دستکاری ژنتیکی پشه در برزیل فاجعه آفرید

بشر به علت بیماری زا بودن بسیاری از انواع پشه ها در تلاش برای کنترل آنهاست. اما دستکاری ژنتیک این حشره در کشور برزیل خطرات تازه ای ایجاد کرده است.

یکی از ایده های خلاقانه برای کنترل جمعیت حشرات موذی و به خصوص پشه ها، دستکاری ژنتیکی آنها برای عقیم کردن پشه های نر بوده است. اما آزمایش تازه این روش در برزیل شکست خورده و نتیجه این امر ترکیب ژن های پشه های جهش یافته با پشه های بومی برزیل است که به تولید پشه های وحشی تر و مهاجم تری انجامیده است.

این دستکاری ژنتیک بر روی پشه های مذکری موسوم به Aedes aegypti انجام شده تا آنها دارای ژن غالب کشنده ای باشند که در زمان جفت گیری با پشه های ماده به مرگ هر چه بیشتر فرزندان آنها بینجامد و معدود پشه های متولد شده نیز آن قدر ضعیف باشند که نتوانند برای مدت طولانی زندگی کنند.

قرار بود اجرای این طرح به کاهش ۸۵ درصدی جمعیت پشه ها در برزیل منجر شده و به کاهش شیوع بیماری هایی مانند تب زرد، زیکا و مالاریا بینجامد. اما بررسی های محققان دانشگاه ییل نشان می دهد در عمل چنین اتفاقی نیفتاده و ترکیب ژن های پشه های عادی و دستکاری شده به تولد پشه هایی به مراتب خطرناک تر منجر شده است.

به نظر می رسد علت اصلی این تحول خطرناک زنده ماندن و عدم مرگ سریع نوزادان تازه متولد شده است و زاد و ولد آنها این نتایج خطرناک را در پی داشته است. از همین رو محققان در تلاش برای کشف علت این امر و مقابله با تداوم این روند نگران کننده هستند.