چند نکته درباره حمله نظامی آمریکا و متحدانش به سوریه

درباره حمله نظامی آمریکا و متحدانش به سوریه چند نکته مهم قابل ذکر است:

1) حملات اخیر به سوریه، به دلیل محدودیت و نقطه ای بودن و نوع اهداف، نتایج راهبردی دربر نداشت و به هیچ وجه نتوانست معادلات کلان نظامی را در سوریه تغییر دهد. از طرفی، با توجه به آگاهی سوریه از حمله احتمالی آمریکا، مراکز مهم از قبل تخلیه شده بود. لذا این حملات تنها در سطح تاکتیکی و در چهارچوب اعاده حیثیت آمریکا و اروپا در سوریه، به ویژه پس از پیروزی چشمگیر نظام و متحدانش در غوطه شرقی و شکست سنگین گروه های تروریستی (خصوصا جیش الاسلام)، انجام گرفته است.

2) روسیه پیش از حمله اعلام کرده بود پاسخ هر گونه حملات نظامی آمریکا علیه سوریه را می دهد، اما ظاهرا کار جدی از سوی روسیه صورت نگرفت. این بدان معناست که همانند حمله فروردین ماه گذشته آمریکا به پایگاه الشعیرات در استان حمص، هماهنگی لازم با روسیه انجام گرفته است. این هماهنگی را می توان به حساب تعاملات پنهان مسکو و واشنگتن گذاشت که در پرونده سوریه به نوعی بده بستان کرده و با تقسیم نقش، بازی در این عرصه را قاعده مند کرده اند.

3) باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا سوریه علاوه بر محکوم کردن لفظی، پاسخ عملی به حملات آمریکا می دهد یا نه؟ اگر پاسخی داده نشود به معنای پذیرش ضمنی اتهام به کارگیری سلاح شیمیایی است که از سوی آمریکا و اروپا متوجه دمشق شده است. به عبارتی دولت سوریه حداقل در منظر افکار عمومی، پذیرفته است که مقصر بوده و باید تنبیه شود.

اما از سوی دیگر وضعیت پیچیده سوریه به گونه ای است که دولت این کشور به آسانی نمی تواند دست به اقدام نظامی علیه منافع آمریکا (برای نمونه پایگاه های آمریکا در حسکه و یا ناوهای آن در مدیترانه) بزند. لازمه چنین کاری هماهنگی اولیه با روسیه است (که در شرایط کنونی در سوریه دست برتر را دارد) و با توجه به احتمالی که در بند 2 آورده شد، بعید است مسکو چنین چراغ سبزی نشان دهد.

4) هر گونه پاسخ به حملات آمریکا و متحدانش (چه از طرف سوریه، نیروهای مقاومت و یا روسیه) موجب تنش بیشتر و احتمال برافروختن جنگی فراگیر خواهد شد که به نفع هیچ از اطراف و بازیگران درگیر در سوریه نخواهد بود. عدم پاسخ فوری جمهوری اسلامی به حملات رژیم صهیونیستی به پایگاه تیفور نیز در این چهارچوب قابل ارزیابی است.

با این حال مطالبه عمومی افکار عمومی مردم سوریه (ونیز مردم ایران) پاسخگویی به تجاوز آشکار اسراییل و آمریکا به سوریه است. شهادت 7 تن از نیروهای مستشاری سپاه پاسداران در حمله آشکار اسراییل، چیزی نیست که به سادگی بتوان از آن گذشت. قطعا جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت از پاسخگویی عاجز نیست؛ با این حال مسایل پشت پرده شاید به گونه ای باشد که هر گونه واکنش نیاز به تأنی و محاسبات خاص و هماهنگی های لازم دارد؛ شرایط پیچیده سوریه به گونه ای رقم خورده که هر گونه اقدام احساسی و فاقد دوراندیشی ممکن است مضراتش بیش از منافعش باشد.

به هر حال امیدواریم محور مقاومت در زمان مناسب، ضرب شست کوبنده خود را به متجاوزان نشان داده و برگ دیگری به پیروزی های مکرر این جبهه افزوده شود.