صراط عشق صراط عشق
Allah’ın gözle görülüp görülemeyeceği konusu Müslümanlar arasında ihtilaflı ve sorunlu meselelerden birisi olmuştur.
ALLAH CİSİM MİDİR, GÖZLE GÖRÜLEBİLİR Mİ?
Bu konu Müslümanlar arasında ihtilaflı ve sorunlu meselelerden birisi olmuştur. Kim Müslümanlar Allah’ın gözle görülebileceğini iddia etmişlerdir. Kimler de kıyamet günü 14 günlük ay gibi gözükeceğini, kimileri rüyada gözükebileceğini iddia etmişlerdir.
Ehlibeyt inanç ve itikadı ayet ve hadislerin buyrukları doğrultusunda;
Allah Teâlâ hiçbir zaman gözle görülmez, zira bir şeyin gözle görülebilmesi demek onun cisim, mekân, yer, renk, şekli ve yönü olması demektir ki bütün bunlar yaratıklara özgü olgulardır. Allah ise yaratıklara mahsus sıfatlara sahip olmaktan uzak ve münezzehtir.
﴾لا تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ﴿
“Gözler O’nu görmez, ama O, bütün gözleri görür.”[1]
Adamın birisi Hz. Ali’ye; “Sen Allah’ı hiç gördün mü?” diye sordu.
Hz. Ali: ”Ben görmediğim bir rabbe ibadet etmem!” dedi.
Adam: ”O’nu nasıl gördün?” diye sordu.
Hz. Ali: ”O’nu baştaki göz göremez; fakat kalpler O’nu imanın hakikatiyle görür. Rabbim birdir ve tektir; ortağı yoktur. Birdir, ikincisi yoktur. Tektir, benzeri yoktur. Zaman ve mekanla sınırlanmaz. Duyu organlarıyla hissedilemez ve hiçbir ölçüyle ölçülemez!”
Ve yine Hz. Musa’nın kavminde Allah’ı görmek istediklerin de yüce Allah şöyle buyurdu:
﴾وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ﴿
Musa tayin ettiğimiz vakitte (Tûr’a) gelip de Rabbi onunla konuşunca “Rabbim! Bana (kendini) göster; seni göreyim!” dedi.
﴾قَالَ لَنْ تَرَانِي وَلَكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي﴿
(Rabbi): “Sen beni asla göremezsin. Fakat şu dağa bak, eğer o yerinde durabilirse sen de beni göreceksin!” buyurdu.
﴾فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَى صَعِقًا فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ﴿
“Rabbi o dağa tecelli edince onu paramparça etti, Musa da baygın düştü. Ayılınca dedi ki: Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim, sana tövbe ettim. Ben inananların ilkiyim.”[2]
Kurân’da Allah’ın niteliklerine genel bir bakış.
İslam dininin doğuşu ve yayılmasındaki asıl hedefin, zat-ı mukaddes olan Allah’ı layık olduğu şekilde tanıtmak olduğunu biliyoruz.
Yüce Allah hiçbir mektep ve inançta Kurân-ı Kerim’de nitelendiği gibi, tanıtılmamıştır. Hatta önceki ilahi dinlerde bile bu nitelendirmeler gerçek kemal ve aslına ulaşmamıştı.
Kurân-ı Kerim beşerin dilinin gücü miktarı, Allah’ı en kâmil şekilde insana tanıtma gayretindedir. Kurân-ı Kerim’in haberine göre Allah:
﴾وَهُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ﴿
Hesap görenlerin en çabuğudur.[3]
﴾وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ﴿
Diri ve her şeye hâkimdir.[4]
﴾وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ﴿
Çok yüce ve uludur.[5]
﴾فَأَيْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ﴿
Nereye dönersek, Allah oradadır.[6]
﴾قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴿
O, birdir.[7]
﴾وَلِلّهِ الْمَثَلُ الأَعْلَىَ﴿
En yüce sıfatlar Allah’a aittir.[8]
– En güzel isimler Allah’ındır. O halde O’na güzel isimlerle dua edin.[9]
Kurân-ı Kerim gerçekten Allah’ı tanıma ve marifet kitabıdır.
Kurân Allah’ı en dakik, en güzel ve en yüce şekliyle tanımlamıştır.
İmam Humeynî (r.a), bu konu hakkında şöyle buyuruyor:
“Eğer Kurân olmasaydı Allah’ı tanıma kapısı sonsuza dek kapanmış olurdu. O’nu Kurân’da olduğu kadarıyla hiçbir kitapta, hatta İslamî irfan kitaplarında bile bulamazsınız.[10]
Allah’ı O’nun yüce isim ve niteliklerini tanıma, bilimsel, bireysel ve toplumsal etkilerinin ötesinde insanın saadeti için çok değerli ve etkili bir şeydir.
İnsanın tekâmülü Yüce Allah’ı doğru bir şekilde tanımasına bağlıdır.
Allah’ı layık olduğu şekilde tanımayan, güzel işler yapmaya özen gösterse de asla iman-i kemalin son derecesine ulaşmayacaktır.
Allah’ı doğru bir şekilde tanıma ki kemalin en yüce derecesi olup insani hakikate ve Allah’ın tarafına doğru yüceltir.
﴾اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ﴿
“O’na ancak güzel sözler yükselir, onları da Allah’a amel-i salih ulaştırır”.[11]
Şehid Mutahharrî bu konuda şöyle diyor:
“İnsanın insanlığı, Allah’ı tanımasına bağılıdır. Zira Allah’ı tanımak, insandan ayrı olmayıp vücudunun en temel ve değerli bölümüdür. İnsan ne kadar varlığı, varlık düzenini, onun başlangıcı ve aslını tanırsa, bu, ilim ve marifetin oluşturduğu insanlık cevherinin, onda oluşması demektir.”.[12]
[1]-Enam, 103.
[2]-Âraf, 143.
[3]-Enam, 62.
[4]-Tâhâ, 111.
[5]-Lokman, 30.
[6]-Bakara, 115.
[7]-Tevhid, 1.
[8]-Nahl, 60.
[9]-Âraf, 180.
[10]-Kurân Marifetullah Bâbı, s.32.
[11]-Fatır, 10.
[12]–Mecmua-i Âsar, c.2, s.105.
