صراط عشق؛ مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری مجله ی فرهنگی، معرفتی، ادبی، هنری
«قلعه کوتول شاه» یکی از بناهای تاریخی سیاهکل است که بر فراز کوهی با 30 متر ارتفاع در روستای موشا یا «میر شاه» از آبادی‌های دهستان «مالفجان» قرار دارد.
tyle=”line-height: normal; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; font-size: 14px; font-family: yekan;”>وجود دژی پنهان در دل جنگل‌های سیاهکل/ رؤیایی‌ترین جاده ایران در دیار دیلم گیلان
«قلعه کوتول شاه» یکی از بناهای تاریخی سیاهکل است که بر فراز کوهی با 30 متر ارتفاع در روستای موشا یا «میر شاه» از آبادی‌های دهستان «مالفجان» قرار دارد.
وجود دژی پنهان در دل جنگل‌های سیاهکل/ رؤیایی‌ترین جاده ایران در دیار دیلم گیلانگیلان مملو از مسیرها و جاده‌های زیبا، جنگلی و کوهستانی است که این استان بهشتی را مقصد هر گردشگر داخلی و خارجی کرده است.
شهرستان سیاهکل از گذشته قشلاق دیلمان محسوب می‌شده که عشایر در فصل سرما به این منطقه کوچ می‌کردند، البته سکونت دائمی مردم دیلمان به این منطقه به 150 سال پیش باز می‌گردد، سیاهکل از شمال به شهرستان‌های لاهیجان و آستانه‌اشرفیه و از شرق به شهرستان‌های لنگرود و رودسر و املش و از جنوب به شهرستان رودبار و منطقهٔ الموت و از غرب به شهرستان رشت محدود است.
منطقه شکار ممنوع دیلمان و درفک در ١٠ کیلومتری جنوب شهرستان سیاهکل قرارگرفته و از سال ١٣٧٤ به‌صورت شکار ممنوع مدیریت‌شده و پس‌ازآن دو بار نیز تاکنون ممنوعیت شکار در آن تمدیدشده است. وسعت منطقه شکار ممنوع دیلمان و درفک ٤٤٨٨٥/٩٩ هکتار بوده و وضعیت توپوگرافی منطقه جنگلی، مرتعی و کوهستانی است.
بزرگ‌ترین گونه گوزن در دیلمان
گونه‌های گیاهی مهم منطقه شکار ممنوع دیلمان و درفک شامل افرا، ممرز، پلت، شیردار، راش، توسکا، لیلکی، صنوبر، انار، تمشک، شب خسب، ون، شمشاد، گردو و ملج بوده و در مواردی موردتوجه مراکز دانشگاهی برای تفرج قرار گرفته است.
گونه‌های مهم جانوری شامل مرال، شوکا، پلنگ، خرس قهوه‌ای، شغال، گراز، گربه جنگلی، سمور و رودک است، مرال از خانواده گوزن‌ها (Cervidae) است که در بین گوزن‌های کشور بزرگ‌ترین جثه را دارد.
قله درفک، نقطه اشتراک سیاهکل و رودبار
این قله که آتشفشانی خاموش است، در رشته‌کوه‌های البرز غربی در شمال شرقی شهرستان رودبار و در منطقه جنگلی سیاهکل قرار دارد، آتش‌فشان خاموش دُرفک در منتهی‌الیه خط الرأس غربی البرز واقع است که از شرق توسط گردنه دیلمان به قله کم ارتفاع دو هزار و 200 متری ناتیش کوه و سپس ارتفاعات اشکورات و درنهایت به قله خشچال بزرگ متصل می‌شود.
مسیر کوهستانی شهرستان سیاهکل و دیلمان و وجود جنگل‌های سحرآمیز و زیبای آن هرلحظه انسان را با مناظر دیدنی‌اش غافلگیر می‌کند و با عبور از کنار شالیزارهای سرسبز و زیبای حاشیه جاده و در بطن روستاهای کهن و تاریخی و باغ‌های چای روح انسان جلا پیدا می‌کند.
