سرخط خبرها
خانه / صراط عشق / متون / استفاده از جاذبه های جنسی زنان در تبلیغات شهری

استفاده از جاذبه های جنسی زنان در تبلیغات شهری

تمام افراد و رسانه هایی که بزرگداشت مقام مادری را تاب نیاورده بودند، این روزها دربرابر استفاده ابزاری از یک زن برای تبلیغ آرایشگاه سکوت کرده اند. گویی برای این طیف تنها چیزی که مذموم است، «مادری و همسری» است. اما اگر زنان به شکل کالا در جامعه درآیند چندان هم مشکلی ندارد.

ساعاتی پس از انتشار عکس تبلیغاتی یک آرایشگاه زنانه در بابل، مسئولان این شهرستان اعلام کردند که فرد متخلف دستگیر و آرایشگاه وی پلمب شده است. داستان این جنجال از آنجا شروع شد یک زن به صورت زنده در کنار بیلبورد تبلیغاتی، اقدام به تبلیغ یک سالن آرایش زنانه کرده است. اگرچه شهرداری بابل ضمن جمع آوری این بیلبورد در بیانیه ای وعده پیگیری قضایی این امر را داده است، اما به نظر می رسد مساله ریشه دارتر از آن است که با جمع آوری بیلبورد تبلیغاتی و پیگیری قضایی تمام شود. این پدیده را میتوان محصول شعار سال گذشته‌ی نمایشگاه «زنان و تولید ملی» دانست.

شهریور سال گذشته بود که سیزدهمین نمایشگاه زنان و تولید ملی که با حضور شهرداری تهران و جمعی از مسئولان دولتی و شهری افتتاح شد؛ نمایشگاهی که به گفته مدیرکل امور بانوان شهرداری تغییرات زیادی با 12 نمایشگاه قبلی داشت! یکی از تفاوت ها، نگاه جدیدی بودکه مسئولان به مفهوم و جایگاه «زن» داشتند. در این نمایشگاه بنری با شعار «زنان چهره شهر را تغییر می‌دهند» با 5 رنگ(سبز،آبی، قرمز، نارنجی و البته مشکی) در سراسر نمایشگاه نصب شده بود که در ادامه طراحی این بنر ضربدری روی رنگ مشکی کشیده شده بود. 

همراه شدن شعار «زنان چهره شهر را تغییر می دهند» با مجموعه ای از رنگ ها و خط خوردن رنگ مشکی (که رنگ اصلی حجاب بانوان مسلمان ایرانی است) در انتهای آن، موجب عصبانیت اکثریت زنان و مردان شهر شد. اکثر منتقدان بر این باور بودند که نگاه ابزاری به زنان و شیء انگاری آنان موجب تولید این چنین تبیلغاتی می شود و گویا شهرداری (که دیگر خبری از ساخت و ساز و انجام پروژه های بزرگ در آن نیست)، به زیبا سازی شهر به واسطه زنان روی آورده است. منتقدان، معتقد بودند این شعار با هدف تغییر نگرش جامعه و به خصوص قشر جوان و نوجوان انتخاب شده است و گسترش آن به مرور، موجب عادی سازی نگاه ابزاری به زنان خواهد شد.

اگرچه در آن مقطع و بعد از انتقادات گسترده به این شعار، مسئول نمایشگاه تلاش کرد تا توجیهی برای آن ارائه دهد و بگوید: «این مساله برنامه ریزی هیچ کسی در شهرداری نیست» اما حالا می توان اثر و محصول این شعار را دید. شعاری که می تواند نشستن یک «زن» در یک تابلو تبلیغاتی برای زیبایی و جذب بیشتر مخاطب را تئوریزه کند. زنی با هویتی جدید، که از ظرفیت های صرفا جسمی یا جنسی خود برای زیباسازی بیشتر استفاده کرده است و در یک تابلو تبلیغاتی می نشیند!

*چرا گفتید نقش زنان «مادری کردن» است؟!

