تاکنون: حمایت از شاه و کناره گیری از سیاست
اردشیر زاهدی تنها مقام رسمی حکومت پهلوی بود که در زمان بیماری محمدرضا پهلوی در تبعید با او بود و برای اقامت شاه ایران در ایالات متحده تلاش بسیاری کرد. اردشیر زاهدی هماکنون بازنشسته است و در شهر لوزان، سوییس زندگی میکند.[۲]
به نقل از ویکیپدیا