وجود مناطق دیدنی و تاریخی مسیر کوهپایه‌ای و کوهستانی و حتی در دامان دشت و جنگل ئ طبیعت تر و تازه و دست نخورده شهرستان سیاهکل و کوهستان‌های زیبای دیلمان که در گذشته گذرگاه تعداد زیادی از مردم و نیز پناه امنی برای جنگلیان بوده و سربازان میرزای جنگلی را در آغوش خود می‌گرفته و موجب پیروزی‌های زیادی برای نهضت جنگل شده؛ بسیار چشم‌نوازو دیدنی است.
تی تی کاروانسرا
اماکن تاریخی و کهن همواره دوست‌داران تاریخ و پیشینه زندگی گذشتان را به خود جذب می‌کنند، این اماکن تاریخی که تعدادشان در استان گیلان، کم هم نیست در شهرستان سیاهکل نیز قرار دارد و بر زیبایی‌ها و اماکن دیدنی این شهرستان می‌افزاید.
تی تی کاروانسرا در شهرستان سیاهکل و ۲۵ کیلومتری شهر لاهیجان و ۷۵ کیلومتری شهر رشت، در سمت راست ساحل شیم رود و محل تلاقی آب شیم رود و بابا کوه واقع‌شده و در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۷۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
تی تی در زبان گیلکی به معنی شکوفه است، در زبان گیلکی مانند زبان انگلیسی جای صفت و موصوف برخلاف زبان فارسی است بنابراین تی تی کاروانسرا به معنی کاروانسرای شکوفه است.
این کاروانسرای تاریخی و زیبا که البته بخشی از آن دست‌خوش حوادث دست بشر شده و از بین رفته، از سنگ و ساروج ساخته شده و گنبدی آجری نیز بر روی آن واقع‌شده، درگذشته محل توقف کاروانیانی بوده که در مسیر اصلی لاهیجان به دیلمان حرکت می‌کردند.
حمام تاریخی دیلمان
از دیگر اماکن تاریخی سیاهکل می‌توان به یک حمام تاریخی اشاره کرد که بنابر منابع تاریخی مؤثق به احتمال بسیار زیاد متعلق به دورهٔ صفوی است که در دوره‌های مختلف ضمن اضافه کردن الحاقات، موردبازسازی واقع‌شده، برخی از کارشناسان نیز معتقدند ساخت این بنا به دورهٔ ایلخانی بازمی‌گردد.
بخشی از این اثر تاریخی توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت و بازسازی‌شده و به شماره ثبت ۳۰۴۳ در ردیف آثار میراث فرهنگی ثبت شد، این بنا زیر انبوهی از گل‌ولای مدفون‌شده بود و به دستور میرزاعلی میر بلوک از زیر لایه‌های خاک بیرون آورده شده و مورد تعمیر و بهره‌برداری قرارگرفته است.
حمام تاریخی دیلمان دارای ساختاری ساده است که متناسب با شرایط سخت آب‌وهوای کوهستان طراحی و ساخته‌شده است، این حمام تاریخی در ۵۰ کیلومتری شهرستان سیاهکل و در ابتدای بافت شهری دیلمان در ارتفاع هزار و 446 متر از سطح دریای آزاد قرار داشته و به حمام میر بلوک نیز شهرت دارد.
قلعۀ گرماور
اما این دو منطقه تاریخی، تمام تاریخ و گذشته شهرستان سیاهکل نیستند، روستای گرماور در بخش دیلمان در خود قلعه‌ای تاریخی را حفاظت می‌کند که قدمت آن به دوران پیش از ظهور دین مبین اسلامی بر می‌گردد و از این حیث می‌بایست بسیار مورد توجه مورخان و میراث فرهنگی استان قرار می‌گرفت؛ اما متأسفانه از این قلعه که دژی مستحکم برای جلوگیری از ورود و تهاجم دشمنان به این منطقه بود به درستی میراث‌داری نشده و جز برج دیده‌بانی از قلعه با ارزش گرماور چیزی برای آیندگان باقی نمانده است.