طرفه حکایت اینجاست که این جریان، اجازه بیان تعریفی دیگر از «زن» را نمی دهند و دربرابر آن با تمام قوا مقابله می کنند. شاید باور این موضوع برای عده‌ای سخت باشد که روزی در جامعه ایرانی، تاکید کردن بر نقش «مادری» بانوان به عنوان توهین به آنها تلقی شود! در نظر این طیف اگر کوچک ترین سخنی از مادری و همسرداری زنان به میان بیاید، ظلم به بانوان جامعه، محدود کردن آنها به خانه و نادیده گرفتن حقوق آنهاست! خرق‌عادتی که به مدد تفکر غربزده برخی از رسانه‌های اصلاح‌طلب به وقوع پیوست.

در همین راستا چندی پیش طرحی در دیوارنگاره میدان ولی عصر (عج) به مناسبت روز مادر، به موضوع نقش زنان در خانواده اختصاص پیدا کرده بود. این دیوارنگاره طرح مادری بود که در خانه مشغول تربیت فرزندان است. یک تصویر زیبا از مادری با کودکان خود با رنگ‌ها و اِلمان‌های نشاط آفرین که در عین ناباوری مورد انتقاد شدید و بی‌منطق برخی چهره‌ها و روزنامه‌های اصلاح‌طلب واقع شد. 

شهین دخت مولاوردی که برای معرفی خودش در صفحه مجازی‌اش نوشته: «دبیر کل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان و معاون پیشین رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده»، جزو اولین نفراتی بود که هجوم رسانه‌ای علیه این دیوارنگاره میدان ولی‌عصر (عج) را با آنچه دفاع از جایگاه زن عنوان می‌شد، آغاز کرد. دومین واکنش عجیب با استدلال‌های فاقد منطق مربوط می‌شد به روزنامه اصلاح‌طلب شهروند که ترجیح داده بود مطلبش را یک خانم بنویسد؛ دیوارنگاره را «بی احترامی به مقام زن» توصیف کرده بود. روزنامه آرمان که به روزنامه خاندان هاشمی اشتهار دارد، یکی دیگر از رسانه‌های طیف اصلاح‌طلبان بود که با تیتر «اوج بی‌احترامی به زنان» به قلم یک خبرنگار خانم نوشت: 

«.. دیوارنگاره جدید میدان ولی عصر (عج) طرحی که به نام گرامیداشت روز زن است و نشان از حضور یک زن در منزل در حال سامان دادن به وضعیت سه فرزندش دارد. برداشتی که از این طرح می‌شود چنین است که وظیفه زن تنها در تربیت فرزندانش خلاصه می‌شود و بس. در صورتی که همگان بر این اعتقاد هستند در دنیای امروز و ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی کشور نمی‌توان زن را تنها در چارچوب خانه و در حال تربیت فرزند به تصویر کشید.»

نکته جالب اینجاست که این جریان با استدلالی خنده‌دار به مخالفت با این دیوارنگاره پرداخته‌ بودند. روزنامه‌ی آرمان معتقد بود که طرح مادری که دارد به فرزندان خود کمک می‌کند و در خانه است به معنای این است که زنان نباید در امور اجتماعی ورود کنند و باید در خانه باشند! بله درست خواندید استدلال همینقدر مضحک است. معلوم نبود از کجای یک طرح نقاشی شده به این نتیجه رسیده‌اند؟ آیا اگر زن را در قالب و محتوای مدرن، بدور از فرهنگ بومی و اسلامی خود به تصویر می‌کشید و نگاه ابزارگرایانه و جنسی به زن داشت طرح، طرح خوبی می‌شد؟ قطعا از نظر این جریان اینگونه است. اصولا نگاه فرمالیستی به زن و گرفتن ژست فمنیستی از ادا و اطوارهای این جریان خاص در این سال‌های اخیر بوده است.  جالب تر این که تمام افراد و رسانه هایی که بزرگداشت مقام مادری را تاب نیاورده بودند، این روزها دربرابر استفاده ابزاری از یک زن برای تبلیغ آرایشگاه سکوت کرده اند. گویی برای این طیف تنها چیزی که مذموم است، «مادری و همسری» است. اما اگر زنان به شکل کالا در جامعه درآیند چندان هم مشکلی ندارد. 

