مًثًل اهل بیت عصمت و طهارت صلوات الله علیهم اجمعین

بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین

*معنای بیت در قرآن و روایات:

  در آیه، یک جا واژه «البیت» به کار رفته و در جای دیگر واژه «بیوتکن». بین این دوواژه تفاوت بسیاری وجود دارد ؛ مراد از اهل بیت همان اهل بیت نبوت و رسالت و وحی و رحمت و کرامت و عصمت می باشد . «ان فاطمة وعلي والحسن والحسين في حظيرة القدس في قبة بيضاء سقفها عرش الرحمن عز وجلّ.»(فاطمه و علی و حسن و حسین در محضر مقدس الهی در زیر گنبد سفید رنگی هستند که سقف آن عرش خدای رحمان است. ) کشف الغمه فی معرفه الأئمه، اربلی، جلد ‏۱، صفحه‌ی ۵۲۶، الخامس فیما ورد فی حقه من رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم).)

این روایتی است که عمر بن خطاب از پیامبر خدا نقل کرده است. اما واژه«بیوتکن» اشاره به خانه های قابل رؤیتی دارد که از خاک وسنگ درست شده است و به همسران پیامبر به عنوان افرادی عادی تعلق دارد. و به همين جهت در احاديث ما و أهل سنت آمده است كه پیامبر اکرم (صل الله علیه واله و سلم)) همه درهايي كه به مسجد باز مي شوند را بسته است مگر درب خانه على (عليه السلام ) ودر اين زمينه كافي است كه روايت ابن عساكر كه در تاريخ دمشق آمده ، ايشان از ابن عمر روايتی در رابطه با ويژه گی های أميرالمؤمنين علي(عليه السلام ) نقل ميكند ودر آن آمده است كه پیامبر(صل الله علیه و اله وسلم) همه درهايى كه به سوى مسجد باز ميشد بست مگر در خانه على عليه السلام، متن روایت اینست : «عن ابن عمر قال سدَّ الأبواب كلَّها إلا باب علي»تاريخ مدينة دمشق – ابن عساكر – ج 42 – ص 122. بحار الانوار ج 43 ص 76

اما در منابع حديثى ما این جریان بطور متواتر وجود دارد، جالب اينكه در تفسير امام حسن عسكرى ( عليه السلام ) فلسفه اين واقعه ذكر شده است ، حضرت از اجداد مطهرش از پیامبر اکرم (صل الله علیه واله وسلم) نقل مى كند «أنه قال : لا ينبغي لأحد يؤمن بالله واليوم الآخر أن يبيت في هذا المسجد جنبا إلا محمد وعلي وفاطمة والحسن والحسين ، والمنتجبون من آلهم الطيّبون من أولادهم »(سزاوار نيست بر كسى كه ايمان به خدا و روز واپسين دارد كه درحال جنُب دراین مسجد(مسجدالنبی)بخوابدمگر محمدوعلى وفاطمه وحسن وحسين وبرگزيدها از آل بيت آنان عليهم السلام ) وسائل الشيعة (آل البيت) ج 2 – ص 210

اين برخورد عملى پیامبر(صل الله علیه واله وسلم) براى اثبات طهارت مطلقه اهل بيت عصمت بود چرا که خانه اهل بیت از خانه های دنیوی نیست و احکام خانه های دنیوی بر آن صدق نمی کند. شایان ذکر است که محرابی که پیامبر(صل الله علیه واله وسلم) خدا در آن به تهجد و عبادت مشغول بود پشت خانه فاطمه (سلام الله علیها) قرار دارد وبسیار بجا بود که جبرئیل امین از همان دری وارد شود که به سوی خانه علی (علیه السلام) گشوده می شد .