در بالا‌ی دهکده «گرماور» و زیردست دهکده بزرگ «مُرَبّو» و میان دو رودخانه «شیه» و «درارو»، دژی بلند و قدیمی بوده که در منطقه‌ای خاص و صعب‌العبور قرارگرفته است، با توجه به موقعیت سوق الجیشی کوه گرماور، مکانی مناسب برای دیده‌بانی و کنترل دشت‌های اطراف به شمار می‌رفت.
آبشار زیبای لونک
شاید با دیدن مستند آبشارهای طبیعی و مناظر دیدنی گمان کنید که چقدر لذت‌بخش خواهد بود، قدم زدن در دل مناطق کوهستانی و چشمه‌ای که از دل کوه می‌جوشد اما با سفر به شهرستان سیاهکل و بخش دیلمان وگذر از جنگل زیبای لونک که پس از گذر از یکی از زیباترین جاده‌های گیلان که کوه و جنگل را توأمان دارد به آبشاری برمی‌خورید که قطعاََ از دیدن این عظمت پرودگار و زیبایی بی‌انتها شگفت‌زده خواهید شد.
آبشار لونک که در قلب جاده کوهستانی روستای لونک قرار گرفته و با پوشش سرسبز گیاهی و درخت‌های صنوبر و افرا دربرگفته شده است، متشکل از دو آبشار متوسط است که در آغوش طبیعت قرارگرفته‌اند، آب پس از سقوط از این آبشار ۶ متری به رودخانه شم رود می‌ریزد، رودخانه‌ای که از ابتدا تا انتهای آن برای کشاورزان مثمر ثمر بوده و یکی از زیباترین رودخانه‌های شهرستان سیاهکل محسوب می‌شود.
آبشار شارشار
در روزهای برف و یخبندان ، زمانی که از قله کوه‌های بخش دیلمان به روستای باباولی نگاه کنید، متوجه یخ‌زدگی آبشار این روستا که به نام شار شار معروف است می‌شوید، برای رسیدن به این آبشار می‌توان تا روستای باباولی را با ماشین طی نمود، اما پس‌ازآن می‌بایست حدود 15 دقیقه پیاده‌روی کرد تا به این آبشار بسیار زیبا رسید، در طول مسیر یک رودخانه و چند چشمه آب‌معدنی نیز وجود دارد.
آبشار فصلی باباولی در کنار رودخانه پاکرود و سه کیلومتری دیلمان واقع شده که بر اثر ذوب برف‌های ارتفاعات اطراف به جریان در می‌آید و تصویری رویایی به همراه صدایی دل انگیز از خود بروز می‌دهد، گرچه این آبشار به سرسبزی و زیبایی آبشار لونک نیست اما به نظر می‌رسد که ارتفاع این آبشار از آبشار لونک نیز بلندتر باشد.
«کوتول‌شاه» دژی پنهان در جنگل‌های سیاهکل
«قلعه کوتول شاه» یکی از بناهای تاریخی سیاهکل است که بر فراز کوهی با 30 متر ارتفاع در روستای موشا یا «میر شاه» از آبادی‌های دهستان «مالفجان» قرار دارد، دسترسی به این قلعه تاریخی به آسانی میسر نیست و باید پس از عبور از جنگل‌ها سرو و صنوبر و نارون و افرا و درخت‌های همیشه بهار جنگل‌های سیاهکل به این قلعه برسیم.
کوتول شاه نام یکی از حکمرانان معروف گیلان زمین و از دیار شلمان کنونی بود، اما متأسفانه اطلاعات زیادی از این حاکم مقتدر در منابع تاریخی در دست نیست.