*خانه‌دار بودن زنان، اهانت به آنها نیست

کافی است مروری بر برخی بیانات مقام معظم رهبری به عنوان سکاندار اصلی جامعه ایرانی در ارتباط با اهمیت نقش «مادری بانوان» در خانواده داشته باشیم تا بفهمیم چرا این هجمه‌های اخیر حتی از ایرادهای قوم بنی‌اسرائیل هم عجیب‌تر است. ایشان در یکی از بیانات خود در جریان خواندن خطبه عقدی در سال 1381 می‌فرمایند: «بعضی‏‌ها خیال مى‏کنند اگر زنى کارش عبارت از‌‌ همان کار داخل خانه باشد، این اهانت به زن است؛ نه، این هیچ اهانتی نیست، بلکه مهم‌ترین کار براى زن، این است که زندگى [خانواده] را سر پا نگه ‏دارد». ایشان حتی آنجا که به مساله مهم اشتغال زنان نیز اشاره می‌کنند با تاکید بر این نکته که حضور اجتماعی زنان نباید مانع از نقش‌آفرینی آنها در جایگاه ارزشمند مادری شود، می‌گویند: «اسلام با کار کردن زن موافق است. نه‌تنها موافق است، بلکه کار را تا آنجا که با شغل اساسى او که مهم‌ترین شغل اوست – یعنى تربیت فرزند و حفظ خانواده – مزاحم نباشد، شاید لازم هم مى‏داند». البته ایشان نکاتی را از قیود حضور اجتماعی زنان می‌دانند و می‌فرمایند: «اشتغال بانوان از جمله‌ چیزهایى است که ما با آن موافقیم. بنده با انواع مشارکت‌هاى اجتماعى موافقم؛… منتها دو، سه تا اصل را باید ندیده نگرفت. یک اصل این است که این کار اساسى را – که کارِ خانه و خانواده و همسر و کدبانویى و مادرى است – تحت‌الشعاع قرار ندهد».

*علت مخالفت با «مادری» و «حجاب زنان» چیست؟

جریانی که زن را ابزاری برای زیبا سازی شهری می بیند، برای پیاده سازی شعار خود، با تمام باورهای جامعه مخالفت کنند. در نگاه این جریان «حجاب» و «مادری» دو مانع اصلی بر سر راه تحقق مدرنیزاسیون جامعه ایرانی و تحقق خواسته های خود است. به همین منظور با استفاده از تکنیک «تحبیب، تخریب، انحلال» تلاش دارند تا زمینه را برای پیاده سازی پروژه خود فراهم کنند. به همین منظور در ابتدا تمام تلاش خود را انجام می دهند تا تصویری جذاب از زن غربی ارائه دهند (مرحله تحبیب). زنی که با حضور رنگارنگ خود در تبلیغات و ویترین های شهری باعث شده است خیابان های اروپا رنگ متفاوتی به خود بگیرند و زنان توانسته‌اند با حضور خود در اجتماع اقتصاد را متحول کنند! (تا جایی که «رد لایت» در هلند ایجاد می شود و فروشگاه هایی برای عرضه زنان راه اندازی می شود).