نکته ديگر اينكه دقيقا بعد از آیه تطهیر آمده است (وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا)( آنچه که از آیات الهی و حکمت در خانه های شما ( همسران پیامبر ) تلاوت می شود متذکر شوید همانا که خداوند نکته بین و آگاه است ) أحزاب34.دو صفت لطیف و خبیر كه در پایان این آیه ذکر شده به راستی جای تامل و دقت دارد.

*خانه نبوت و رحمت :

در پرتو معنایی که برای واژه «البیت» ذکر کردیم می توانیم پاسخی که خداوند به ساره (همسر ابرهیم) داده اند را به خوبی درک کنیم. ساره گفت: (يَا وَيْلَتَا أَ أَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ)( وای بر من آیا من با اینکه پیره زنی هستم و همسرم نیز مردی پیر است چگونه دارای طفلی می شوم؟ این خبری شگفت انگیز و عجیب است هود72 .) فرشتگان در پاسخ به تعجب و شگفتی به او گفتند :)أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ) (آیا تو از امر الهی و رحمت وبرکاتی که بر شما اهل بیت دارد شگفت زده شده ای همانا او ستوده و بزرگوار است.)هود73 

به واژه رحمت در این آیه توجه کنید، این واژه در این آیه به صورت مطلق آمده است و این نشان دهنده این است که رحمت در این آیه فقط به خاندان اهل بیت تعلق دارد و برای اینکه خداوند تاکید کند که رحمت مطلقه اش تنها مختص به خاندان ابراهیم است، از کلمه اهل بیت استفاده کرده است . روشن است که مقصود از «بیت» همان خانه نورانی ابراهیم است که در نسل نیکوکارش نیز تجلی یافته است. در اصول کافی یک حدیث طولانی از جابربن عبدالله انصاری به نقل از امام باقر (عليه السلام ) ذکر شده که فرمودند :«این در شأن اهل بیت (عليهم السلام ) نازل شده.»کافی ج8 ص 379

هم چنانکه بر زبان نوح (عليه السلام ) نیز واژه ی بیت جاری شده است(رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِي مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلاَ تَزِدْ الظَّالِمِينَ إِلاَّ تَبَارًا)نوح28( خداوندا مرا و پدرو مادرم را و هرکه در خانه من داخل شود و همه مؤمنین و مؤمنات را بیامرز و بر ستمکاران جز هلاکت و نابودی میفزای. ) آیا مقصود از واژه بیت در این آیه همان خانه گلی و خشتی کوچکی است که ابراهیم درآن زندگی می کرد؟ به راستی آن خانه کوچک گلی چقدر از مردم را در خود جای می دهد؟ پس تکلیف بقیه مردم که از مکتب او پیروی می کردند چیست ؟ آیا آنها شامل دعای او نمی شوند؟ حدیثی که هم اکنون از اصول کافی ذکر می کنیم به این پرسش پاسخ می دهد . امام علی (عليه السلام ) در توضیح این آیه کریمه (رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِي مُؤْمِنًا)«نوح 28»می فرماید: مقصود از بیت در این آیه همان ولایت است ؛یعنی هرکه در دایره ولایت اهل بیت وارد شود گویا داخل بیت انبیا شده است. نتیجه اینکه هرکه در هر دوره ای که زیست می کند با امام زمانش که جانشین پیامبر خداست ارتباط برقرار کند، مثل کسی است که با انبیای عظام الهی ارتباط برقرار می کرده است. در حدیث صحیحی از پیامبر (صل الله علیه واله وسلم) چنین آمده است:«مثل أهل بيتي فيكم مثل سفينة نوح، من ركبها نجى ومن تخلف عنها غرق .( مثل اهل بيت من در میان شما مثل کشتی نوح است هرکه بر آن سوار شود نجات خواهد یافت و هر که بر آن پشت کند غرق خواهد شد) »وسايل الشيعه ج 27 ص 31

اللهم صلی علی محمد وآل محمدوعجل فرجهم

ابراهیم انصاری بحرینی

 07 ذو القعدة 1435 هـ