قدمت این بنای تاریخی به دوره‌ای مطابق با دوره «قلاع اسماعیلیه و دوره تیموریان» برمی‌گردد و نام روستاهای اطراف آن موشا «میرشاه»، دیماسرا «پیرمیرشاه»، مرجانه و کوتول شاه است که حکایت از خاندانی حکمران در منطقه دارد، اهالی روستاهای مذکور معتقد هستند قلعه کوتول شاه‌راه‌های زیرزمینی نیز دارد که اکنون آثار کمی از آن‌ها به‌جامانده است.
بقعه شاه شهیدان
بقاع متبرکه امامزادگان محمد و هادی شاه شهیدان عمارلوی رودبار در 107 کیلومتری شهرستان رشت، از طریق جاده سیاهکل-دیلمان و در 70 کیلومتری شهرستان رودبار، از طریق جاده رستم‌آباد قرار دارkد و ارتفاع این روستا از سطح دریا، حدود دو هزار و 300 متر است.
بر اساس زیارت‌نامه موجود بقعه متبرکه شاه شهیدان این جایگاه، مرقد دو تن از فرزندان شهید عبدالله ابن زید بن علی ابن الحسین (علیه‌السلام) است که پس از شهادت حضرت علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام)، به همراه دیگر سادات علوی به ایران آمدند و در منطقه گیلان، به فرماندهی آقا سید جلال‌الدین اشرف و به سرداری امامزاده هاشم و دیگر یاران و امامزادگان، چندین سال با ایادی و دست‌نشاندگان خلفای عباسی و ملحدان جنگیدند.
بازماندگان این خاندان بزرگواران، پس از مدتی جهاد و مقاومت، به نقاط مختلف کوهستانی گیلان پناه بردند و پس از سال‌ها نبرد با ملحدان و دست‌نشاندگان عباسی، سرانجام به منطقه اسپهبدان دیلمان پناه آوردند و آن‌طور که در تاریخ اشاره‌شده به‌وسیله فردی به نام «چهل گوش» از سپاهیان بی‌رحم بنی‌عباس به شهادت رسیدند.
دوشنبه و پنجشنبه‌بازار سیاهکل
دیدنی‌های استان گیلان و شهرستان کوهستانی و سرسبز سیاهکل و بخش دیلمان تنها زیبایی‌های طبیعی آن نیست، بلکه این استان به واسطه برخورداری از بازاهای هفتگی و محلی که در آن محصولات بومی و صنایع دستی استان را به فروش می‌رسانند نیز حائز اهمیت بوده و بسیار مورد توجه گردشگران و توریست‌هاست.
دوشنبه و پنجشنبه‌بازار سیاهکل از شلوغ‌ترین و پر رفت‌وآمد ترین بازارهای گیلان است، شاید یکی از علل رونق بازار سابقه منطقه باشد که خان‌نشین بوده و بازار آن محل دیدوبازدید و حل‌وفصل اختلافات بوده است؛ اما در حال حاضر رونق بازار بیشتر به سبب تنوع محصولات و ایجاد و گسترش شبکه راه است، دوشنبه‌بازار و پنجشنبه‌بازار سیاهکل نمونه کامل بازارهای هفتگی گیلان هستند و کلیه مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها را در خوددارند.
منبع: فارس
برچسباسپهبدان باباولی جاده دیار دیلم دیلمان رویایی سیاهکل گیلان لونک
نوشته های مرتبط
همچنین ببینید
کشف سازه‌ای مخفی در مجموعه تاریخی قلعه رودخان شهرستان فومن
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان
برنامه آینده نیروی دریایی ارتش حضور در قطب جنوب است/ بهترین مقر برای کنترل موشک‌های بالستیک است/ از سواحل مکران مستقیما به قطب جنوب وصل هستیم/ ناوگروه ۳۶۰ ارتش چگونه فرانسوی‌ها را شوکه کرد؟
امیر ایرانی گفت: برنامه ما در آینده این است که پرچم پر افتخار ایران را در قطب جنوب نیز بالا ببریم و یک کار مشترک نظامی و علمی در آن منطقه اجرا کنیم.