تصاویری دردناک از عرضه دختران پشت ویترین یک فروشگاه در رژیم صهیونیستی

در کنار آن با تحقیر زن ایرانی، او را فردی عقب مانده معرفی می کند که به خاطر پایبندی به «حجاب» و «مادری» نتوانسته است نقش خود را در جامعه بازی کند. اما نکته جالب توجه در این میان آن است که این طیف با تقلیل نقش زنان به مواردی مثل استفاده از اندام خود برای تبلیغ محصولات دیگران، نگاه ها را از نقش اصلی آنها که مادری و تربیت آیندگان است دور می کنند (مرحله تخریب). همه این ها با این هدف انجام می شود که در انتها بتوانند، با از بین بردن باورهای اصلی، ارزش های خود را بر جامعه تحمیل کند. (مرحله انحلال) 

ردلایت آمستردام هلند

در نگاه این طیف برخلاف تمام شعارهایی که در دفاع از حقوق زنان فریاد می زنند اما، ترجیح می دهند زنان مانند سازه های شهرداری وظیفه زیبا کردن چهره شهر را بر عهده بگیرند و در این راه شهرداری برای آنان چارت رنگ بندی های روشن و شاد را در نظر گرفته است که در این بین رنگ مشکی که رنگ چادر زنان محجبه است گویا به زیباسازی شهر و تغییر چهره شهر کمک نمی کند؛ برای همین در این تبلیغ شهرداری، یک علامت ضربدر روی رنگ مشکی زده شده است. در این پروژه حجاب و عفاف مانعی خواهد بود برای آنکه بتوانند از زن ایرانی به عنوان یک ابزار استفاده کنند. به همین خاطر تا توانسته اند با حجاب و به خصوص چادر به مقابله پرداخته اند. 

از سوی دیگر یکی از موانع اصلی در نظر این جریان برای مدرنیزاسیون زن ایرانی، باور جامعه به نقش اصلی زنان یعنی مادری است. در نگاه این جریان تا زمانی که بانوان ایرانی مادری را به عنوان اصلی ترین وظیفه خود شناخته باشند، نخواهند توانست اهداف خود را اجرایی کنند.

این نگاه جنسیت زده و ابزاری به زن اما در دوران مسئولیت کسانی به چشم می آید که در سال های متمادی بعد از انقلاب مدعی آزادی و احترام به حقوق زنان بوده اند و امروز با انتشار تبیلغات جنسیت زده و ابزارانگارانه، ماهیت واقعی تفکر خود را به نمایش می گذارند. 

سوالی که به ذهن متبادر می شود این است که چرا بعد از استفده از یک زن در تابلوی تبلیغ یک آرایشگاه، صدایی از مدافعان حقوق زنان، پروانه سلحشوری، شهیندخت ملاوردی، ترانه علیدوستی و دیگر سلبریتی های فمنیست و رسانه های اصلاح طلب در نمی آید؟ توقع حمایت از حقوق زنان چادری و احترام به رنگ مشکی که از این سلبریتی ها، امری بیهوده است؛ اما چرا امروز و بعد از این اتفاق دردناک، از نگاه ابزاری و جنسیت زده و شی انگاری زنان کسی انتقاد نمی کند؟ شاید بتوان این مسئله را در عدم واقعیت دغدغه ای دانست که این طیف سعی در نشان دادن آن دارند. کسانی که سال ها با برچسب  ضد زن بودن به تفکر اسلامی خود را حامی زن امروز می دانستند، امروز باید به این سوال جواب بدهند که  دستور اسلام به پنهان کردن جذابیت های جنسی زن در بستر جامعه به دلیل این که زیبایی های روحی و اخلاقی و عقلی او تحت الشعاع جنسیت قرار نگیرد ضدیت با زن است یا تفکری که خروجی مدیریتی اش زن را به مثابه دکور خیابان ها می داند و او را با سازه های شهر و تابلوهای تبلیغاتی مقایسه می کند؟

