صراط عشق صراط عشق
İslam’da dini hükümler elde edilirken belli başlı temel kaynaklara müracaat edilerek yapılır.
Şia fıkhı şu dört temel kaynağa dayanır:
- Kitabullah (Kurân)
- Sünnet
- Akıl
- İcma
1) Kurân: Şüphesiz bütün ümmetin birlik sebebi de sayılan Kurân-ı Kerim, İslam‘ı tanımak için ümmet ve mezheplerin en önemli kaynağı olmuştur. Bu ilahi kitabı yol gösteren bir kılavuz olarak görmüşlerdi. Fakih Kur’an delil bulduğu sürece Sünnet, Akıl ve İcma’ya müracaat etmez.
2) Sünnet: Kurân-ı Kerim’den sonra, İslam‘ı tanımakta en önemli kaynak, Hz. Peygamber’in söz ve davranışlarından ibaret olan sünnettir.
Sünnete bu özelliği veren, Kurân-ı Kerim’dir.
Çünkü peygamber Kur’an’ın şehadetiyle hiçbir zaman heva ve hevese göre konuşmaz.
﴿وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى﴾
O (Muhammed), arzusuna göre de konuşmadı. Sözü, ancak vahyedilen şeyden ibaret[1].
3) Akıl: Akıl tamamen vahiyle uyumlu ve İslam’ı öğrenmekte güvenilir kaynaklardan sayılmaktadır.
Bazı hadislere göre, Allah’ın insanlar üzerinde iki delil ve hücceti vardır ki, onların vesilesiyle Allah’ın isteği ve iradesi anlaşılabilir.
Hişam b. Hakem şöyle der: İmam Kazım (a.s) bana şöyle buyurdu:
يا هِشَامُ إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ (ع) وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُول
Ey Hişam! Allah’ın, insanlara sunduğu iki kanıt vardır. Biri açık, biri de gizlidir. Açık kanıt, resüller, nebiler ve imamlardan oluşur. Gizli kanıt ise akıldır[2].
4) İcma: Genel olarak İslamî hükümleri öğrenmedeki kaynaklardan birisi de icmadır. Şia’ya göre icma, yani bütün Müslümanların veya âlimler gibi Müslümanların bir grubun, bir görüşte birleşmeleri, hemfikir olmaları, başlı başına delil ve kanıt olarak kabul edilmemektedir.
Fakat Müslümanlar veya İslam âlimleri arasındaki görüş birliği Hz. Peygamberin sünnetini keşfedip ortaya çıkarıyorsa, delil olarak kabul edilebilir ve ondan da Allah’ın hükmünün ne olduğu anlaşılabilir.[3]
[1]-Necm, 3.
[2]–Usul’u Kafi, c1, s19, h12.
[3]–Şiiliğe Bakış, Dr. Muhammed Ali Şimalî, s.84.