ایتابلهسروشآپارات

همچنین ببینید

سازمان جهانی بهداشت: زنان باردار در غزه در معرض خطر هستند

تعداد زنان باردار در نوار غزه را حدود ۵۲ هزار نفر برآورد کرد

بی‌بی‌سی: اروپا برای زنان به جهنمی تبدیل شده است

باغ وحش اروپای شرور و خبیث،اروپا، قلب خشونت‌های فیزیکی و جنسی زنان در جهان

6 دیدگاه

  1. مقاله اي كاملا بدون سواد تبليغاتي و طراحي بود. اين طرح رو يكي از همكاران گرافيك ما كه اتفاقا نه سياسيه و نه اصلا دنبال سياسته و عموما خونه نشينه و يا كلاس خصوصي طراحي داره در بابل انجام داد. متاسفانه هر كسي بخودش اجازه ميده كه در حوزه اي كه نه اطلاعاتي و نه سوادي در اون مورد داره اظهار نظر كنه و اين مسئله ايران امروز ماست كه نمونش آقاي رائفي پور بود. اين يك خلاقيت بود صرفا كه خيلي خنده داره اونو با اسراييل و هلند و نمايشگاه تهران و اصلاح طلب و …. منتسب كرديد كه اين هم نشون ميده شما هم مثل اصلاح طلب ها دنبال آتو ميگرديد تا طرف مقابل رو ناجوانمردانه و بدون سند بزنيد. مقاسيه هاتون كه ديگه اوجش بود و حسابي ما رو خندوند. در ضمن اين مقاله رو به صدا و سيماي جمهوري اسلامي كه رييسش رو رهبر جمهوري اسلامي تعيين ميكنه و يكي از نهادهاي ارزشيه كه طرفدار پر و پا قرصه اصولگراهاست كه حتي كارمند خودش (فردوسي پور) رو بخاطر محبوبيت مردمي بيرون ميكنه هم بفرستيد چون اون نهاد ارزشي محترم هم در تبليغاتش از ديوار و سنگ و چوب استفاده نميكنه و سرشار از خانم هاي محترمه. پس فرافكني و يك طرح ساده و نوآوري تبليغاتي رو به اسراييل و …. نسبت نديد هر چند اين مسئله تو ذات امثال نويسنده اين مقاله است.

    • جناب آقای باسواد..
      از دوران مدرنیته و انقلاب صنعتی فرانسه، در اروپا امانیسم روی کار آمد و فرهنگ غرب مبتنی بر انسان گرایی شد..
      از آنجا تساوی حقوق زن و مرد مطرح شد و اینکه خانم ها باید از خانه ها خارج شوند و لباس های کوتاه تر بپوشند و آزادی جنسی داشته باشند و مانند مردها در کارخانجات صنعتی در خدمت انقلاب صنعتی باشند..
      از آنجا زن نقش مادری اش کم رنگ شد و به یک کارگر در کارخانجات تبدیل شد و برای جامعه نیز یک کالای جنسی شد..
      الان در شهرهایی توریستی اروپا زن را در پشت ویترین می گذارند و به عنوان یک مانکن متحرک برای فروش اجناس استفاده می کنند و حتی به عنوان یک کالای جنسی به فروش می رسانند..
      اتفاقا مقایسه نویسنده این مقاله برای بنده نه تنها موجب خنده نبود بلکه قلب انسان را به درد می آورد که دوستان ساده لوح شما بدون تحلیل و علم کورکورانه از طرح های غربی ایده می گیرند و در جامعه ایرانی اسلامی به کار می بردند..
      ای کاش دوست شما کمی سواد سیاسی و اجتماعی داشت تا بداند اینجا ایران است و یک زن به رخ کشیدن زیبایی اش، فرهیختگی محسوب نمی شود..

    • سلام
      هنر یک مقوله ارزشمند و فاخر برای جامعه بشری هست و صاحب اون یعنی هنرمند هم همینطور فارغ از جهت گیری های سیاسی و حتی مذهبیش.
      هنرمند به همون میزان که ارزشمند و قابل احترام هست به لحاظ اینکه فرهیخته، روشنفکر و تاثیرگذار در جامعه هست ، جز خواص محسوب میشه و بایستی خودش رو در قبال همه مردم و نه قشر خاصی مسؤل و پاسخگو بدونه .
      روشنفکری که مراقب فضای فکری خود یا جامعه اش نباشه خواه ناخواه از خاصیت می افته و افول می کنه.
      توصیه می کنم دوتا کتاب از جلال آل احمد را یک بار دیگه نگاه کنید ۱_ در خدمت و خیانت روشنفکران۲_ غربزدگی.
      ضمنا عزیز دل هنرمند باید قدر گوهر خودش رو بدونه و توی بازی دیگران احیانا بازی نکنه . فرمودید اهل بابل هستید . بابل از گذشته های دور شهر مردمان هنرمند عالم و فرهیخته بوده و هست بخاط همین هم مورد طمع دزدان و راهزنان فرهنگی هست. سوال؛ خانم مسیح علینژاد که بابلی هم هست داره چکار میکنه با فرهنگ و ارزشهای زنان ایران؟ آبروریزی ای که در قضیه شورای شهر بابل اتفاق افتاد آیا یک اتفاق ساده بود؟ چرا توی بابل که یک شهر مذهبی هست باید «به رخ کشیدن زیبایی های زن» اتفاق بیوفته ؟
      حرکت فرهنگی و ایضا حرکت ضد فرهنگی یک حرکت چراغ خاموش و آرومه و فقط هنرمند باهوش و حواس جمع میتونه اتفاقات رو تحلیل کنه و اقدام درست رو انجام بده.
      از حوصله شما متشکرم.

    • جالبه شما در حالی نویسنده این مقاله رو بی سواد میدونی که خودت کوچکترین سوادی توی این حوزه نداری وگرنه میدونستی که پایه ای ترین چیزی که یه طراح برای ورودش به بحث طراحی تبلیغاتی باید بدونه اینه که یک جامعه شناسی قوی باشه. اگر طراحی صرفا برای ایده پردازی میخواد کاری انجام بده باید بشینه خونه فقط برای خودش طرح بزنه، اما وقتی وارد فضای تبلیغات و جامعه شد شناخت فرهنگ جامعه از بایدهای ورود به این حرفه ست.

  2. سلام
    چیزی که مشهود هست استفاده ابزاری از زنان در تبلیغات محصول هست که لازم نیست کلاس های طراحی هالیوودی رو گذرانده باشی همین که میدونی جامعه به نیاز جنسی واکنش مثبت میده و طرح رو حول محور استفاده ابزاری زن قرار میدی یعنی در جبهه شیطان داری زندگی، حرکت و نفس میکشی حالا اگه طرف به قول شما روحش هم خبرداد نیست که به بعید نزدیک است،جاهل هست و یا اگر از قصد بوده که خائن هست .
    در هر نهاد و سازمانی هم شما بخوابن خلاف مقررات و هنجار های آن جا عمل کنی مطمئنا برخورد مستقیم میشه حالا بگذریم از مسئله دروغ بزرگ هولوکاست که به شما و امثال شما حتی اجازه اعتراض در ذهنتان را هم نمیدهند چه برسه بخوابم طرح موضوع کنین.

  3. آقایی که نویسنده ی این مقاله رو بی سواد در هنر گرافیک و تبلیغات خطاب کردی خود شما چقدر توی این حوزه سواد داری؟
    من ۱۱ سال کارم طراحی گرافیک و برندینگ شرکت های مختلف بوده. فهم و درک صحیح فرهنگ و باورهای یک اجتماع از پایه ای ترین اصولیه که هر طراحی برای اجرای طرحی در اون کشور باید در نظر بگیره. اگر طراح این اثر این فهم و شناخت رو داشته پس تعمدا این کارو انجام داده و خلاف فرهنگ و قوانین این کشور اینکارو کرده وگرنه جاهل بوده. الان دنیا بیشترین سرمایه گزاریهاشو روی بحث تیلیغات گذاشته تا بتونه فرهنگ و باورهاشو توی جوامع نهادینه کنه. اتفاقا یکی از مشکلات کشور ما همونطور که شما گفتی همینه که متخصصینی امثال این طراح یا شناخت کافی نسبت به جامعه ی مورد خطابش ندارن یا عمدا مبلغ این فرهنگ هستن.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.